دوشنبه ۸ دی ۱۳۹۹ – ۱۵:۱۴ اقتصاد انتقام مبتنی بر تئوری بازی
با توجه به جغرافیای سرزمینی، جمعیتی و توان نظامی غیر هسته ای ایران و اسرائیل، قطعا دولت ترور در هر نبردی پیروز میدان نخواهد بود و در جنگ فرسایشی حتی با مشارکت آمریکا، حتما بازنده جنگ خواهد بود.
خبرگزاری فارس؛ یادداشت میهمان ـ علی نعمتی عضو هیئت اندیشه‌ورز اقتصاد حوزه علمیه خراسان: در ترور شهیدان سلیمانی و فخری زاده، ابتدائا و مهم ترین اصلی که تمام نخبگان سیاسی جامعه با هر رویکرد و روشی آن را تایید می کنند، اصل انتقام است، زیرا متفق القول هستند که عدم انتقام هیچ منفعت استراتژیکی برای ما ندارد و زمینه تعدی و توسعه ترور را فراهم می کند، تعویق و تعلیق طولانی یک انتقام و محول کردن آن به آینده و جغرافیای مبهم، مانند انتقام نگرفتن است زیرا با نگاه ترجیحات زمانی ارزش زمانی انتقام در زمان مبهم بشدت کاهنده است و عملا ارزش زمانی خود را از دست می دهد از سوی دیگر بهترین انتقام برای ما سریع ، قاطع و تمام کننده بودن آن است، که بعد از آن، فضای ترور دولتی از کشور برداشته شود.
بدترین نوع انتقام نیز می تواند مبادله پذیر بودن و محاسبه پذیر بودن انتقام باشد، به نحوی که هزینه قابل قبولی برای دولت ترور داشته باشد، امری که سبب می شود دشمن بتواند به ترورهای بعدی فکر کند.
در رویکرد تئوری بازی پاسخ دولت اسرائیل به انتقام ایران می تواند بازی را پرهزینه و در یک تکرار زیاد قرار دهد، امری که ایران و دولت ترور از آن اجتناب می کنند زیرا می تواند به یک جنگ تمام عیار منجر شود،پس اگر پاسخ تمام کننده و پشیمان کننده باشد هزینه تکرار آن از جانب دولت ترور بسیار بالا بوده و اسرائیل از پاسخ به آن اجتناب می کند. البته با توجه به جغرافیای سرزمینی، جمعیتی و توان نظامی غیر هسته ای ایران و اسرائیل، قطعا دولت ترور در هر نبردی پیروز میدان نخواهد بود و در جنگ فرسایشی حتی با مشارکت آمریکا، حتما بازنده جنگ خواهد بود، با این بیان منطقی است پاسخ به ترور شهید فخری زاده و عدم پاسخ اسرائیل تعادل این بازی باشد. بنابراین باید تمام توان خود را برای پاسخ قاطع و تمام کننده یک دوره ای معطوف نمود.
حال در این مرحله باید بتوان اجزاء هزینه ای این پاسخ را بدست آورد، امری که بشدت محل اختلاف نخبگان سیاسی داخلی و محل نفوذ و مناقشه رسانه ای خارجی است؛ تمرکز بر فهرست کردن هزینه های سرسام آور پاسخ می تواند بهترین سناریو برای پشیمان ساختن احتمالی ایران از پاسخ و یا پاسخ حداقلی و خنثی به ترور باشد به نحوی که مهم ترین ویژگی را که صریح، قاطع و تمام کننده بودن است را از پاسخ بگیرد.
اجزاء هزینه ای که در پاسخ به ترور ذکر می شود عبارتست از:
1 . سبب تکرار پاسخ از سوی اسرائیل شده و عملا نتایج بازی قابل پیش بینی و کنترل نباشد.
2 . سبب درگیری نظامی آمریکا به ایران شده و تجاوز سرزمینی اتفاق افتد و هزینه ای بیشتر از ترور به کشور تحمیل شود.
3 . سبب بازگشت قطعنامه های تعلیق شده شورای امنیت ذیل توافقنامه برجام باشد و شرایط اقتصادی و سیاسی ایران را از گذشته بدتر نماید.
