به گزارش گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری دانشجو، ارتش و پیروزی انقلاب اسلامی در ماه‌های اوج‌گیری انقلاب اسلامی در ایران، یکی از مهمترین موضوعات مورد بحث در میان گروه‌های مختلف موضوع ارتش و نگرانی از نوع رفتار آن در مواجهه با انقلاب اسلامی بود. نظام طاغوتی برای مقابله با نهضت یکپارچه و سراسری مردم ایران، تنها به ایستادگی ارتش در حمایت از رژیم فاسد پهلوی و سرکوب مردم امید داشت.
امّا رهبری الهی حضرت امام (ره) و راهنمایی مردم به رأفت با سربازان کشور و توصیه و نصیحت به فرماندهان ارتش از یک سو، و رفتار مهربانانه‌ی مردم با ارتش از سوی دیگر به زودی نشان داد که ارتش دارای دو گروه اکثریت و اقلیت است: در سران ارتش اکثریتی فاسد و اقلیتی وطن‌دوست و مؤمن، و در بدنه‌ی ارتش اکثریتی وطن‌دوست و مؤمن و اقلیتی فاسد.
بیعت تاریخی همافران با حضرت امام خمینی (ره) در روز نوزدهم بهمن ۱۳۵۷ و مقاومت همافران در برابر حمله‌ی گارد شاهنشاهی به آنان در روز بیستم بهمن و پیوستن گروه کثیری از سربازان و درجه‌داران ارتش به مردم در روزهای بیستم تا بیست و دوم بهمن، سرانجام موجب شد تا فرماندهی ارتش نیز در روز بیست و دوم بهمن با اعلام بی‌طرفی خود، دست از حمایت از رژیم پهلوی بردارد و راه برای پیروزی بزرگترین انقلاب مردمی قرن با کمترین میزان درگیری و صدمات هموار شود.
از نخستین روزهای پیروزی انقلاب اسلامی موضوع نقش و وضع ارتش در نظام جمهوری اسلامی ایران مورد مناقشه‌ی جدّی میان گروه‌های مختلف قرار گرفت.
بخش قابل توجهی از گروه‌های سیاسی که مدتی بعد خود در برابر نظام جمهوری اسلامی دست به عملیات مسلحانه و ترور و تخریب زدند شعار انحلال ارتش را سر دادند.
برخی از گروه‌ها و شخصیت‌های وفادار به انقلاب نیز از سر ناآگاهی و عدم وقوف به ماهیت ارتش با دستاویز قرار دادن اقدامات اقلیتی فاسد که قصد کودتا علیه نظام را داشتند خواهان تصفیه‌های گسترده و حتی اقدامات تند علیه ارتش بودند. امّا در میان همه‌ی این مناقشات، موضع قوی حضرت امام (ره) در حفظ و تقویت ارتش مجال تضعیف این سازمان مردمی و مهم را از دست دشمنان آگاه و دوستان ناآگاه گرفت. حضرت امام (ره) برای خنثی کردن توطئه‌ی دشمنان و گروهکهای ضد انقلاب و ضد ارتش در همان ماه‌های اوّل پیروزی انقلاب اسلامی روز بیست و نهم فروردین را روز ارتش نامیده و مردم را به استقبال و احترام و پشتیبانی از ارتش فراخواندند. و از همان سال ۱۳۵۸ تاکنون این روز، روز نمایش اقتدار و عظمت ارتش جمهوری اسلامی ایران است.
طرفه آنکه روز بیعت همافران با حضرت امام، شخصیتی پشت‌سر ایشان ایستاده بود که او نیز از همان زمان به حفظ و تقویت ارتش معتقد بود. هم او که از قبل از پیروزی انقلاب و در کوران دوران انقلاب نیز با برخی از عناصر مؤمن و انقلابی ارتش مرتبط بود. هم او که بعد از رحلت حضرت امام (ره)، رهبری این انقلاب را برعهده گرفت و در نتیجه امروز با تقویت ارتش و دیگر نهادها و سازمانهای نظامی کشور، قدرت امنیتی و دفاعی این نظام به بالاترین سطح دوران خود رسیده و همچنان رو به تکامل و پیشرفت دارد.
اینک و در مراسم رونمایی از تقریظ رهبر معظم انقلاب اسلامی بر کتاب آخرین فرصت حاوی پرده‌هایی از زندگی پرافتخار ارتشی شهید علی کسایی، جا دارد که به نحو بسیار مختصر به نگاه رهبران انقلاب به ارتش عزیز و مایه‌ی دلگرمی مردم غیور ایران پرداخته شود.
ارتش از نگاه حضرت امام خمینی(ره)
ازبیانات و پیامهای حضرت امام (ره) سه عبارت انتخاب شده که درهریک ،بُعدی از ابعاد نگاه آن حضرت درخصوص ارتش نمایان است.
