موانع چهارگانه در مسیر سازندگان تجهیزات نفتی/ چگونه سیاست تحریمی ترامپ به نفع تولید ملی تمام شد؟
سه‌شنبه ۳ فروردین ۱۴۰۰ – ۰۹:۴۵ موانع چهارگانه در مسیر سازندگان تجهیزات نفتی/ چگونه سیاست تحریمی ترامپ به نفع تولید ملی تمام شد؟
رئیس انجمن استصنا گفت: کسی که بهترین عملکرد را در راستای حمایت از تولید ملی داشت شخصِ ترامپ بود زیرا با اعمال تحریم‌ها مانع واردات بی‌رویه تجهیزات نفتی شد وگرنه کارفرمایان دولتی علاقه‌ای به استفاده از تولیدات ساخت داخل نداشتند.
به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، صنعت نفت ایران با توجه به داشتن بیشترین منابع هیدروکربوری در بین تمامی کشورها، ظرفیت بالا و جایگاه کلیدی و تاثیرگذاری در پیشرفت کشور دارد. در این بین حرکت از خام‌فروشی نفت و گاز و سایر هیدروکربن‌ها به سمت توسعه پتروپالایشگاه‌ها و پتروشیمی‌ها، علاوه بر اینکه ارزش افزوده و اشتغالزایی قابل توجهی به همراه دارد، بازار مناسبی را نیز برای ساخت و فروش تجهیزات نفتی فراهم می‌کند.
توجه ویژه به تولیدکنندگان تجهیزات نفتی و پشتیبانی و مانع‌زدایی از مسیر این بنگاه‌های تولیدی به این دلیل حائز اهمیت است که بدون توانمندی این شرکت‌ها در بومی‌سازی تجهیزات نفتی، با اعمال تحریم‌ها و ایجاد محدودیت در واردات تجهیزات خارجی، هم‌اکنون سر پا بودن صنعت نفت کشور در هاله از ابهام قرار داشت.
در این راستا در سال «تولید، پشتیبانی‌ها و مانع‌زدایی‌ها» با مجید محمدپور رئیس هیئت مدیره انجمن سازندگان تجهیزات نفت (استصنا) به گفتگو نشستیم تا درباره ظرفیت‌های شرکت‌های ایرانی در تولید تجهیزات نفتی، موانع موجود در مسیر افزایش تولید و راهکارهای انجمن استصنا برای حمایت از تولید ملی به بحث و بررسی بپردازیم.
مشروح این مصاحبه به شرح زیر است:
*40 درصد از ظرفیت ساخت داخل تجهیزات نفتی به پای واردات می‌سوزد
فارس: بدون شک انجمن استصنا رسالت مهمی در بومی‌سازی تجهیزات نفتی و تامین نیازهای صنعت نفت در شرایط تحریمی داشته است. با توجه به محوریت حمایت از تولید ملی در شعارهای سال‌های اخیر می‌خواستم بدانم از نظر شما در حوزه ساخت داخل تجهیزات نفتی چه اقداماتی انجام شده، چه موانعی وجود دارد و چه پشتیبانی‌هایی نیاز است؟
محمدپور: در سال‌های گذشته مجلس شورای اسلامی با هدف از حمایت از تولید داخلی قوانین و مقرراتی را وضع کرده است مثل قانون بهبود مستمر محیط کسب و کار، قانون رفع موانع تولید، قانون حداکثر استفاده از توان تولیدی و خدماتی و قانون حمایت از کالای ایرانی. اما همه این قوانین در اجرا دچار چالش‌های جدی شدند.
ما همین الان هم به دنبال این هستیم که وزارت صمت موضوع استفاده از 51 درصد از تجهیزات ساخت داخل برای پروژه‌هایی که از صندوق توسعه ملی تسهیلات دریافت می‌کنند را به سرانجام برساند اما متاسفانه هنوز سهم تجهیزات ساخت داخل در این پروژه‌ها مثل پروژه پتروشیمی بوشهر و پالایشگاه آبادان کمتر از 51 درصد است و این قانون به درستی اجرا نمی‌شود.
