حکمرانی الهی؛ هویت ایرانی

موتور جستجوی avalkhabar 12 مارس 2021

0 6 زمان تقریبی مطالعه 4 دقیقه

جمعه ۲۲ اسفند ۱۳۹۹ – ۱۷:۱۵ حکمرانی الهی؛ هویت ایرانی

خبرگزاری فارس؛ یادداشت میهمان- جواد بخشی الموتی دانشجوی دکترای جامعه شناسی سیاسی: «حکمرانی الهی» از اهداف بعثت پیامبر(ص) است؛ موضوعی که در سخنرانی روز بعثت رهبر انقلاب اسلامی، تبیین و تشریح شد. برای تحقق این مولفه چه در دوران حیات پیامبر(ص) و چه پس از آن برپایی «نظام سیاسی» ضرورتی اجتانب ناپذیر است. برپایی نظام سیاسی ای که در پی تحقق حکمرانی الهی باشد در دوره های مختلف و در سرتاسر کره زمین مورد توجه قرار گرفته است.

انقلاب اسلامی ایران ادامه خط بعثت و پیگیر اهداف آن است، موضوعی که تحقق آن، دشمنی هایی را با ملت ایران، رقم زده است.

«نظام سازی سیاسی» مولفه ای متطور در طول تاریخ زیست بشر است؛ پدیده ای که شکل جوامع را در دوران های متخلف متحول کرده و نهادهای گوناگونی را شکل داده است. «حکمرانی» منبعث از این مولفه، ساخت های "سیاسی"، "اجتماعی"، "اقتصادی" و "فرهنگی" گوناگونی را رقم زده و از رهگذر آن رنگ ها، نژاد ها و قومیت ها در چارچوب خط کشی های جغرافیایی به آفرینش و بازآفرینی های «هویتی» پرداخته اند.

نظام های سیاسی با بهره گیری از «بینش ها» و «جهان بینی های»، دنیوی و الهی و ترکیب این دو نگاه، رفتارها و برخوردهای مختلفی را در طول تاریخ از خود به یادگار گذاشته اند. تقابل این جهان بینی ها به کانون نزاع ها و رویکردهای خصمانه و در قالب "قومیت ها" و "ملیت ها" نمود یافته و جنگ هایی را به بار آورده است.

اوج این مهم را می توان در رهیافت دولت های متخاصم در جنگ جهانی دوم یافت که با به کارگیری بمب اتم از سوی ایالات متحده آمریکا، ده ها هزار نفر قربانی به جای گذاشت و قتل عامی تاریخی را به ثبت رساند.

واقعیت های اجتماعی؛ برآمده از ذهنیت نظام های سیاسی

حمکرانی منبعث از نظام های سیاسی، موضوعی اثرگذار بر سرنوشت جوامع و شکل و ساخت آنهاست؛ برساخت های اجتماعی موجود در جهان، نتیجه انتقال ذهنیت برآمده از همین نظام های سیاسی است که واقعیت هایی اجتماعی را پدید آورده است.

سعادت و رفاه بشر، شکوفایی عقل و علم، آرامش روحی، آسایش مادی، امنیت محیط زندگی، شادکامی و بالاتر از همه تکامل معنوی بشر، از جمله موضوعاتی است که از منظر همین نوع حکمرانی قابل تحقق و تبیین است. بنابراین حکمرانی برآمده از ذهنیت نظام های سیاسی موضوعی مهم و اثرگذار است. در ایران نیز در دوره ها مختلف تاریخی شاهد شکل های مختلف حکمرانی برای نیل به اهداف دنیوی و الهی بوده ایم؛ اشکالی که چهره های متفاوتی از ایران در تاریخ به یادگار گذاشته است.

اخیرا حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با استناد به آیات متعدد قرآن، هدف پیامبران از ایجاد نظام سیاسی را حکمرانیِ منبعث از کتاب خدا و احکام الهی برشمردند و گفتند: استقرار آئین حکمرانی نیازمند راهبری، مدیریت و فرماندهی است که این مسئولیت بسیار سنگین بر دوش پیامبر قرار دارد.

استقرار نظام سیاسی متناسب، برای راهبری، مدیریت و فرماندهی جامعه ایران پس از انقلاب اسلامی موجدانه از سوی امام خمینی(ره) پیگیری شد و تا امروز ادامه دارد. نظام جمهوری اسلامی ایران بعنوان نوع متفاوتی از نظام سیاسی برای نیل به هدف حکمرانی الهی در بیش از 4 دهه گذشته، اقدامات و ساختارهایی را بوجود آورده است و توجه جهانیان را به ایران جلب کرده است.

حکمرانی الهی خوب

اداره گری یا حکمرانی به معنی عمل یا شیوه حکومت کردن و اعمال کنترل یا اقتدار بر اقدامات اتباع از طریق منظومه ای مقررات است. بنابر این گوهر اداره گری را می توان چگونگی حکومت بر مردم و چگونگی اداره و تنظیم اداره دولت قلمداد کرد. صاحب نظران، حکمرانی را نفوذ هدایت شده در فرآیندهای اجتماعی تعریف کرده اند.

در این میان «حکمرانی خوب»، پارادایمی معنایی است که از اواخر دهه 1980 توسط بانک جهانی تئوریزه شد و این بانک در سال 1989 در گزارش خود، برای نخستین بار این مفهمو را به عنوان ارائه خدمات عمومی کارآمد، نظام قضایی قابل اعتماد و نظام اداری پاسخگو تعریف کرد.

برخی مانند بایزید مردوخی مفهوم "Good Goverrnance" را «نظام شایسته تدبیر» و برخی دیگر «حکمروایی خوب» ترجمه کرده اند. در مجموع حکمرانی خوب را می توان سازوکارها و ابزارهایی برای تحقق دموکراسی و حقوق بشر دانست که از این منظر ابزار مطلوبی برای تحقق آرمان مردم سالاری، حقوق بشر، حاکمیت قانون و توسعه اقتصادی است.

«هویت ایرانی» در پیوست با آموزه های اسلامی در چندین سده گذشته، دچار بازآفرینی معنایی شده و امروز این معنا با استقرار نظامی اسلامی، فصل جدیدی از تاریخ کشور را بوجود آورده است و حکمرانی خوب را می توان ذیل حکمرانی الهی در مفاهیم قرآنی قرار داد. در قرآن و سیره پیامبر و امامان معصوم، حقوق بشر، حق مردم در حکومت، نظام قضایی و ده ها موضوع دیگر مورد اشاره قرار گرفته است که با تحقق آنها، نظام اجتماعی مترقی شکل گرفته و مسائل را به حاشیه می راند.
هویت ایرانی منطبق شده با قوانین و آموزه های اسلامی، انسان ایرانی عصر حاضر را به سمت رشد معنوی و دنیوی رهنمون شده است و حکمرانی الهی مدنظر رهبر انقلاب در «فرادهش» با هویت ایرانی، شرایط امروز را رقم زده است که نگاهی به قله های ترقی و سعادت بشر دارد. موضوعی که بنابر تحلیل رهبری دشمنی هایی را برانگیخته و بسیاری را در مقابل ایران به صف آرایی واداشته است.

انتهای پیام/