بیت‌تورنت (BitTorrent)
بیت‌تورنت یک پروتکل ارتباطی برای اشتراک‌گذاری فایل به‌صورت همتا به همتا (P2P) است که به کاربران امکان می‌دهد داده‌ها و فایل‌های الکترونیکی را به‌صورت غیرمتمرکز از طریق اینترنت توزیع کنند. این پروتکل برای انتقال فایل‌های حجیم رایانه‌ای بدون نیاز به سرور مرکزی طراحی شده و بخش قابل توجهی از ترافیک اینترنت جهانی را به خود اختصاص داده است. بیت‌تورنت در سال ۲۰۰۱ توسط برام کوهن (Bram Cohen)، برنامه‌نویس و مدیرعامل چیا نتورک (Chia Network)، بنیان‌گذاری شد.
مرور کلی
بیت‌تورنت یک پروتکل غیرمتمرکز برای اشتراک‌گذاری فایل است که برای انتقال فایل‌های بزرگ مانند ویدیوها یا فایل‌های صوتی دیجیتال استفاده می‌شود. در این روش، کاربران می‌توانند هم‌زمان بخش‌های کوچکی از فایل را از منابع مختلف که «پیر (Peer)» نامیده می‌شوند، دریافت کنند. این ساختار غیرمتمرکز باعث سرعت بالاتر در دانلود و کاهش فشار روی سرورها می‌شود.
تاریخچه
برام کوهن این پروتکل را در آوریل ۲۰۰۱ طراحی کرد و نخستین نسخه آن را در ۲ ژوئیه همان سال منتشر نمود. در سال ۲۰۰۴، شرکت بیت‌تورنت تأسیس شد و نرم‌افزار رسمی بیت‌تورنت توسط این شرکت عرضه شد که به یکی از پرکاربردترین ابزارهای دانلود با بیت‌تورنت تبدیل شد. در سال ۲۰۰۶، فناوری بیت‌تورنت دی‌ان‌ای (BitTorrent DNA) معرفی شد که شبکه‌های سنتی توزیع محتوا را با بیت‌تورنت ترکیب کرد تا سرعت و کارایی انتقال محتوا را افزایش دهد.
در سال ۲۰۱۰، این شرکت نرم‌افزار سبک و پرطرفدار مایکروتورنت (µTorrent) را خریداری کرد و دامنه کاربران خود را گسترش داد. در سال ۲۰۱۳، بیت‌تورنت سینک (BitTorrent Sync) برای همگام‌سازی امن و غیرمتمرکز فایل‌ها معرفی شد. در سال ۲۰۱۵، بیت‌تورنت لایو (BitTorrent Live)، پروتکلی برای پخش زنده ویدیو به‌صورت همتا به همتا، عرضه شد.
در ۱۵ مه ۲۰۱۷، شرکت بیت‌تورنت (که بعدها به رِین‌بری (Rainberry) تغییر نام داد) نسخه جدید پروتکل بیت‌تورنت v2 را منتشر کرد. در سال ۲۰۱۸، بنیاد ترون (Tron Foundation) این شرکت را خریداری کرد تا فناوری بیت‌تورنت را با بلاک‌چین ترکیب کند. این اقدام منجر به توسعه توکن بیت‌تورنت (BitTorrent Token یا BTT) و پلتفرم بیت‌تورنت اسپید (BitTorrent Speed) شد که با پاداش دادن به کاربران برای اشتراک‌گذاری فایل و در اختیار گذاشتن پهنای باند، آن‌ها را تشویق به مشارکت می‌کند.
بیت‌تورنت از معماری غیرمتمرکزی شامل فایل تورنت، ترکر، لیچر و سیدر استفاده می‌کند و کاربران با تشکیل یک «گروه» (swarm) می‌توانند بخش‌هایی از فایل را با یکدیگر به اشتراک بگذارند، بدون نیاز به سرور مرکزی. این روش باعث کاهش فشار روی شبکه، حفظ یکپارچگی فایل، پشتیبانی از توقف و ادامه دانلود و عملکرد مؤثر حتی در شبکه‌های با سرعت پایین می‌شود.
