فلو (FLOW)
توکن فلو ارز دیجیتال بومی بلاک‌چین فلو (Flow) است؛ بلاک‌چینی غیرمتمرکز و لایه‌اول که توسط شرکت دپر لبز (Dapper Labs)، خالق کریپتوکیتیز (CryptoKitties)، ساخته شده است. از این توکن برای پرداخت‌ها در اپلیکیشن‌های غیرمتمرکزی که روی این شبکه ساخته می‌شوند، استفاده می‌شود. همچنین در ایجاد، اجرا و به‌کارگیری قراردادهای هوشمند که برای توسعه این اپلیکیشن‌ها ضروری‌اند، نقش دارد.
مرور کلی
فلو شبکه‌ای مبتنی بر بلاک‌چین است که از الگوریتم‌های اجماع تحمل خطای بیزانسی (BFT) و اثبات سهام (PoS) برای امنیت و کارایی بالا بهره می‌برد. این شبکه برای حل مشکل محدودیت سرعت در بلاک‌چین‌های سنتی، فرآیند انتخاب و ترتیب تراکنش‌ها را از اجرای آن‌ها جدا کرده است.
توکن فلو ارز بومی این شبکه است و به‌عنوان پاداش برای تأییدکنندگان (validators) در فرایند اجماع استفاده می‌شود. همچنین برای پرداخت کارمزد تراکنش‌ها و به‌عنوان پشتوانه توکن‌های ثانویه به‌کار می‌رود. کاربردهای گسترده‌ای از جمله پرداخت‌های همتا به همتا، دریافت پاداش استیکینگ، سپرده‌های امنیتی، ذخیره دارایی، وثیقه توکن‌های دیگر و مشارکت در حاکمیت دارد. فلو بستری برای دسترسی به اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز و استفاده واقعی از بلاک‌چین برای کاربران و جامعه‌های جدید فراهم می‌کند.
کاربرد
توکن فلو در اکوسیستم بلاک‌چین فلو کاربردهای متنوعی دارد. دارندگان فلو می‌توانند از آن برای پرداخت کارمزدهای تراکنش به‌منظور خدمات محاسباتی و اعتبارسنجی، به‌عنوان ابزار مبادله، سپرده‌گذاری برای ذخیره‌سازی داده، وثیقه برای توکن‌های ثانویه، و همچنین برای مشارکت در حاکمیت شبکه استفاده کنند. این کاربردهای متنوع باعث شده فلو به توکنی چندمنظوره در این اکوسیستم تبدیل شود.
نکته مهم این است که ایجاد و استفاده از تمامی توکن‌های دیگر در این شبکه نیاز به فلو دارد—چه برای پرداخت هزینه ذخیره‌سازی و چه به‌عنوان وثیقه.
اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز، بازی‌ها و قراردادهای هوشمند
توسعه‌دهندگان می‌توانند فلو را مستقیماً در اپلیکیشن‌های خود برای پرداخت‌های همتا به همتا، دریافت هزینه خدمات یا ایجاد سیستم‌های پاداش برای کاربران به‌کار بگیرند. فلو به‌عنوان ارز اصلی در اپلیکیشن‌ها، بازی‌ها و قراردادهای هوشمند روی بلاک‌چین فلو طراحی شده و همیشه برای استفاده در دسترس توسعه‌دهندگان و کاربران خواهد بود.
مقدار کمی از فلو برای هر نوع فعالیتی روی شبکه نیاز است—از ایجاد حساب‌های کاربری جدید گرفته تا ذخیره‌سازی دارایی‌ها و قراردادهای هوشمند. با گسترش شبکه، فرصت‌های استفاده از فلو نیز برای دارندگان آن افزایش می‌یابد.
پاداش استیکینگ
دارندگان توکن فلو می‌توانند با استیک کردن آن به‌عنوان سپرده امنیتی و کمک به ایمن‌سازی شبکه از طریق راه‌اندازی گره‌های اعتبارسنج، پاداش دریافت کنند—یا این کار را به اپراتورهای حرفه‌ای واگذار نمایند. گره‌های اعتبارسنج در ازای ارائه خدمات امنیتی، محاسباتی و ذخیره‌سازی مورد نیاز شبکه، پاداش استیکینگ و کارمزد تراکنش دریافت می‌کنند.
پرداخت کارمزد
بلاک‌چین فلو با ظرفیت پردازش بالا، کارمزد پایین و تضمین کامل ویژگی‌های ACID، به توسعه‌دهندگان امکان ساخت صرافی‌های غیرمتمرکز (DEX) را می‌دهد که نقش تسویه‌حساب بین توکن‌ها را دارند. اپلیکیشن‌های ساخته‌شده روی فلو می‌توانند تجربه پرداختی روان و بی‌دردسر برای همه کاربران فراهم کنند: خریداران با هر ارزی که دارند پرداخت می‌کنند، و فروشندگان با هر ارزی که بخواهند مبلغ را دریافت می‌کنند. همچنین، حراج‌های دسته‌ای مکرر روی شبکه فلو می‌تواند از حملات فرانت‌رانینگ (front-running) در این صرافی‌ها جلوگیری کند.