عبارت اوّل حاکی از اسلامی دانستن ارتش:
«در ارتش بروید و ببینید که اسلامی است، همه توجه به اسلام دارند، ماه رمضان روزه می‌گیرند.» ۱۳۵۸/۰۴/۲۴
عبارت دوم حاکی از جریان داشتن روح دیانت در همه‌ی رده‌های ارتش:
«این ارتش، ارتش اسلامی است از سربازش تا فرماندهان اولش» ۱۳۶۰/۰۳/۲۴
عبارت سوم حاکی از لزوم قدرشناسی مردم نسبت به ارتش:
«ملت ایران باید به چنین ارتش مؤمن و وفاداری افتخار کند.» ۱۳۶۸/۰۱/۲۸
ارتش از نگاه حضرت آیت‌الله خامنه‌ای
رهبر انقلاب اسلامی به دلیل آشنایی گسترده و عمیقی که از دوران نهضت اسلامی ایران و پس از پیروزی انقلاب به عناوین متعدد و مختلف از جمله نمایندگی حضرت امام (ره) در شورای عالی دفاع و سپس در مقام فرماندهی کل قوا نسبت به ارتش جمهوری اسلامی ایران داشته‌اند در دیدارهای متعدد با فرماندهان و رده‌های مختلف این سازمان مهم دفاعی کشور دیدگاه خود را بیان داشته‌اند که در این نوشتار، از میان این متون متعدد تنها دوازده عبارت که هریک حاکی بُعدی خاص است ذکر میشود.
۱- تعریفی جامع از ارتش با عنوان حزب‌الله و ویژگی‌های آن در ۱۳۷۶/۰۷/۰۵
«جا دارد که امروز ارتش جمهوری اسلامی را حزب‌الله بنامیم، ارتش حزب‌الله
حزب‌الله یعنی: از امکانات خداداد بهترین استفاده را می‌کند.
از خرد و دانش و اندیشه استفاده می‌کند.
از نیروهای انسانی استفاده می‌کند.
از ابتکار و تجربه استفاده می‌کند.
از تجربه‌ی دفاع مقدس بیشترین استفاده‌ها را می‌کند.
ارزشهای انسانی و الهی را گرامی می‌دارد، به آن تکیه می‌کند و با آن سرافراز است»
۲- نقش ارتش در آرامش‌بخشی و خدمت به مردم:
«استقرار نیروهای مسلح و ارتش مایه‌ی آرامش مردم است.» ۱۳۹۸/۰۱/۲۸
«ارتش فدای ملت یک جلوه‌اش در سیل گلستان بود که سرهنگ ارتشی خم میشود که یک پیرمرد پایش را بگذارد پشت او و سوار کامیون شود.» ۱۳۹۸/۰۱/۲۸
۳- مکتبی بودن و دیانت ارتش:
«بسیاری از نقاط ارتش ویترین ارزشهای اسلامی است.» ۱۳۹۸/۰۱/۲۸
«این ارتش خیلی باارزش است، ارتش مکتبی یعنی این.» ۱۳۹۸/۰۱/۲۸
«امروز ارتش ما متدیّن‌تر از همیشه و کارآمدتر از همیشه.» ۱۳۹۸/۰۱/۲۸
«امروز ارتش ما یک ارتش فکری، یک ارتش معنوی و یک ارتش دارای انگیزه‌های پاک و مقدس است و این خیلی باارزش است.» ۱۳۹۶/۰۱/۳۰
۴- نقش ارتش در پیروزی و تداوم انقلاب اسلامی:
«پیوستن ارتش به مردم یکی از عوامل قدرتمند پیروزی انقلاب بود.» ۱۳۹۹/۱۱/۱۹
۵- نقش‌آفرینی‌های متنوع ارتش در صحنه‌های گوناگون:
«جان‌فشانی ارتش در همه‌ی میدانهای مقابله با تجزیه‌طلبان، دفاع مقدس، مرزبانی کشور، پشتیبانی از جبهه‌ی مقاومت.» ۱۳۹۸/۰۸/۰۸
«جلوه‌گری‌های گوناگون ارتش در بخشهای مختلف، افتخارآفرین بوده.» ۱۳۹۸/۰۱/۲۸
۶- تحوّل در کارآمدی و توانایی ارتش:
«تحوّل ارتش در توانایی‌های داخلی، در سازماندهی، در تاکتیکهای عملیاتی، در ساخت ساز، و تحوّل در فکر و فرهنگ آحاد ارتشی بسیار برجسته و مهم است.» ۱۳۹۸/۰۸/۰۸
و بنابراین از نگاه ایشان
«حضور در ارتش [یعنی] به عهده گرفتن یک مسئولیت مقدس.» ۱۳۹۸/۰۸/۰۸
علی کسایی
افتخار ارتش، مؤمن فداکار
شهید علی کسایی یکی از تربیت شدگان مکتب اسلام و انقلاب امام خمینی (ره) است و حاصل پیوند پدری از ذاکران اهل‌بیت علیهم‌السلام و مادری از سلسله‌ی جلیله‌ی سادات:
در دوره‌ی حیات ۲۴ ساله‌اش در قبل از پیروزی انقلاب اسلامی آنچه از محتوای کتاب آخرین فرصت و نیز دیگر منابع و اسناد به دست می‌آید زندگی مؤمنانه و به دور از هرگونه ناپاکی و خطای اوست.