با توجه به اینکه در طول سالیان گذشته مقام معظم رهبری توجه بسیاری به تولید ملی داشتند و از طرفی کشور با تحریم‌های آمریکا مواجه شد و بیم این می‌رفت که پالایشگاه‌ها و پتروشیمی‌ها و سایر پروژه‌های نفتی ما با کمبود تجهیزات مواجه شوند، ما سازندگان تجهیزات نفت در سمت عرضه محصولات به شدت سرمایه‌گذاری کردیم و امروز به ضرس قاطع عرض میکنم که 85 درصد از تجهیزات موردنیاز صنعت نفت بومی‌سازی شده است، یعنی ما به دانش ساخت و طراحی و تولید تجهیزات دسترسی پیدا کردیم.
20 سال پیش که تازه انجمن استصنا تاسیس شده بود، سهم تجهیزات ایرانی در صنعت نفت کمتر از 5 درصد بود و شاید تعداد شرکت‌های فعال در این حوزه کمتر از انگشتان یک دست بودند، اما امروز 820 شرکت حقوقی و 120 شرکت دانش‌بنیان در انجمن استصنا عضو هستند. ما الان 2 هزار واحد پیمانکاری داریم. شرکت‌های فعال در این حوزه امکان تحویل تجهیزات تا سقف 4 میلیارد یورو در سال را دارند.
پس ببینید تولیدکنندگان در این 20 سال به شدت در سمت عرضه تجهیزات رشد پیدا کردند اما متاسفانه قسمت تقاضا پا به پای عرضه رشد نداشته است و علیرغم وجود توانمندی داخلی در ساخت تجهیزات هنوز هم در بسیاری از پروژه‌ها تجهیزات نفتی از خارج از کشور وارد می‌شوند. بدین صورت ما شاهد بودیم که در سال جهش تولید حدود 40 درصد از ظرفیت تولید شرکت‌های سازنده ایرانی خالی بودند و درحالیکه می‌توانستیم تولید خود را حدودا دو برابر کنیم اما نگاه به سمت تولید داخل به اندازه موردانتظار متمرکز نبود.
در حال حاضر توان و ظرفیت مناسبی در داخل کشور ایجاد شده است. برای توان تولید و عرضه تجهیزات نفتی می‌توان دو راهکار را مد نظر قرار داد: 1- تجهیزات نفتی تولیدکنندگان داخلی را صادر کنیم 2- تجهیزات نفتی ساخت داخل را تا حداکثر میزان ممکن در داخل کشور جایگزین کالاهای خارجی کنیم.
در حوزه صادرات تجهیزات نفتی به دلیل اعمال تحریم‌های آمریکا، شرکت‌های تولیدکننده قادر نیستند برای تجهیزات خود گواهی‌نامه استاندارد API دریافت کنند. توجه داشته باشید که تجهیزاتی که ما تولیدکنندگان بومی‌سازی کرده‌ایم کیفیت و استانداردهای لازم را دارد و در بسیاری از موارد کیفیت آنها از نمونه مشابه خارجی بالاتر است و در بسیاری از پروژه‌های داخلی آزمون خود را پس داده است اما صرفا به دلیل وجود تحریم امکان دریافت گواهی‌نامه استاندارد نیست. در نتیجه کارفرمایان خارجی حاضر به خرید تجهیزات ایرانی نیستند.
پس رویکرد اصلی ما باید جایگزینی تجهیزات ایرانی با تجهیزات خارجی در داخل کشور باشد. تمام حرف سازندگان تجهیزات نفت هم این است که آقایان کارفرما شما به جای واردات تجهیزات خارجی به ما اعتماد کنید و مطمئن باشید ما تجهیزات با کیفیت بالاتر نسبت به مشابه خارجی را تحویل شما خواهیم داد.