توکن بیت‌تورنت
بی‌تی‌تی (BTT) یک توکن دیجیتال مبتنی بر بلاک‌چین ترون (Tron) است که برخی از محبوب‌ترین پروتکل‌ها و برنامه‌های غیرمتمرکز جهان را پشتیبانی می‌کند. این توکن برای تشویق به افزایش سرعت دانلود و ادامه اشتراک‌گذاری فایل‌ها در شبکه بیت‌تورنت استفاده می‌شود و همچنین امکان ذخیره‌سازی و اشتراک‌گذاری غیرمتمرکز فایل‌ها از طریق سیستم فایل بیت‌تورنت (BitTorrent File System) را فراهم می‌کند. توکن بی‌تی‌تی می‌تواند برای اهداف مختلفی مانند خرید محتوای ویژه، دسترسی به دانلودهای سریع‌تر یا پرداخت پاداش به تولیدکنندگان محتوا در اکوسیستم بیت‌تورنت به کار رود.
توکن بی‌تی‌تی مستقل از خود پروتکل بیت‌تورنت است. در حالی که بیت‌تورنت امکان اشتراک‌گذاری کارآمد فایل به‌صورت همتا به همتا را فراهم می‌کند، توکن بی‌تی‌تی یک لایه از مکانیزم‌های تشویقی و پاداش را به این اکوسیستم اضافه می‌کند. بی‌تی‌تی در ژانویه ۲۰۱۹ از طریق فروش عمومی در پلتفرم بایننس لانچ‌پد (Binance Launchpad) عرضه شد که تنها در ۱۵ دقیقه به فروش کامل رسید و ۷.۲ میلیون دلار جذب کرد. از آن زمان، این توکن در چندین صرافی بزرگ ارز دیجیتال مانند بایننس، هوبی (Huobi)، اوکی‌ایکس (OKX)، کوکوین (KuCoin) و پولونیکس (Poloniex) فهرست شده است. اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز مبتنی بر بی‌تی‌تی شامل بیت‌تورنت اسپید (BitTorrent Speed)، سیستم فایل بیت‌تورنت و دی‌لایو (DLive) هستند.
اقتصاد توکنی
مقدار کل عرضه
عرضه کل توکن BTT محدود به ۹۹۰ میلیارد عدد است و در حال حاضر تمام این مقدار در گردش است. از این مقدار، ۶٪ برای فروش عمومی، ۲٪ برای فروش خصوصی و ۹٪ برای فروش اولیه اختصاص یافت. توکن‌های ایردراپ مربوط به ترون (TRON) ۱۰.۱٪ از تخصیص را تشکیل دادند و ایردراپ‌های مربوط به پروتکل بیت‌تورنت نیز ۱۰٪ را شامل شدند. تیم بیت‌تورنت و بنیاد بیت‌تورنت ۱۹٪ از توکن‌ها را دریافت کردند و بنیاد ترون نیز ۲۰٪ را به خود اختصاص داد. اکوسیستم بیت‌تورنت ۱۹.۹٪ از توکن‌ها را دریافت کرد و ۴٪ نیز برای مشارکت‌های راهبردی کنار گذاشته شد.
حواشی
بیت‌تورنت به دلیل ارتباطش با نقض حقوق کپی‌رایت و اشتراک‌گذاری غیرقانونی محتوای محافظت‌شده با انتقادهایی روبه‌رو شده است. این فناوری به‌طور گسترده برای انتشار بدون مجوز فیلم‌ها، موسیقی و نرم‌افزارهای دارای حق نشر استفاده شده و باعث اقدامات قانونی علیه تسهیل‌کنندگان این تخلفات گردیده است.
شرکت بیت‌تورنت اقداماتی برای مقابله با این مشکل انجام داده، از جمله بررسی درخواست‌های حذف محتوا، همکاری با تولیدکنندگان و توزیع‌کنندگان محتوا، و راه‌اندازی طرح‌هایی مانند بیت‌تورنت باندل (BitTorrent Bundle) برای انتشار قانونی محتوا. تلاش‌هایی در جریان است تا تعادلی میان حفظ حقوق مالکیت فکری و حمایت از استفاده قانونی از بیت‌تورنت ایجاد شود. با تحول فضای دیجیتال، بحث‌ها در مورد کپی‌رایت، دزدی دیجیتال و فناوری‌های اشتراک‌گذاری فایل همچنان ادامه دارد.
