شرایط سخت لعبت بازی و خیمه شب بازی در ایران

به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو، به نقل از روابط عمومی گروه سینمایی «هنر و تجربه»، نشست نقد و بررسی فیلم مستند «لعبت‌باز» به تهیه‌کنندگی و کارگردانی پوریا نوری شب گذشته یکشنبه ۲۷ آبان‌ماه توسط گروه سینمایی هنر و تجربه در پردیس سینمایی چارسو برگزار شد.
این نشست با یک دقیقه سکوت و قرائت فاتحه و ادای احترام به زینب علی‌پور روزنامه‌نگار تازه درگذشته روزنامه جام‌جم آغاز شد.
پوریا نوری در ابتدای این نشست درباره دغدغه ساخت این فیلم توضیح داد و گفت: «لعبت‌باز» اولین فیلمی بود که فیلم‌برداری آن را شروع کردم. در ابتدای امر جذابیت خود سوژه برایم جالب بود و به تدریج متوجه شدم که هنر خیمه‌شب‌بازی برای مخاطب و خودم جذابیت زیادی دارد. آقای سیاوش ستاری نیز یکی از عوامل مهم دلبستگی من به هنر خیمه‌شب‌بازی و ساخت این مستند بود. تاکنون در حوزه خیمه‌شب‌بازی هیچ فیلمی به‌صورت مستقل ساخته نشده بود و صرفاً هنرمندان این عرصه چند دقیقه در برخی فیلم‌ها حضور داشتند.
ستاری در ادامه نشست درباره شرایط خیمه‌شب‌بازی در کشور گفت: شرایط لعبت‌بازی و هنر خیمه‌شب‌بازی در ایران بسیار سخت و دشوار است. باید ببینیم که هنر‌های سنتی ما چگونه رو به افول رفت به عقیده من روزی که یک هنرمند سنتی به فرزند خودش اجازه نداد که با ابزار هنری بازی کند به امید اینکه فرزندش سراغ یک کار آبرومند برود، هنر سنتی مُرد، زیرا یکی از راه‌های یادگیری هنر سنتی بازی‌کردن با ابزار‌های هنری و یادگیری آن به‌صورت خودآموز است.
وی تصریح کرد: چند سال پیش من دیگر کار هنری نمی‌کردم و پس از سال‌ها به تهران آمدم و روزی در محوطه تئاتر شهر چند نمایش خیمه‌شب‌بازی دیدم که فاجعه بودند. در آنجا حس کردم که باید لباس رزم پوشید و به هر قیمتی که شده این هنر را آموزش داد.
سیاوش ستاری با اشاره به لزوم توجه کشور‌ها به هنر‌های سنتی خودشان عنوان کرد: کشور‌های هوشمند در روند جهانی‌شدن به هنر‌های سنتی خودشان به عنوان نماد تفاوت کشور‌ها نگاه می‌کنند، زیرا هنر حاصل ذوق یک ملت است. کشوری مانند ژاپن امروزه به‌جای شیوه آموزش سنتی هنر، مدارسی را ساخته است که بچه‌ها در آنجا تا زمانی که به مرحله استادی برسند، هنر را به‌صورت بازی آموزش می‌بینند. مسلماً اگر دولتی هوشمند نباشد و میراث ملی خودش را حفظ نکند سرنوشت خوبی در انتظارش نیست. باید قبول کنیم که فرهنگ را دولت‌ها نمی‌سازند بلکه دولت‌ها می‌توانند تسهیلگر باشند.
آرمین ابراهیمی منتقد مهمان نیز درباره فرم روایی فیلم «لعبت‌باز» عنوان کرد: چند سال پیش در جشنواره فیلم فجر مستندی دیدم به نام «مجتبی» ساخته محمدحسن دامن زن که درباره یک عروسک‌گردان است که در میان‌سالی به سر می‌برد و از شرایط زندگی خود ناراضی است. این فیلم به‌طورکلی درباره آن شخصیت است تا هنر عروسک‌گردانی. وقتی فیلم «لعبت‌باز» را دیدم متوجه شدم که تفاوت زیادی با آن فیلم دارد. وقتی ما در این فیلم آقای ستاری را می‌بینیم، حس می‌کنیم که احتمالاً فیلم درباره شخص ایشان به‌عنوان قهرمان و دغدغه‌ها و چالش‌های او باشد؛ اما مسئله مهم این فیلم دورشدن از شخصیت و پرداختن به هنر خیمه‌شب‌بازی است یعنی به‌جای اینکه یک مستند پرتره باشد سراغ هنر خیمه‌شب‌بازی می‌رود و در حد اطلاع‌رسانی صرف هم باقی نمی‌ماند.