تصویر 1- توربین گازی بومی‌سازی شده توسط شرکت توربین ماشین خاورمیانه
*از دست رفتن بازار تجهیزات عراق، سوریه و ونزوئلا در سایه غفلت دستگاه دیپلماسی
فارس: البته فکر میکنم علاوه بر لزوم استفاده حداکثری از تجهیزات ساخت داخل، بازار کشورهای همسایه نیز ظرفیت مناسبی برای صادرات تجهیزات نفتی باشد، اینطور نیست؟ آیا نمی‌توان به همین کشورهای محور مقاومت مثل عراق و سوریه تجهیزات نفتی صادر کرد؟
محمدپور: بله امکان بازاریابی برای تجهیزات ایرانی در بازار کشورهای همسایه نیز وجود دارد. در حال حاضر کشورهای عراق، سوریه، عمان و … بالاخره کشورهایی هستند که ما با آنها در ارتباط هستیم و می‌توانیم تجهیزات نفتی به این کشورها صادر کنیم. دستگاه دیپلماسی ایران باید تمام تمرکز خود در کشورهای همسایه را در حوزه‌های اقتصادی بگذارد.
من اخیرا اطلاع پیدا کردم که ترکیه 6 برابر ایران به سوریه صادرات دارد. واقعا جای تعجب است که ما کشور دوست سوریه هستیم و هموطنان ما بودند که در این کشور جان خود را فدا کردند و به امنیت این کشور کمک کردند اما دستگاه دیپلماسی ما به حدی از موضوع صادرات تجهیزات نفتی به سوریه و سایر کشورهای همسایه غافل است که نتوانستیم بازار این کشورها را از آن خود کنیم.
دستگاه دیپلماسی باید در حوزه صادرات تجهیزات نفتی و سایر کالا به تولیدکنندگان ایرانی کمک کند تا حداقل از بازار کشورهای سوریه و عراق سهم به دست آوریم. واقعا گره کار صادرات تجهیزات نفتی تنها با دستان دستگاه دیپلماسی باز می‌شود و ما تولیدکنندگان آماده صادرات هستیم، اما مشاهده می‌کنیم که دستگاه دیپلماسی اصلا به این موضوع توجه نمی‌کند و خیلی راحت بازاری که می‌تواند در اختیار ما قرار بگیرد را به سایر کشورها تقدیم می‌کند.
کشور عراق سه شرکت نفت با نام‌های شرکت نفت شمال، شرکت نفت مرکزی و شرکت نفت جنوب دارد. رئیس هر سه شرکت نفت عراق، معاون رئیس جمهور، معاون وزیر نفت و گروه‌های فنی و مهندسی این کشور به ایران آمدند و از تجهیزات نفتی ایران و توانمندی‌های کشور بازدید کردند و بسیار شگفت‌زده شدند و فکر نمی‌کردند با این کیفیت چنین تجهیزاتی در کشور ساخته شود. در جریان همین بازدید، طرف عراقی برای خرید این تجهیزات اعلام تمایل کردند و تعدادی از شرکت‌های ایرانی را در وندورلیست شرکت نفت عراق قرار دادند.
حالا اصلا فرض بگیریم که صنعت نفت عراق دست آمریکایی‌ها و انگلیسی‌هاست و عرصه برای حضور شرکت‌های ایرانی تنگ است اما دستگاه دیپلماسی ما چرا از بازار سوریه غافل است؟ موضوع صادرات تجهیزات نفتی و به طور کلی تمامی کالاها موضوعی است که باید از طرف مذاکره دولت‌ها و دستگاه‌های دیپلماسی دو کشور جلو برود.
سوال بنده این است که در حال حاضر دولت چند تا رایزن اقتصادی در کشورهای همسایه مثلا سوریه دارد؟ چرا رایزن اقتصادی ندارد؟ الان همه ما می‌دانیم که در صنعت نفت سوریه پروژه‌های بسیاری تعریف شده است تا دوباره این صنعت جان بگیرد. شما به ما سازندگان بگویید که الان که توانمندی لازم برای تولید تجهیزات نفتی را داریم باید به کجا مراجعه کنیم تا بتوانیم تجهیزات ایرانی را به سوریه صادر کنیم؟ وظیفه چه کسی است که مسیر صادرات را برای تولیدکنندگان ایرانی باز کند؟
ما حتی برای صادرات تجهیزات نفتی به کشور ونزوئلا نیز اعلام آمادگی کردیم. راهکار این است یکی از EPC Contractorها و پیمانکاران بزرگ ایرانی مثل قرارگاه خاتم یا هلدینگ خلیج فارس در ونزوئلا، سوریه و عراق برای اخذ پروژه‌های نفتی اقدام کند و حالا برای اجرای پروژه خود از توانمندی‌های سازندگان ایرانی تجهیزات نفت استفاده کند.