انتخاب رشته‌ی ادبیات عرب و شروع به تحصیل در سال ۱۳۵۰ در دانشگاه فردوسی مشهد و مجاورت با آستان پربرکت امام هشتم علیه‌السلام و همزمان کسب معلومات از حوزه علمیه با هدف فهم دقیق و عمیق معارف قرآنی و اقیانوس بیکران نهج‌البلاغه به روشنی جهتگیری معنوی آن شهید را نشان می‌دهد.
اگر چه در سال ۱۳۵۶ و با پایان دوره‌ی تحصیل در دانشگاه، به خدمت سربازی می‌رود امّا تاریخ نشان داده است که انسان مؤمن در تمامی شرایط حتی در حاکمیت طاغوت و محیط نظامی آن دوران می‌تواند نه تنها راهی برای حفظ دین خود بیابد بلکه در همان محیط به تبلیغ و ترویج راه صحیح زندگی به دیگران بپردازد. علی کسایی نیز برای پیشبرد نهضت امام خمینی (ره) در همان دوره‌ی اختناق به فعالیت‌های انقلابی پرداخت و خطرات مهم این راه را به جان خرید.
آن مؤمن انقلابی بعد از پیروزی انقلاب اسلامی به توصیه آیت‌الله شهید دستغیب به خدمت در ارتش ادامه می‌دهد چرا که ارتش اینک ارتش انقلاب است امّا فعالیت اصلی او در محیط ارتش و خارج از آن همان تعلیم و ترویج معارف اسلامی و بخصوص نهج‌البلاغه است. آن معلم نهج‌البلاغه پیوندی معرفتی با امیرالمؤمنین علیه‌السلام و کلام آن امام و غدیر داشت، روز عید غدیر به دنیا آمد و به همین جهت نام علی بر او نهادند، به نهج‌البلاغه ارادت و تعلق خاطری بسیار داشت، عید غدیر را روز ازدواجش قرار داد و در آن روز روزه‌ی شکر گرفت.
زندگی خانوادگی او نیز آینه‌ای از حیات طیّبه و رفتاری فداکارانه در برابر خانواده و همسایگان و همکاران و همرزمان است. امّا در این نوشتار، از میان ابعاد درخشان متعدد و گوناگون زندگی شهید علی کسایی تنها به دو جنبه پرداخته میشود:
اول: زندگی مبتنی بر تقوی
آنگاه که بنیان تربیت انسانی همچون علی کسایی، مکتب اسلام و سبک زندگی اسلامی باشد طبیعتاً رنگ تقوی تمام جنبه‌های زندگی او را در بر می‌گیرد. از جمله:
تقیّد به واجبات و مستحبات بخصوص نماز شب،
رعایت وجوه شرعی در مسائل مالی،
نگاه به تمامی مراحل زندگی به عنوان مقدمه برای حیات اخروی،
درس‌آموزی مداوم و مجالست با علما و صاحبنظران دینی برای کسب معارف دینی،
اقامه‌ی فریضه‌ی زکات علم و اقدام به تعلیم و تربیت دیگران،
تقید به مراقبه، مشارطه و محاسبه‌ی دائمی، آن شهید در نوشته‌ای با عنوان سپاس‌نامه، ده نعمت و لطف الهی در دوران قبل از پیروزی انقلاب و چهارده نعمت و لطف الهی در دوران بعد از پیروزی انقلاب اسلامی را برش
مرده و در سرلوحه‌ی این نامه، به روایت نبوی حَاسِبُوا أَنْفُسَکُمْ قَبْلَ أَنْ تُحَاسَبُوا اشاره کرده است.
پرهیز از خودبینی و خودبزرگ‌بینی و تکبر و غرور
دقت در تربیت دینی فرزندان با مهربانی و صمیمیت
اُنس با شهدا و رسیدگی به خانواده‌ی شهدا
تواضع و فروتنی نسبت به دیگران
دوم: مرگ آگاهی، شهادتی آگاهانه
یکی از صفات اکتسابی انسانی که با خلوص و صفای باطن فکر و دل به معارف قرآنی و مخصوصاً تعالیم نهج‌البلاغه بسپارد و ظرف وجودش را از این سرچشمه‌های حیات جاودان لبریز سازد پی‌بردن به حقیقت دنیا و آخرت، و حقیقت مرگ است و توجه به یاد مرگ.
