به گزارش شبکه اطلاع‌رسانی طلا و ارز و به نقل از فوربز، فرمان اجرایی ۱۶ اسفند دونالد ترامپ برای ایجاد «ذخیره‌ی استراتژیک بیت‌کوین» و «انباشت دارایی‌های کریپتو» نقطه‌ی عطفی برای این رمزارز محسوب می‌شود. این تصمیم نه‌تنها سیاست آمریکا را تغییر می‌دهد، بلکه بیت‌کوین (BTC) را در کنار ذخایر سنتی مانند طلا به‌عنوان یک دارایی استراتژیک به رسمیت می‌شناسد.
اما این اقدام واکنش‌های متفاوتی را برانگیخته است. سناتور الیزابت وارن، منتقد سرسخت کریپتو، از «سنگربان رمزارز» کاخ سفید، دیوید ساکس، درخواست شفاف‌سازی مالی کرده است. او که گفته می‌شود تنها چند روز قبل از اعلام این فرمان دارایی‌های خود را نقد کرده، حالا با اتهام تضاد منافع و احتمال استفاده از اطلاعات داخلی روبه‌رو است. وارن همچنین به گنجاندن سولانا در فهرست دارایی‌های کریپتو اعتراض دارد، چرا که ترامپ پیش از ورود به کاخ سفید، یک میم‌کوین رسمی بر بستر سولانا راه‌اندازی کرده بود. این موضوع گمانه‌زنی‌ها را درباره‌ی انگیزه‌های سیاسی این سیاست جدید افزایش داده است.
با این حال، برخی در صنعت کریپتو از این تصمیم استقبال کردند، اما قیمت بیت‌کوین پس از اعلام خبر، بیش از ۵٪ کاهش یافت. دلیل این افت، مشخص شدن این موضوع بود که دولت برنامه‌ای برای خرید بیت‌کوین ندارد و این ذخیره‌ی جدید تنها دارایی‌های مصادره‌شده را شامل می‌شود. در واقع، این فرمان بیش از آنکه سیاستی تازه باشد، چارچوبی برای رسمی کردن رویه‌های موجود است. بااین‌حال، ترامپ با اجرای آن یکی از وعده‌های انتخاباتی‌اش را عملی کرده و بیت‌کوین را در سیاست‌های دارایی دیجیتال آمریکا به اولویت تبدیل کرده است.
چارلی شرم، از پیشگامان بیت‌کوین، در واکنش به این تصمیم در پلتفرم X نوشت: «حتی در رؤیاهایمان هم تصور نمی‌کردیم که روزی رئیس‌جمهور آمریکا یک ذخیره‌ی استراتژیک بیت‌کوین ایجاد کند». اما این فرمان ابهامات زیادی دارد. اجلاس کریپتویی ترامپ که در 17 اسفند برگزار می‌شود، بیشتر روی فعالان خاص صنعت تمرکز دارد و صدای مصرف‌کنندگان در آن چندان شنیده نخواهد شد. علاوه بر این، اعلام اینکه ذخیره‌ی بیت‌کوین تنها شامل دارایی‌های توقیف‌شده خواهد بود و دولت خریدار فعال نخواهد شد، موجب ریزش بیشتر بازار شد و انتظارات برخی فعالان را برآورده نکرد. این مسئله باعث شده تا همچنان اختلافات درباره‌ی نقش دولت در آینده‌ی بیت‌کوین ادامه داشته باشد.
ذخیره‌ی استراتژیک چیست؟
ذخایر استراتژیک، انبارهای دولتی از دارایی‌های حیاتی هستند که با هدف کاهش ریسک‌های امنیتی و اقتصادی یک کشور ایجاد می‌شوند. یکی از شناخته‌شده‌ترین نمونه‌ها، ذخیره‌ی استراتژیک نفت آمریکا (SPR) است که با ذخیره‌ی نفت خام، از اقتصاد این کشور در برابر اختلالات عرضه محافظت می‌کند. علاوه بر این، دولت‌ها برای حفظ ثبات اقتصادی، ذخایری از طلا و ارزهای خارجی نیز نگهداری می‌کنند.