فارس: درست است که حضور پیمانکاران بزرگ می‌تواند به صادرات تجهیزات نفتی و سایر کالاهای ایرانی و حتی حضور شرکت‌ها و بنگاه‌های کوچک داخلی در پروژه‌های خارجی کمک کند اما آیا حضور همین پیمانکاران بزرگ منوط به هماهنگی دولت‌ها نیست؟ زیرا بنده بارها شنیده‌ام که پیمانکاران بزرگ ایرانی برای اخذ پروژه مثلا در همین سوریه اقدام کرده‌اند ولی سوری‌ها تمایل دارند که این توافقات مابین دولت‌ها انجام شود تا دولت سوریه و مثلا قرارگاه خاتم‌الانبیا. نظر شما در این باره چیست؟
محمدپور: قطعا همینطور است و اخذ پروژه‌های بزرگ نه در سطح پیمانکاران بلکه در سطح دولت‌ها باید پیگیری شود. دولت باید پشت سر پیمانکاران بزرگ قرار گیرد و با فعال کردن سفارتخانه‌ها و ماموریت دادن به رایزنان اقتصادی ایران در سایر کشورها زمینه عقد قرارداد با پیمانکاران ایرانی در صنعت نفت کشورهای عراق، سوریه و ونزوئلا را فراهم کند.
تصویر 2- شرکت رستاگروپ سازنده شیرهای کنترلی
*دولت باید عزم کافی در مبارزه با مافیای واردات را داشته باشد/قوه قضاییه به ماجرا ورود کند
*همچنان مناطق آزاد و ویژه اقتصادی، پاشنه آشیل تولید ملی هستند
فارس: در مصاحبه قبلی که خدمت تولیدکنندگان انجمن استصنا بودیم از واردات تجهیزات نفتی گلایه داشتند و معتقد بودند علیرغم وجود توان داخلی و شرکت‌های توانمند در این حوزه، کارفرمایان دولتی تمایل به واردات تجهیزات نفتی از خارج دارند. این مشکل چگونه حل می‌شود؟
محمدپور: ما در تلاش هستیم که با کمک وزارت صمت، جلوی واردات تجهیزات نفتی که توان ساخت داخلی آنها وجود دارد را بگیریم و دکتر هادوی ریاست مرکز ساخت داخل وزارت صمت نیز در این حوزه به کمک زیادی کرده‌اند. اما همچنان مناطق آزاد و ویژه اقتصادی، پاشنه آشیل تولید ملی هستند، زیرا از این مناطق می‌توان با تعرفه گمرکی صفر کالاهای خارجی را به راحتی وارد کشور کرده و بدین صورت بازار تولیدکنندگان داخلی را کوچک کرد.
برای جلوگیری از واردات تجهیزات نفتی باید سازوکارهای اجرای قانون حداکثر استفاده از توان تولیدی در کشور اصلاح شود. در این راستا قانونگذار و مجری قانون باید در اجرای قانون سختگیر باشند و اگر کسی به هر دلیلی تجهیزی را وارد کرد که نمونه ساخت داخل آن وجود دارد، این فرد باید به جرم ضربه به تولید ملی به دادگاه احضار شود.
الان یکی از معضلات اصلی کشور، بیکاری جوانان است، حال چگونه فردی به خود این اجازه را می‌دهد که با واردات تجهیزات نفتی، مهندسان سازنده این تجهیزات در داخل کشور را از کار بیکار کند. سازندگان تجهیزات نفت، 80 هزار شغل به صورت مستقیم و 250 هزار شغل به صورت غیرمستقیم ایجاد کرده است.
آقای ربیعی سخنگوی دولت فرمودند که برای هر یک شغلی که ایجاد می‌کنیم باید حداقل یک میلیارد تومان در کشور هزینه کنیم. این یعنی انجمن سازندگان تجهیزات نفت تا کنون 250 هزار میلیارد تومان بار مالی را از روی دوش دولت برداشته‌اند. خب حداقل این 250 هزار میلیارد تومان را به ما پروژه بدهید که شما هم به ما کمک کرده باشید.