دارایی بریج (Bridge Asset)
با توجه به گستردگی استفاده از فلو در این شبکه، این توکن به دارایی واسطه اصلی برای مبادله بین جفت‌توکن‌هایی تبدیل می‌شود که نقدشوندگی پایینی دارند. هرچه تعداد توکن‌های ثانویه روی شبکه فلو افزایش یابد، تعداد جفت‌های معاملاتی هم به‌طور چشم‌گیری رشد می‌کند؛ بنابراین در برخی معاملات نیاز به یک دارایی واسط مانند فلو خواهد بود.
اقتصاد توکن
توزیع گسترده
فلو اهمیت توزیع گسترده توکن بومی خود را برای تمرکززدایی شبکه و موفقیت بلندمدت آن درک کرده است. کنترل متمرکز بر عرضه این توکن می‌تواند مانعی برای دسترسی آسان توسعه‌دهندگان باشد؛ چرا که آن‌ها برای پیاده‌سازی قراردادهای هوشمند جدید، پرداخت کارمزدها، ذخیره‌سازی و ایجاد حساب‌های جدید به توکن فلو نیاز دارند.
برنامه‌های جذب گسترده کاربران مانند Cloudburst Partners، Floodplain Validators و پروتکل DRIP (پروتکل اعتبار و انگیزش غیرمتمرکز) با هدف ایجاد دسترسی جامعه‌های گوناگون به بلاک‌چین و اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز طراحی شده‌اند. طراحی ساده و کاربرپسند نیز باعث شده استفاده و نگهداری از فلو راحت باشد. در نهایت، فلو تمام جوامعی را که بر بستر این شبکه فعالیت می‌کنند، گرد هم می‌آورد تا ارزش خلق کرده و آن را به اشتراک بگذارند.
تورم پولی پایین
شبکه‌هایی مانند فلو برای پشتیبانی از فعالیت‌های خود و حفظ ارزش دارایی‌ها، به جامعه‌ای غیرمتمرکز از گره‌های اعتبارسنج نیاز دارند. برخی بلاک‌چین‌ها با ایجاد و توزیع توکن‌های جدید، افراد را به راه‌اندازی گره اعتبارسنج ترغیب می‌کنند.
اما ایجاد تورم پولی هزینه دارد. عرضه جدید توکن باعث کاهش ارزش توکن‌های در گردش می‌شود و در عمل به‌عنوان نوعی مالیات بر نگهداری یا استفاده روزمره از آن عمل می‌کند. فلو برای جلوگیری از این مشکل، سقفی برای تورم در نظر گرفته است. با افزایش کارمزدهای شبکه، نرخ تورم در فلو کاهش می‌یابد.
در وضعیت پایدار، فلو مقدار ثابتی را به گره‌های اعتبارسنج پرداخت می‌کند و تنها در صورت کافی نبودن کارمزد تراکنش‌ها، اقدام به صدور توکن جدید برای جبران این تفاوت می‌کند. هرچه کارمزدها به این مبلغ تضمینی نزدیک‌تر شوند، صدور توکن‌های جدید هم به صفر نزدیک می‌شود. اگر کارمزدها از مبلغ تضمینی بیشتر باشند، مازاد آن در یک حساب امانت نگهداری شده و برای جبران تورم‌های آینده استفاده می‌شود.
بلوک آغازین
بلوک اولیه شبکه فلو در ژوئن ۲۰۲۰ ایجاد شد و شامل ۱.۲۵ میلیارد توکن فلو بود. جزئیات تخصیص این توکن‌ها در بلوک آغازین به‌صورت نمودار مشخص شده است.
استیکینگ
استیکینگ بخش مهمی از عملکرد شبکه فلو است. گره‌های اعتبارسنج برای مشارکت در اجرای بلاک‌چین، باید سپرده‌ای به‌صورت توکن فلو قفل کنند. این سپرده به‌عنوان وثیقه‌ای عمل می‌کند که در صورت تلاش برای حمله به شبکه، قابل مصادره است. این روش، راه مؤثری برای جلوگیری از حملات کم‌هزینه‌ای مثل حمله سیبل (Sybil) است، که در آن یک فرد با هویت‌های جعلی متعدد، سعی در کسب نفوذ بیش از حد در شبکه دارد.
پاداش استیکینگ
پاداش‌دهی به گره‌های اعتبارسنج در شبکه اصلی فلو از دسامبر ۲۰۲۰ فعال شد. هر سال بخشی مشخص از کل عرضه توکن فلو به‌عنوان پاداش میان اپراتورهای گره‌های اعتبارسنج توزیع می‌شود. این پاداش ترکیبی از صدور توکن جدید (تورم) و کارمزدهای تراکنش است. در یک شبکه اثبات سهام، صد درصد تورم میان استیک‌کنندگان توزیع می‌شود، بنابراین دارندگان توکن در صورتی که فعالانه مشارکت داشته باشند، ارزش دارایی‌شان کاهش نمی‌یابد. مقدار کلی پاداش‌ها به‌گونه‌ای تعیین می‌شود که تا حد امکان کم ولی همچنان ضامن امنیت شبکه باشد.