با ایجاد ذخیره‌ی استراتژیک بیت‌کوین، دولت آمریکا عملاً بیت‌کوین را در کنار این ذخایر سنتی قرار داده و جایگاه آن را به‌عنوان یک دارایی مالی نوظهور، هرچند پرنوسان، تقویت کرده است. این تصمیم نشان می‌دهد که سیاست‌گذاران آمریکا دیگر بیت‌کوین را صرفاً یک سرمایه‌گذاری سفته‌بازانه نمی‌بینند، بلکه آن را نوعی ذخیره‌ی ارزش در نظر می‌گیرند. به گفته‌ی وبسایت AccountingInsights.org، «در اقتصاد، مفهوم ذخیره‌ی ارزش برای درک چگونگی حفظ قدرت خرید دارایی‌ها در طول زمان، اهمیت زیادی دارد». دارایی‌هایی که به‌عنوان ذخیره‌ی ارزش شناخته می‌شوند، به افراد و کسب‌وکارها این اطمینان را می‌دهند که می‌توانند در برابر تورم و نوسانات بازار از قدرت خرید خود محافظت کنند. از این منظر، بیت‌کوین به‌عنوان پوششی در برابر تورم مطرح می‌شود.
بااین‌حال، ذخیره‌ی استراتژیک بیت‌کوین همچنان بحث‌برانگیز است. برخلاف نفت، که برای امنیت انرژی حیاتی است، یا طلا، که هزاران سال به‌عنوان ذخیره‌ی ارزش شناخته شده، بیت‌کوین هنوز به دلیل نوسانات شدیدش مورد تردید است. اما نوسان، به معنای بی‌ارزش بودن یک دارایی نیست؛ بلکه معمولاً نشانه‌ی یک کلاس دارایی نوظهور است که در حال یافتن جایگاه خود در سیستم مالی است. منتقدان می‌گویند بیت‌کوین برخلاف دارایی‌های فیزیکی، ارزش ذاتی ندارد، اما ارزش هر دارایی را نیازهای اقتصادی دوران خودش تعیین می‌کند.
امروز، ارزش بیت‌کوین از تقاضای بازار، کمیابی اثبات‌شده و مدل امنیتی غیرمتمرکز آن ناشی می‌شود؛ ویژگی‌هایی که باعث شده این رمزارز به گزینه‌ای جذاب برای حفاظت در برابر کاهش ارزش ارزهای ملی و بی‌ثباتی مالی تبدیل شود. شاید امروز برخی آن را صرفاً یک دارایی سفته‌بازانه بدانند، اما همان‌طور که پذیرش نهادی آن در حال افزایش است، تصمیم دولت آمریکا برای قرار دادن بیت‌کوین در دسته‌ی ذخایر استراتژیک نشان می‌دهد که این دارایی ممکن است در آینده به یکی از ارکان اصلی پایداری مالی تبدیل شود.
نوسانات قیمت بیت‌کوین: انتظارات و واقعیت
با انتشار خبر امضای قریب‌الوقوع این فرمان اجرایی، آن هم در آستانه‌ی نشست کریپتو در 17 اسفند، قیمت بیت‌کوین به بالای ۹۰ هزار دلار رسید. معامله‌گران تصور می‌کردند که دولت آمریکا شروع به خرید بیت‌کوین خواهد کرد، به‌ویژه با توجه به اینکه تنها ۱.۵ میلیون بیت‌کوین از مجموع ۲۱ میلیون واحد باقی مانده است. اما وقتی مشخص شد که این ذخیره فقط شامل بیت‌کوین‌های مصادره‌شده خواهد بود و خرید جدیدی انجام نمی‌شود، بازار به‌سرعت واکنش نشان داد و روند معکوسی در پیش گرفت.
این تصمیم همچنین یک ابهام بزرگ را ایجاد کرد: فرمان اجرایی قانون نیست و هر رئیس‌جمهور بعدی می‌تواند آن را لغو کند. در نتیجه، بدون تصویب کنگره، آینده‌ی این ذخیره‌ی استراتژیک بیت‌کوین در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. وقتی مشخص شد که دولت بیت‌کوین جدیدی نخواهد خرید، سرمایه‌گذارانی که منتظر ورود یک نهاد بزرگ دولتی به بازار بودند، شروع به فروش کردند.