وجود 40 درصد ظرفیت خالی در کارگاه‌های تولید تجهیزات نفت بی‌معناست آن هم زمانی که واردات تجهیزات نفتی به کشور چندین میلیارد دلار است. الان آقای دکتر هادوی و تیم ایشان در وزارت صمت دارند تمامی تلاش خود را برای جلوگیری از واردات کالاهای خارجی می‌کنند اما تمامی فشارها هم بر ایشان وارد می‌شود. فشارهای بسیار زیادی به ایشان وارد می‌شود که وی از میدان به در کنند.
مافیای واردات در کشور قدرت بسیار زیادی دارند و نمی‌توانند از سود ناشی از واردات چشم‌پوشی کنند. طبیعتا معاونت وزارت صمت نمی‌تواند به تنهایی مقابل مافیای واردات بایستد و باید مجموعه دولت از این اقدام حمایت کنند. حتی باید قوه قضاییه وارد ماجرا شود و با متخلفین از قانون برخورد کند. ما هم اعلام آمادگی می‌کنیم که حاضر هستیم برای قضاتی که در این حوزه فعالیت می‌کنند، برای آشنایی با مباحث مربوط به تجهیزات نفتی دوره آموزشی برگزار کنیم.
به نظر بنده قوه قضاییه باید در این حوزه فعال شود و چند نفر از کارفرماهایی که از خارج کشور تجهیز وارد می‌کنند را دادگاهی کند و این افراد باید در دادگاه محکوم شده و این موضوع اعلام علنی شود تا مابقی مافیای واردات نیز حساب کار دستشان بیاید. گذشت آن دورانی که چهره‌ها را سیاه و سفید می‌کردیم تا شناسایی نشوند. کسی که در شرایط فعلی با واردات کالا به تولید ملی ضربه می‌زند باید به مردم معرفی شده و در دادگاه محکوم شود.
*وابستگی به واردات مواد اولیه تجهیزات نفتی چگونه از بین می‌رود؟
فارس: برای ساخت تجهیزات نفتی به مواد اولیه‌ای نیاز است که ظاهرا درباره بخش زیادی از این مواد اولیه نیاز به واردات از کشورهای خارجی هستیم. وابستگی به واردات مواد اولیه چه چالش‌هایی برای شما ایجاد کرده است؟ از نظر شما این مشکل چگونه حل می‌شود؟ آیا قابلیت رفع وابستگی به خارج وجود دارد؟
محمدپور: یکی از دل‌نگرانی‌های سازندگان تجهیزات نفت و به طور کلی تولیدکنندگان مربوط به کسری بودجه دولت است. زیرا وقتی دولت دچار کسری بودجه می‌شود، تجربه نشان می‌دهد که تورم زیادی بر بخش تولید کشور تحمیل شده و نرخ ارز افزایش می‌یابد.
از طرفی حدود 70 درصد از هزینه ساخت تجهیزات مربوط به خرید مواد اولیه است. متاسفانه ما در کشور برای تولید مواد اولیه سرمایه‌گذاری انجام نداده‌ایم و مجبور به واردات این مواد هستیم. در نتیجه نرخ ارز تاثیر زیادی در افزایش قیمت مواد اولیه موردنیاز برای ساخت تجهیزات نفتی دارد.
سرمایه‌گذاری‌ها برای تولید مواد اولیه در کشور باید توسط دولت صورت بگیرد. وقتی مواد اولیه در داخل کشور تولید نشود، آن موقع هست که آمریکا دقیقا از همین نقطه به ما ضربه می‌زند و برای ایجاد محدودیت خرید مواد اولیه متمرکز می‌شود. هزینه سرمایه‌گذاری برای تولید مواد اولیه رقم زیادی است و در این حوزه حتما باید شرکت‌های دولتی وارد شوند و آستین‌ها را بالا بزنند.
ما سازندگان تجهیزات نفت به وظیفه خود عمل کرده و به تکنولوژی ساخت تجهیزات دست پیدا کردیم. حالا دولت هم باید در تامین مواد اولیه به ما کمک کند و به وظیفه خود عمل کند. مواد خام موردنیاز برای تولید مواد اولیه تجهیزات نفتی در داخل کشور وجود دارد. متاسفانه این مواد خام به کشورهای دیگر صادر می‌شود و در آن کشورها از این مواد خام، مواد اولیه تجهیزات را تولید می‌کنند و دوباره با قیمت بالاتر به ما می‌فروشند.