4 . سبب تحریم های جدید اقتصادی شده و عملا اندک فرصت تنفس بعد از انتقال قدرت در آمریکا را از ایران بگیرد.
5 . سبب افزایش نارضایتی داخلی شده و با احساس درگیری و نبرد نظامی، مولفه های نامناسب اقتصادی تورم، بیکاری و رشد اقتصادی شرایط به مراتب بدتر از چند سال اخیر را تجربه نماید.
می توان اشکالات احتمالی پاسخ ترور را به نحو زیر تبیین کرد:
1 . تمام تلاش دشمن ،منصرف کردن ایران از پاسخ قاطع و تمام کننده است زیرا به دلایل عزت ملی، امنیت ملی، انتظارات شکل گرفته از تهدیدات گذشته ایران در باره تعرض به ایران و سایر موارد پاسخ ناگریز انجام خواهد شد.
2 . اسرائیل از پاسخ مجدد به ایران اجتناب می کند زیرا پیش بینی از اندازه پاسخ آن را ندارد، پس تهدید به پاسخ دوباره عملا تهدید معتبری به حساب نمی آید.
3 . ورود نظامی امریکا به این امر در ابتدای دولت دموکرات که با وعده ترمیم چهره بی ضابطه امریکا آمده است بعید می نماید، بعلاوه ورود امریکا به درگیری نظامی با ایران ، زمینه ورود گروه های مقاومت به صحنه درگیری را باز خواهد کرد ؛ از سویی شرایط امنیتی کشورهای نفتی جنوب خلیج فارس نیز نمی تواند مصون از این درگیری باشد.آنچه به نظرمنطقی است ورود کشور ثالث مانند روسیه برای آتش بس مشابه درگیری آذربایجان و ارمنستان خواهد بود.
4 . بازی بدتر برگشت قطعنامه های تعلیقی ذیل توافقنامه برجام است که می تواند ایران را بطور کامل از مدار مورد نظر کشورهای عضو برجام خارج کند و سه کشور اروپایی بابت منافع رایگان امنیت پایدار خودشان ذیل برجام حاضر به انجام این کار نخواهند شد.
5 . تهدید به تحریم اقتصادی بحث جدیدی نیست و ابزار کارآمد و موثری برای اهداف آمریکا و اروپا نبوده است.در ضمن امید به برداشته شدن نظام تحریم ها به تجربه دوره برقراری برجام با حضور امریکا اتفاق نیفتاده است، پس تحریم های بیشتر عملا کارائی سیاستی خود را از دست داده اند هر چند نمی توان اصل موثر بودن آنرا به همراه عملکرد اقتصادی ضعیف داخلی انکار کرد.
6 . در بعد داخلی می توان همبستگی داخلی را در مقابل تفرق داخلی مطرح کرد، هرچند سرمایه اجتماعی آسیب دیده این سال ها بابت ناکارآمدی عملکرد اقتصادی دولت را نمی توان نادید گرفت و تنگنا های اقتصادی شدید دهک های میانی و پایین تر را انکار کرد ولی نمی توان در هنگام انتقام از دشمن از شکل گیری همبستگی عمومی و اتحاد ملی غفلت کرد امری که در شهادت سردار سلیمانی دیده شد.
در جمع‌بندی نهایی این یادداشت باید گفت کشورهایی که با وجود و ماهیت انقلاب مشکل حل ناشدنی دارند ، هیچگاه ایران را در قواعد منصفانه ای قضاوت نخواهند کرد، در این بستر تنها بایستی با تولید توانایی در قالب قدرت پایدار اقتصادی به کمک مولفه های قدرت در حوزه سیاسی و نظامی آمده تا بتوان سهم منطقی در بازی سرنوشت ملت ها بدست آوریم. با این باور، پاسخ قاطع و تمام کننده با همه مخاطرات احتمالی آن تنها راه برای ایران در این بازی خواهد بود وگرنه بازنده اصلی این بازی ایران بوده وبستر ترور های آینده برخاسته از عدم پاسخ لازم فراهم خواهد بود.
انتهای پیام/
پر بازدید ها
پر بحث ترین ها
بیشترین اشتراک
بازار 
اخبار کسب و کار 