این موج فروش باعث شد قیمت بیت‌کوین در عرض چند ساعت به زیر ۸۲ هزار دلار سقوط کند. این واکنش بازار نشان داد که بسیاری از معامله‌گران تصور می‌کردند که این ذخیره مشابه انباشت طلا توسط بانک‌های مرکزی عمل خواهد کرد. اما اتکا به بیت‌کوین‌های مصادره‌شده باعث شد نگرانی‌هایی درباره‌ی انگیزه‌های سیاسی این ذخیره ایجاد شود. برخی از سرمایه‌گذاران نیز این تصمیم را در تضاد با ماهیت غیرمتمرکز بیت‌کوین دانستند. اینکه دولت آمریکا فقط از طریق مصادره، بیت‌کوین ذخیره کند و آن را از بازار آزاد نخرد، سؤالاتی را درباره‌ی مشروعیت اقتصادی این سیاست ایجاد کرده است.
ذخیره‌ی بیت‌کوین در مقابل انبار دارایی‌های دیجیتال آمریکا
یکی از عوامل سردرگمی، ایجاد نهاد دومی به نام «انبار دارایی‌های دیجیتال آمریکا» بود که زیر نظر وزارت خزانه‌داری قرار دارد. این انبار میزبان سایر رمزارزهای مصادره‌شده از جمله اتریوم (ETH)، ریپل (XRP)، سولانا (SOL) و کاردانو (ADA) خواهد بود.
تفاوت این دو نهاد، ابهاماتی را درباره‌ی رویکرد بلندمدت دولت آمریکا به دارایی‌های دیجیتال ایجاد کرده است. در حالی که ذخیره‌ی بیت‌کوین قرار است یک دارایی استراتژیک بلندمدت باشد، هدف از انبار دارایی‌های دیجیتال کاملاً مشخص نیست. برخلاف ذخیره‌ی بیت‌کوین که فروش دارایی‌هایش ممنوع است، به نظر می‌رسد انبار دارایی‌های دیجیتال انعطاف‌پذیری بیشتری برای فروش رمزارزهای مصادره‌شده در آینده داشته باشد.
حمایت‌کنندگان در برابر منتقدان: بحث بر سر ذخیره‌ی بیت‌کوین
حامیان این تصمیم معتقدند که این ذخیره به بیت‌کوین اعتبار بیشتری می‌بخشد و جایگاه آمریکا را در سیاست‌گذاری دارایی‌های دیجیتال تقویت می‌کند. برخی تحلیل‌گران بر این باورند که این اقدام می‌تواند دیگر کشورها را نیز به ایجاد ذخایر بیت‌کوین ترغیب کند و روند پذیرش نهادی را سرعت ببخشد. دیوید ساکس، که مدیریت سیاست‌گذاری رمزارزی کاخ سفید را بر عهده دارد، از این تصمیم دفاع کرده و گفته که آمریکا در دهه‌ی گذشته، بیش از ۱۷ میلیارد دلار از ارزش بالقوه‌ی بیت‌کوین‌های مصادره‌شده را از دست داده است، چراکه این دارایی‌ها خیلی زود فروخته شدند.
او در شبکه‌های اجتماعی نوشت: «اگر بیت‌کوین‌های مصادره‌شده را نگه می‌داشتیم، امروز یک ذخیره‌ی ارزشمندتر در اختیار داشتیم. ذخیره‌ی استراتژیک بیت‌کوین این اشتباه را اصلاح می‌کند». با این حال، برخی از طرفداران سرسخت بیت‌کوین، از جمله تایلر وینکلواس، اگرچه از این تصمیم استقبال کرده‌اند، اما با اضافه شدن سایر رمزارزها به انبار دارایی‌های دیجیتال مخالف‌اند. وینکلواس در گفت‌وگو با بیت‌کوینیست تأکید کرد: «من مشکلی با XRP، SOL یا ADA ندارم، اما فکر نمی‌کنم که این دارایی‌ها مناسب یک ذخیره‌ی استراتژیک باشند. در حال حاضر، فقط یک دارایی دیجیتال در جهان این استاندارد را دارد و آن، بیت‌کوین است».