مثلا در حوزه تولید انواع کاتالیست‌ها این موضوع قابل مشاهده است که مواد خام به خارج صادر می‌شود و ما تولیدکنندگان هم مجبور می‌شویم مواد اولیه موردنیاز ساخت کاتالیست را که اتفاقا از همان ماده خام صادراتی تولید شده است را از خارج از کشور وارد کنیم. دولت باید برای تولید تمام مواد اولیه موردنیاز که ماده خام آن در داخل کشور وجود دارد سرمایه‌گذاری کند که متاسفانه نسبت به این موضوع بی‌تفاوت است.
بنده بارها گفته‌ام که ما هر جایی که قوی شدیم نتوانستند ایران را تحریم کنند. یکی از پاشنه آشیل‌های ساخت تجهیزات نفتی در کشور به مشکلات مربوط به تامین مواد اولیه برمی‌گردد. ما همین الان از طریق بیت رهبری پیشنهادات خود را برای تامین مواد اولیه مطرح کرده‌ایم و امیدواریم دولت بالاخره آستین بالا بزند. حالا این دولت که این کار را نکرد ولی امیدواریم دولت جدید این کار را انجام دهد.
تصویر 3- کمپرسور بومی‌سازی شده توسط شرکت بارون
*اولویت‌های فراموش شده بانک مرکزی برای تخصیص ارز
*تعویق در پرداخت مطالبات تولیدکنندگان، حساب و کتاب آنها را بهم ریخته است
فارس: درباره واردات این مواد اولیه نیز ظاهرا با مشکلات زیادی در گمرک دست و پنجه نرم می‌کنید؟
محمدپور: بله وقتی به دلیل سهل‌انگاری در تولید مواد اولیه موردنیاز، ما مجبور هستیم که مواد اولیه تجهیزات نفت را از خارج کشور تامین کنیم، در گمرک باید سفارشهای ما با اولویت ترخیص شود، در بانک مرکزی باید پرونده‌های مربوط به واردات مواد اولیه در اولویت تخصیص ارز قرار گیرد.
بانک مرکزی نباید اولویت تخصیص ارز به پرونده‌های مربوط به واردات مواد اولیه تجهیزات نفتی هم‌ردیف با واردات کالاهای لوکس در نظر بگیرد. بارها اتفاق افتاده است که سازندگان تجهیزات نفتی 3 ماه معطل تخصیص ارز بوده‌اند.
قوانین کافی برای حمایت از ساخت داخل وجود دارد ولی متاسفانه اجرایی نمی‌شود. مدیریت کردن این موضوع که کار سختی نیست، کافی است دولت یک دستورالعمل بنویسد و حکم کند که تخصیص ارز این مواد اولیه در اولویت قرار بگیرد و در سامانه بانک مرکزی این اولویت‌بندی در نظر گرفته شود.
بنده قبل از سوال بعدی شما یه نکته‌ای بین پرانتز خدمتتان عرض کنم. یکی دیگر از مشکلات تولیدکنندگان مربوط به عدم دریافت مطالبات آنها است. کجای دنیا بانک‌ها با بهره 15-20 درصد تسهیلات به تولیدکنندگان می‌دهند؟ ما هم حتی همین تسهیلات را هم گرفته‌ایم و کار را هم تحویل دادیم ولی سود تسهیلات را پرداخت می‌کنیم ولی کارفرمایان بعد از سال‌ها هنوز مطالبات‌مان را پرداخت نمی‌کنند.
متاسفانه تعداد زیادی از این کارفرمایان، دولتی هم هستند یکیش همین شرکت مدیریت طرح‌های صنعتی ایران که زیرمجموعه خود وزارت صمت هم است. تعداد زیادی از این کارفرمایانی که زیرمجموعه وزارت نفت هستند هم همینطور است. واقعا چرا مطالبات ما سازندگان را نمی‌دهید؟ واقعا بودجه دارند و مطالبات ما را پرداخت نمی‌کنند. بعضی از این مطالبات در حد حقوق یک ماه آن سازمان هم نیست.