یاد مرگ برای چنین انسانی، موجب ناراحتی از فراق خانواده و زندگی دنیوی نیست، بلکه یاد مرگ آن چنان که رسول اکرم (ص) فرموده بالاترین زهد، برترین عبادت، و برترین اندیشه، است
قال رسول‌الله صلی‌الله‌علیه‌وآله: أَفْضَلُ الزُّهْدِ فِی الدُّنْیَا ذِکْرُ الْمَوْتِ وَ أَفْضَلُ الْعِبَادَةِ ذِکْرُ الْمَوْتِ وَ أَفْضَلُ التَّفَکُّرِ ذِکْرُ الْمَوْتِ فَمَنْ أَثْقَلَهُ ذِکْرُ الْمَوْتِ وَجَدَ قَبْرَهُ رَوْضَةً مِنْ رِیَاضِ الْجَنَّةِ. (جامع الاخبار، ۴۷۳)
برترین زهد، یاد مرگ است، برترین عبادت، یاد مرگ است، و برترین اندیشه، یاد مرگ است. پس هر که یاد مرگ وجودش را پر کند قبر خود را باغی از باغ‌های بهشت می‌یابد.
این ویژگی در گفتار و رفتار نوشته‌های شهید علی کسایی به وضوح قابل تشخیص است.
برای افرادی که همچنان این نوبت پنج روزه‌ی زندگی دنیایی را مورد همّت و توجه خود قرار داده‌اند بسیار غیرقابل باور است که جوانی ۲۵ ساله در روز ازدواجش روزه بگیرد و از همسر جوانش بخواهد که آمین‌گوی دعای او برای شهادت در روز عید غدیر باشد.
علی کسایی حتی پس از زخمی شدن در ترور توسط منافقین، به شهادت نرسیدن خود را ناشی از عدم قابلیت خود می‌دانست.
انگار او تمام روزهایش را با محاسبه‌ی نسبت خود با شهدا و با شهادت می‌گذراند. با شهادت هریک از دوستان و همکارانش، احساس عدم قابلیت لازم برای شهادت وجودش را فرامی‌گرفت و بی‌طاقت می‌َشد. خاطراتی که از روزهای منتهی به آخرین سفرش به جبهه بازگو شده نشان می‌دهد که به روشنی از نزدیک بودن شهادتش آگاه بوده، از سفارش به پرداخت بدهی اندکش به یک کاسب، از نوع خداحافظی‌اش با مادر، از اصرار فوق‌العاده برای صدور مجوز مأموریت به مسئول مافوقش و تصریح به آخرین فرصتش برای شهادت و وعده‌ی شفاعت برای آن مسئول.
امّا چشم‌انتظاری او برای شهادت تنها محدود به ماه‌های پایان عمر بابرکتش نمی‌شود بلکه شوق شهادت و لحظه‌شماری برای این سعادت عظیم از سطر سطر وصیت‌نامه‌ای که در دوم اردیبهشت ۱۳۶۱ نوشته است نیز نمایان است.
درباره‌ی کتاب آخرین فرصت
کتاب روان، خواندنی و جذاب آخرین فرصت اثر یکی دیگر از رویشهای بانوان این کشور در حوزه‌ی دفاع مقدس است.
خانم سمیرا اکبری چهار سال پس از شهادت علی کسایی پا به این دنیا نهاده و ۳۳ سال پس از شهادت آن شهید عزیز، با همراهی‌های صمیمانه‌ی خانم رفعت قافلان کوهی همسر گرامی شهید، اثری قابل توجه در موضوع سبک زندگی شهدا به رشته‌ِی تحریر درآورده است.
ورود آگاهانه و مسئولانه نسل جدید بانوان این سرزمین به عرصه‌ی ثبت و حفظ خاطرات دفاع مقدس و تولید آثار متعدد بخصوص در زمینه‌ی سبک زندگی شهدا که می‌تواند الگوی مناسبی برای نسل جوان و آینده‌ساز این کشور باشد و ترجمه‌ی آنها به دیگر زبانها، سرمشقی است برای مشتاقان طریق حیات طیّبه.
این پدیده ارزشمند در حوزه‌ی دفاع مقدس خود یکی از برکات خون مقدس شهیدانی از جمله شهید علی کسایی است.
شهادت سیب سرخی بود روی شاخه‌ی تقدیر
که افتاد از قضا در دامن با آبروترها
ومن‌الله‌التوفیق
علیرضا مختارپور قهرودی
۱۴۰۳/۱۱/۰۴
