پولشارک (Poolshark)
پولشارک یک صرافی غیرمتمرکز است که به کاربران این امکان را می‌دهد تا با استفاده از نوسانات بازار از موقعیت‌های جهت‌دار سود کسب کنند. شرکت توسعه‌دهنده آن، پولشارک لبز، در سال 2021 توسط آلفاکی (AlphaKey) تأسیس شد و پلتفرم پولشارک در دسامبر 2023 منتشر شد. پولشارک با توکن FIN اداره می‌شود. هدف پولشارک حل مشکل زیان‌های موقت در تأمین نقدینگی در صرافی‌های غیرمتمرکز است.
تاریخچه
پولشارک لبز در سال 2021 تأسیس شد و کار خود را برای ارائه پروتکل پولشارک آغاز کرد، مجموعه‌ای از قراردادهای هوشمند غیرقابل ارتقا که به‌طور مشترک پروتکلی را ایجاد می‌کنند که امکان معاملات دارایی‌های ERC-20 بر روی اتریوم و دیگر بلاکچین‌ها را فراهم می‌آورد.
قراردادهای هوشمند غیر‌امانی آن به‌عنوان یک صرافی غیرمتمرکز عمل می‌کنند که هم نقدینگی جهت‌دار و هم نقدینگی دوطرفه را ارائه می‌دهند. هر نوع موقعیت در یک استخر نقدینگی قرار می‌گیرد و از طریق مبادله انجام می‌شود. داشتن انواع مختلف استخر نقدینگی به پولشارک این امکان را می‌دهد که به‌عنوان یک هیبرید از بازارساز خودکار (AMM) و دفتر سفارشات محدود (LOB) همزمان عمل کند. تفاوت اصلی میان پولشارک و دفتر‌های سفارشات محدود در این است که LOBها یک صف سفارش دارند، در حالی که پولشارک تمامی نقدینگی را در یک استخر واحد ترکیب می‌کند، که این امر باعث انجام معاملات بیشتر می‌شود. توکن FIN توکن بومی پولشارک است که به کاربران برای تأمین نقدینگی، استفاده از پلتفرم و حکمرانی دائو پاداش می‌دهد.
مروری بر پولشارک
پولشارک یک پروتکل است که به‌عنوان یک بازارساز خودکار (AMM) عمل می‌کند و نقدینگی جهت‌دار و دوطرفه را ترکیب می‌کند. در زمینه نقدینگی جهت‌دار، افرادی که به استخر نقدینگی واریز می‌کنند می‌توانند موقعیت‌های نقدینگی خود را به‌طور اختصاصی برای فروش تنظیم کنند.
مفاهیم پروتکل
دامنه
کاربران از بازارسازهای خودکار نقدینگی متمرکز انتظار دارند که دامنه‌ای برای نقدینگی فراهم کنند. تأمین‌کنندگان نقدینگی می‌توانند یک محدوده قیمت برای نقدینگی خود انتخاب کنند تا بر روی آن معامله شود، که این امر منجر به کارآیی بیشتر سرمایه و کاهش لغزش (slippage) برای مبادله‌کنندگان می‌شود. کاربران باید یک محدوده قیمت انتخاب کنند، مثل محدوده کامل از 0 تا بی‌نهایت، به طوری که قیمت همیشه در این محدوده برای جمع‌آوری کارمزدها باشد. عواملی که می‌توانند این محدوده را تغییر دهند شامل مقدار نقدینگی و اثرات زیان موقت هستند.
استخرهای دامنه جمع‌شده از فیلد feeGrowthGlobal برای نظارت بر میزان پر شدن موقعیت‌های کاربران استفاده می‌کنند. برداشت نقدینگی از استخر بر اساس موقعیت تیک (tick) فعلی تعیین می‌شود. پیگیری کارمزد شامل مقادیر feeGrowthGlobal0 و feeGrowthGlobal1 است که به ترتیب در تیک‌های بالایی و پایینی قرار دارند و نمایانگر موقعیت‌های کاربران هستند. کارمزدهای جهانی تولید شده یک واحد نقدینگی را نشان می‌دهند. برای تعیین کارمزدهای مربوط به یک موقعیت خاص، پروتکل مقدار نقدینگی آن موقعیت را در کارمزدهای جهانی ضرب می‌کند. کارمزدهای انباشته‌شده در خارج از یک دامنه قیمت مشخص زمانی ثبت می‌شوند که یک تیک عبور کند. این امر به پروتکل این امکان را می‌دهد که کارمزدهای کسب‌شده در زیر تیک پایین و کارمزدهای محاسبه‌شده در بالای تیک بالایی را محاسبه کند. هر دو فیلد feeGrowthGlobal0 و feeGrowthGlobal1 بر اساس هر واحد نقدینگی محاسبه می‌شوند، بنابراین مقدار این فیلدها در میزان نقدینگی موجود در یک موقعیت ضرب می‌شود تا کارمزدهای مربوط به آن موقعیت خاص تعیین شود.