از یک طرف بهره تسهیلات بانکی به ما فشار می‌آورد و از طرفی دیگر مطالبات ما را پرداخت نمی‌کنند. خب وقتی اوضاع بدین صورت است ما تولیدکنندگان هم ناچار می‌شویم که کارگران خود را تعدیل کنیم و خط تولید خودمان را بخوابانیم و بعد هزار و یک ماجرا درباره تعدیل کارگران ایجاد می‌شود. واقعیت این است که برای بهبود وضعیت کارگران باید چرخ اقتصاد بچرخد و تولیدکنندگان از زیر فشار طاقت‌فرسا خارج شوند.
وقتی مطالبات ما پرداخت نمی‌شود، آن موقع شما انتظار دارید ما در حوزه‌های دیگر هم سرمایه‌گذاری کنیم؟ ببینید ما الان توانمندی تولید 85 درصد از تجهیزات موردنیاز صنعت نفت را داریم ولی این بدان معنا نیست که نمی‌توانیم آن 15 درصد دیگر را بسازیم، بلکه چون این 15 درصد نیاز به سرمایه‌گذاری دارد و ما هم دستمان بسته است تا کنون موفق به تولید و بومی‌سازی آنها نشده‌ایم. ساخت این 15 درصد تجهیزات نفتی نیز دور از دسترس نیست، به شرط اینکه در داخل دست و پای تولیدکنندگان را نبندند و ما را تحریم داخلی نکنند.
*تعارض منافع واردکنندگان سد راه بومی‌سازی تجهیزات نفتی
فارس: امکان جوینت شدن با یک شرکت خارجی برای دستیابی به تکنولوژی ساخت این 15 درصد از تجهیزات وجود ندارد؟
محمدپور: اتفاقا ایده اصلی نیز همین است. به نظر بنده حتی اشکالی ندارد که کارفرمایان برای تامین این 15 درصد تجهیزات اقدام به واردات کنند ولی بهتر است این موضوع نیز با همکاری انجمن سازندگان تجهیزات نفت صورت بگیرد، چرا که این کارفرما می‌تواند در کنار خود یکی از شرکت‌های سازنده قوی داخلی را داشته باشد و در فرآیند خرید تجهیز از شرکت خارجی برای انتقال تکنولوژی نیز اقدام کند. چون به هر حال برای خرید این تجهیز از بیت المال که هزینه می‌شود و چه بهتر که حداقل انتقال تکنولوژی هم صورت بگیرد.
بدین ترتیب اگر 10 بار برای تامین تجهیزات از خارج اقدام کردیم دیگر برای بار یازدهم خودمان تکنولوژی ساخت داخل این تجهیز را به دست آوریم. ولی واردکنندگان حاضر به این کار نیستند که دلیل آن هم واضح است، زیرا وقتی این تجهیز ساخت داخل شود دیگر اجازه واردات به آنها داده نمی‌شود و دکان واردات بسته می‌شود.
تصویر 4- الکتروموتورهای شرکت جمکو
* چگونه سیاست‌های تحریمی ترامپ به نفع تولید ملی تمام شد؟
*دولت چون مجبور شد از ما خرید کرد
فارس: همه این مشکلاتی که شما اشاره کردید از انفعال دستگاه دیپلماسی تا حضور مافیای واردات در بدنه کارفرمایان دولتی و خام‌فروشی مواد اولیه و مشکلات کمرگی و مناطق آزاد نشان می‌دهد که ظاهرا حمایت از تولید داخل نیاز به قانونگذاری ندارد بلکه نیاز به یک اعتقاد به توانمندی داخلی و عزم برای حل مشکلات است. آیا برداشت بنده درست است؟
محمدپور: به نظر بنده حمایت از تولید داخل نیاز به قانونگذاری ندارد، بلکه دولت باید همین قوانین موجود را اجرا کند. متاسفانه در بحث حمایت از تولید داخل دولت دارد به صورت جزیره‌ای عمل می‌کند. وزارت صمت یک حرفی می‌زند، گمرک یک حرفی می‌زند، بانک مرکزی یک حرفی می‌زند و … . اگر قرار است تولید ملی پیشرفت کند باید همه دستگاه‌ها در این حوزه کمک کنند، حتی باید ببینیم صداوسیما چند تا برنامه درباره تولید داخلی تولید می‌کند، شما و دوستانتان در رسانه‌ها چقدر پیگیر این موضوع هستید.