از سوی دیگر، برخی تحلیل‌گران، عدم شفافیت درباره‌ی نحوه‌ی مدیریت این ذخیره را یک چالش می‌دانند. نیک کارتر از کسل آیلند ونچرز (Castle Island Ventures) معتقد است که اگر ذخیره‌ی بیت‌کوین به‌صورت مستقل مدیریت شود، جایگاه آن به‌عنوان یک دارایی استراتژیک جهانی تقویت خواهد شد. اما ترکیب آن با سایر رمزارزها می‌تواند اعتبارش را کاهش دهد. او در گفت‌وگو با CNBC گفت: «یک ذخیره‌ی اختصاصی برای بیت‌کوین، جایگاه آن را در سطح جهانی، مشابه طلا، تثبیت می‌کند. اما اگر سایر رمزارزها را هم وارد این معادله کنیم، بیشتر شبیه یک صندوق سرمایه‌گذاری پرریسک خواهد شد».
آمریکا چقدر بیت‌کوین دارد؟
بر اساس داده‌های آرکام، دولت آمریکا در حال حاضر ۱۹۸,۱۰۹ بیت‌کوین در اختیار دارد که با قیمت‌های فعلی بازار، ۱۷.۵ میلیارد دلار ارزش دارد. این بیت‌کوین‌ها عمدتاً از طریق توقیف‌های قانونی به دست آمده‌اند، از جمله مصادره‌های مرتبط با جاده ابریشم (Silk Road) و تحقیقات هک صرافی بیتفینکس (Bitfinex). این موضوع، آمریکا را به یکی از بزرگ‌ترین نهادهای دارنده‌ی بیت‌کوین تبدیل کرده است، به‌طوری که تقریباً ۱٪ از کل عرضه‌ی بیت‌کوین را در اختیار دارد. با این حال، سرنوشت بلندمدت این دارایی‌ها همچنان نامشخص است.
لحظه‌ای تعیین‌کننده برای سیاست‌گذاری بیت‌کوین
طرح ذخیره‌ی استراتژیک بیت‌کوین که توسط دونالد ترامپ معرفی شده، با واکنش‌های متفاوتی روبه‌رو شده است. برخی آن را گامی مهم در جهت پذیرش نهادی بیت‌کوین می‌دانند، در حالی که برخی دیگر نگران پیامدهای سیاسی و مدیریتی آن هستند. نمی‌توان از تأثیر فضای سیاسی بر این تصمیم چشم‌پوشی کرد. در حالی که دولت بایدن در سال‌های اخیر رویکردی سخت‌گیرانه و محدودکننده نسبت به رمزارزها داشته، سیاست ترامپ چرخشی اساسی به‌سوی پذیرش نهادی بیت‌کوین به شمار می‌رود.
اما نبود یک استراتژی مشخص برای مدیریت این ذخیره، همراه با احتمال دخالت‌های سیاسی در روند اجرای آن، بسیاری از کارشناسان را نسبت به موفقیت این طرح مردد کرده است. اگر این ذخیره به‌درستی مدیریت نشود (مثلاً در نتیجه تصمیم‌گیری‌های غیرشفاف، معاملات پشت پرده، یا دخالت‌های بعدی دولت در بازار) ممکن است جایگاه بیت‌کوین به‌عنوان یک دارایی خنثی و مقاوم در برابر سانسور تضعیف شود. هفته‌های آینده تعیین خواهد کرد که این ذخیره‌ی استراتژیک، گامی بلند در مسیر مدرن‌سازی نظام مالی است یا یک آزمایش پرریسک سیاسی. اما در حال حاضر، عدم قطعیت بر بازار دارایی‌های دیجیتال سایه افکنده و بحث درباره‌ی نقش بیت‌کوین در اقتصاد آمریکا همچنان داغ است.