محدودیت
با پولشارک، کاربران به مبادلات محدود دسترسی دارند که روشی جدید برای تجارت آنچین است که قدرت مبادله توکن‌ها را با نقدینگی ترکیب می‌کند.
استخرهای محدود
موقعیت‌های محدود مشابه سفارشات محدود هستند، اما در یک منحنی ثابت جمع می‌شوند. این سیستم برای جمع‌آوری نقدینگی برای یک جفت خاص استفاده می‌شود. استخرهای محدود به کاربران این امکان را می‌دهند که با قیمت پایین‌تر بفروشند و اولویت اجرای سفارشات را دریافت کنند، به‌طور مثال، قبل از تغییرات بزرگ بازار موقعیت‌های بزرگ خود را بفروشند. کاربران می‌توانند با کاهش قیمت، به‌طور مؤثر سفارشات خود را تکمیل کنند.
سفارشات محدود
نقدینگی جهت‌دار اجازه می‌دهد که پر کردن یک‌طرفه مشابه سیستم سنتی سفارشات محدود انجام شود. تیم پولشارک مشتاق است ببیند که چگونه امکانات جدید حول هر نوع موقعیت سفارشی شکل می‌گیرند. با این انواع جدید موقعیت‌ها، تأمین‌کنندگان نقدینگی می‌توانند با قرار دادن شرط‌های جهت‌دار بر بازار، پروفایل ریسک خود را سفارشی کنند.
پوشش
استخرهای پوشش
استخرهای پوشش به کاربران این امکان را می‌دهند که موقعیتی ایجاد کنند تا در معرض یک توکن خاص قرار گیرند، مشروط به یک قیمت مشخص برای جفت توکن. اگر قیمت ETH افزایش یابد، استخر DAI را می‌فروشد و در معرض ETH بیشتر قرار می‌گیرد. اگر قیمت ETH کاهش یابد، استخر ETH را می‌فروشد و در معرض DAI بیشتر قرار می‌گیرد.
در مقابل، اگر موقعیت در یک AMM دوطرفه بود، در این صورت میزان در معرض قرار گرفتن توکنی که قیمت آن کاهش یافته نسبت به توکن مخالف افزایش می‌یافت. اگر بازار به ETH نیاز داشت، استخر DAI را می‌گیرد و قیمت ETH به DAI را افزایش می‌دهد. اگر بازار به DAI نیاز داشت، استخر ETH را می‌گیرد و قیمت ETH به DAI را کاهش می‌دهد. این ابزار پوشش‌دهی برای کاربران ایجاد می‌کند اگر بخواهند وارد یا خارج از یک توکن ERC-20 در یک بازه زمانی خاص شوند.
توکن FIN
حداکثر عرضه توکن FIN معادل 20,000,000 توکن است.
توزیع
توزیع عرضه توکن به شرح زیر است:
- 70% جامعه
- 45% استخراج نقدینگی اختیاری
- 25% صندوق اکوسیستم
- 10% پیوند POL
- 5% نقدینگی اولیه
- 20% تیم
- 18% تیم
- 5 سال واگذاری خطی؛ بدون صخره
- 2% مشاوران
- 3 سال واگذاری خطی؛ بدون صخره
- 18% تیم
- 10% سرمایه‌گذاران
- 3 سال واگذاری خطی؛ بدون صخره
استیکینگ
کاربرانی که توکن FIN را استیک می‌کنند، نسخه لیکویید آن یعنی sFIN را دریافت خواهند کرد که سهم آنها از استخر استیکینگ را نشان می‌دهد.
sFIN
sFIN توکن رسید برای کاربران FIN است که سهم آنها را در پروتکل پولشارک نشان می‌دهد. این کاربران سپس 100% از کارمزدهای معاملاتی بر روی تمام جفت‌ها را دریافت خواهند کرد و توکن‌های FIN به‌صورت ضربی به آنها پاداش داده می‌شود. همچنین، کاربران می‌توانند با دریافت توکن‌های rFIN و امتیازات ضرب‌کننده، جوایز بیشتری کسب کنند و سهمی از درآمد پروتکل دریافت کنند. sFIN همچنین برای پیشنهادات حکمرانی استفاده خواهد شد.
rFIN
rFIN یک توکن پاداش برای استیکرهای sFIN است. آنها می‌توانند rFIN را برای تولید توکن‌های بیشتر و کارمزدهای پلتفرم استیک کنند، یا می‌توانند آن را طی 12 ماه و برای دریافت توکن‌های FIN واریز کنند. هر rFIN همان میزان پاداش را مانند توکن FIN دریافت خواهد کرد.
oFIN
oFIN یک توکن ERC-20 است که به ازای تأمین نقدینگی برای پروتکل پاداش داده می‌شود. وقتی کاربری این توکن را بازخرید می‌کند، قادر خواهد بود توکن FIN را با قیمت تخفیف‌خورده به بازار خریداری کند (درصد تخفیف ممکن است از طریق حکمرانی دائو تغییر کند). oFIN + WETH به‌طور مستقیم به FIN تبدیل می‌شود و تاریخ انقضا ندارد.