متاسفانه بیشتر ما دنبال بحث‌های سیاسی هستیم چون جذابیت دارد. مقام معظم رهبری فرمودند سال رونق تولید، سال جهش تولید و سال تولید، پشتیبانی‌ها و مانع‌زدایی‌ها ولی آنطور که مورد انتظار است به موضوع تولید ملی توجه نمی‌شود. بنده نمی‌دانم دیگر ایشان چگونه باید بگوید "حمایت از تولید ملی باید در اولویت تمامی دستگاه‌ها قرار گیرد". متاسفانه دولت نتوانسته پا به پای سیاست‌های رهبری حرکت کند.
وقتی سخن از اقتصاد مقاومتی گفته می‌شود، توجه داشته باشید که تولیدکنندگان داخلی سربازان این میدان هستند و باید از اینها پشتیبانی شود. در شرایط فعلی متاسفانه تعداد زیادی از نخبگان از کشور مهاجرت کرده‌اند و حتی تعداد از کارگران ماهر ما نیز از کشور خارج شده‌اند و در سایر کشورهای منطقه کار می‌کنند. می‌دانید چقدر فاجعه است که تمامی هزینه‌های آموزش این دانشجوها را کشور پرداخت کند ولی در نهایت آنها به دلیل عدم حمایت از تولید ملی مجبور به مهاجرت شوند.
بنده با قاطعیت خدمت شما عرض میکنم که کسی که بهترین عملکرد را در راستای حمایت از تولید ملی ایران داشت ترامپ رئیس جمهور آمریکا بود، زیرا با سیاست‌های تحریمی که اتخاذ کرد مانع از این شد که علیرغم وجود توانمندی داخلی، کارفرمایان تجهیزات خود را از خارج وارد کنند و در نتیجه از تولیدکنندگان داخلی خریداری کردند.
ما در سال 97، 60 درصد از ظرفیت تولیدمان خالی بود ولی در سال 99 این رقم به 40 درصد رسید. یعنی 20 درصد از ظرفیت تولید تجهیزات نفتی در کشور تحت تاثیر تحریم‌های ترامپ فعال شد و بدین صورت از تولید ملی حمایت شد. شما فکر می‌کنید این کارفرمایان دولتی به خاطر عشق به تولید ملی از ما خرید کردند؟ نخیر چون مجبور شدند این کار را کردند.
حالا بنده به شوخی عرض میکنم اما واقعیت همین است که ترامپ کمک زیادی برای اجرای سیاست‌های مقام معظم رهبری و حمایت از تولید ملی در کشور کرد. متاسفانه آنچه تولیدکنندگان را اذیت می‌کند تحریم‌های داخلی است. ما هیچ راهی نداریم جز اینکه دستگاه دیپلماسی، گمرک، وزارت صمت، وزارت نفت و بانک مرکزی به صورت یک زنجیره کار کنند.
ما از مردم ایران تقاضا داریم که در انتخابات ریاست جمهوری امسال، فردی را سر کار بیاورند که نگاهش به تولید داخل باشد. بنده بارها گفته‌ام که ما هر جا قوی شدیم دشمن نتوانست ما را تحریم کند و این جمله شعار ماست.
خبرگزاری فارس در پرونده «10 قلم کالای اساسی نفت» به بررسی ظرفیت شرکت‌های ایرانی در تولید تجهیزات نفتی از جمله «شیرهای کنترلی»، «الکتروپمپ‌ها»، «الکتروموتورها»، «تجهیزات درون چاهی»، «مته‌های حفاری»، «توربین‌های گازی»، «فولادهای آلیاژی»، «کمپرسورها»، «پمپ‌های درون چاهی» پرداخته است که با کلیک بر روی اسامی تجهیزات می‌توانید به محتوای گزارش‌ها دسترسی پیدا کنید.
مصاحبه از سیداحسان حسینی
انتهای پیام/
اخبار مرتبط
پر بازدید ها
پر بحث ترین ها
بیشترین اشتراک
بازار 
اخبار کسب و کار 