در این جدول، پاداش سالانه و میزان مورد انتظار استیکینگ توکن فلو در دوره‌های زمانی مختلف نمایش داده شده است:
| دوره زمانی | پاداش سالانه (%) | درصد مورد انتظار برای استیکینگ | پاداش سالانه برای استیک‌کنندگان (%) |
|---|---|---|---|
| نوامبر ۲۰۲۰ (ماه اول) | ۲۰٪ | ۱۰۰٪ – ۸۰٪ | ۲۵٪ – ۲۰٪ |
| ماه‌های ۲ تا ۱۸ | ۵٪ | حدود ۵۰٪ | حدود ۱۰٪ |
| ماه ۱۹ به بعد | ۳٪ | حدود ۳۰٪ | حدود ۱۰٪ |
برای تشویق کاربران به پر کردن نقش‌های مورد نیاز در شبکه، ضرایب پاداش تنظیم می‌شوند تا درآمد هر نقش متناسب با نیاز شبکه تغییر کند. اگر نقشی کمتر از حد مورد نظر استیک شود، پرداخت‌ها افزایش می‌یابد تا توازن به حالت مطلوب بازگردد. اپراتورهای گره می‌توانند پاداش خود را فوراً برداشت کنند، اما گره‌های شبکه باید مطابق پروتکل عمل کنند تا پاداش دریافت نمایند. هرگونه انحراف از دستورالعمل‌ها ممکن است منجر به کاهش پاداش یا اعمال جریمه شود تا امنیت و کارایی حفظ گردد.
حاکمیت
مدیریت توکن فلو شامل مکانیزم‌های درون زنجیره‌ای (on-chain) و خارج زنجیره‌ای (off-chain) است، با هدف حرکت تدریجی به‌سوی حاکمیت کامل مبتنی بر بلاک‌چین.
حاکمیت خارج زنجیره‌ای
در ابتدا، تیم توسعه‌دهنده به‌صورت مستقل فعالیت خواهد کرد تا زیرساخت لازم برای جامعه غیرمتمرکز را فراهم کند. هر فردی می‌تواند پیشنهادهایی برای بهبود شبکه در مخزن گیت‌هاب فلو ثبت کند. این پیشنهادها توسط تیم اصلی توسعه به رهبری معماران ارشد فلو بررسی می‌شوند. سپس به‌روزرسانی‌های پیشنهادی پروتکل به گره‌های اعتبارسنج ارائه شده و این گره‌ها به‌طور مستقل درباره پذیرش آن‌ها تصمیم می‌گیرند.
حاکمیت درون زنجیره‌ای
از اواخر سال ۲۰۲۰، رأی‌گیری درون زنجیره‌ای به‌عنوان ابزاری برای نشان دادن نظر جامعه آغاز شد. این رأی‌ها الزام‌آور نیستند، اما برای همه اعضای شبکه قابل مشاهده‌اند و مسیر توسعه را برای تیم هدایت می‌کنند. بخش‌هایی از توسعه اکوسیستم به سازمان‌های مستقل غیرمتمرکز (دائو) سپرده خواهد شد که رأی‌دهی در آن‌ها با استفاده از توکن فلو یا توکن‌های مرتبط با فلو انجام می‌شود. نخستین بخش‌هایی که به‌طور کامل تحت حاکمیت درون زنجیره‌ای قرار می‌گیرند، پروتکل‌های خدماتی ساخته‌شده روی فلو خواهند بود.
شورای نمایندگان
در گذر زمان، جامعه فلو نقش مهمی در تعریف و بررسی به‌روزرسانی‌های شبکه خواهد داشت. در ابتدا، دارندگان توکن فلو به شورایی رأی خواهند داد که تصمیمات روزمره را اتخاذ می‌کند. رأی این شورا به‌عنوان گزینه پیش‌فرض در نظر گرفته می‌شود—دارندگان توکن می‌توانند آن را بپذیرند یا فعالانه رد کنند. پیشنهادها در یک انجمن عمومی مطرح می‌شوند و برای همه کاربران بلاک‌چین شفاف و قابل دسترس هستند. تصمیم‌گیری‌ها بیشتر از سوی شورا انجام می‌شود، اما به‌صورت عمومی اعلام می‌شود و هر ذی‌نفعی می‌تواند مخالفت جمعی سازمان‌دهی کند یا درخواست تغییر اعضای شورا را مطرح کند.
انواع تصمیمات
فرآیند حاکمیت در فلو شامل سه نوع تصمیم‌گیری است:
۱. تصمیمات اکوسیستم، مثل انتخاب اعضای شورا یا تخصیص کمک‌هزینه‌ها که در ساختار پروتکل قابل تعریف نیستند
۲. پارامترهای پروتکل، مانند تعداد جایگاه‌ها برای هر نوع گره، که بدون نیاز به ارتقاء کامل قابل تغییرند
۳. ارتقاءهای پروتکل، که در تئوری می‌توانند هر بخشی از ساختار شبکه را تغییر دهند، اما در عمل بسیار نادر خواهند بود و نیاز به مشارکت گسترده و توافق اکثریت دارند.
