میزان تاب‌آوری مدارس ایران در برابر زلزله و سیل/ تعداد مدارس ناایمن به 23 درصد رسید

جمعه ۵ دی ۱۳۹۹ – ۲۳:۲۳ میزان تاب‌آوری مدارس ایران در برابر زلزله و سیل/ تعداد مدارس ناایمن به 23 درصد رسید

رئیس سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس کشور به تشریح میزان تاب‌آوری مدارس ایران در برابر زلزله و سیل پرداخت و گفت: در حال حاضر 23 درصد مدارس کشور نیازمند تخریب، بازسازی و مقاوم‌سازی هستند.

خبرگزاری فارس ـ گروه تعلیم و تربیت: امروز پنجم دی ماه مصادف با واقعه زلزله بم است که در تقویم رسمی کشور، روز ملی ایمنی در برابر زلزله نام‌گذاری شده است. ایران به علت قرارگرفتن بر روی کمربند «کوهزایی آلپ – هیمالیا»، یکی از مناطق زلزله خیز جهان است و به همین علت هر از چند سالی زمین لرزه خسارات را به کشورمان وارد می‌کند و مناطق مختلف ایران را با خسارات و تلفات مواجه کرده است که زلزله ورزقان و زلزله کرمانشاه از نمونه‌ آنهاست.

مدارس یکی از فضاهایی است که کودکان و نوجوانان ساعات زیادی از روز را در آنجا به سر می‌برند؛ البته شرایط کرونا که از موارد استثنایی است را باید فاکتور بگیریم؛ اگر حادثه زلزله در روز و در زمانی که دانش‌آموزان در مدرسه حضور دارند، رخ دهد، چه اتفاقی رخ می‌دهد؟

در سال 82، حدود 70 درصد مدارس کشور ناایمن بود و نیاز به تخریب، بازسازی و مقاوم‌سازی داشت؛ در همان سال‌ها عزمی برای ایمن شدن ساختمان مدارس جزم شد و لایحه اختصاص 4 میلیون دلاری برای تخریب، بازسازی و مقاوم‌سازی مدارس اختصاص یافت و در نهایت اکنون کمتر از 30 درصد مدارس کشور به تخریب، بازسازی و مقاوم‌سازی نیاز دارند.

به سراغ مهراله رخشانی‌مهر رئیس سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس کشور و معاون عمرانی وزیر آموزش و پرورش رفتیم و از وی درباره وضعیت ساختمان‌های مدارس کشور جویا شدیم.

** مردم به مدارسی که ساخته می‌شود، اعتماد دارند

* در حال حاضر وضعیت ساختمان مدارس کشور از نظر ایمنی چگونه است؟ چند سالی است که اعلام می‌شود 30 درصد مدارس کشور ایمن نیست، آیا این آمار تغییر کرده است؟

بگذارید اول درباره وضعیت مدارس بگویم. در حال حاضر مردم به مدارسی که ساخته می‌شود، اعتماد دارند. این اعتماد بعد از اتفاقاتی که مانند سیل و زلزله در سال‌های اخیر رخ داد، به وجود آمده است.

در مناطقی که سیل رخ داده یا زلزله به وقوع پیوسته است، شاهدیم که مدارس از جمله استوارترین مکان‌هاست تا جایی که به عنوان محل ایمن و امن بعد از حوادث استفاده می‌شود. به عنوان مثال در سیل استان‌های گلستان، لرستان و خوزستان این قضیه واقعا نمود داشت.

* یعنی بعد از حوادث از فضای مدارس به عنوان محل اسکان مردم استفاده می‌شود؟

بله هم در سیل و زلزله؛ در کنار آن، مدارس کانون مدیریت بحران استان بودند و برخی مدارس، بیمارستان موقت شدند و مثلا مدارس شبانه‌روزی، محل استقرار مردم، تیم و کمیته‌های مدیریت استان بودند و در آشپزخانه مدارس شبانه‌روزی به پخت و پز غذا برای نیروهای امدادی و مردم می‌پرداختند.

* ساخت مدارس بر اساس چه قوانینی است؟

اولین ویرایش آیین‌نامه زلزله یعنی مقاومت ساختمان‌ها در برابر زلزله، سال 66 منتشر شد. تا اولین ویرایش خیلی چندان به موضوعی طراحی در برابر زلزله توجه نمی‌شد و البته الزما آمدن اولین ویرایش هم به این معنا نبود که مردم و دستگاه‌های دولتی روی موضوع ساخت پروژه ها و ساختمان های اداری و مسکونی در برابر زلزله توجه کنند. به عبارت دیگر توجه داده شد اما کافی نبود. و شاهدیم که در زلزله بم، ساختمان‌های زیادی تخریب شد و کشته‌های زیادی داشت.

هر دستگاهی می‌خواهد کار مقاوم‌سازی انجام دهد سراغ آیین نامه و دستورالعمل‌های مقاوم‌سازی مدارس می‌رود

آن زمان که بحث ویرایش های مختلف طراحی ساختمان در برابر زلزله آمد، یکی از دستگاه‌هایی که به این موضوع خیلی توجه کرد، مدرسه سازی بود یعنی علاوه بر اینکه از دستورالعمل‌ها و آیین نامه‌ها تبعیت کرد و آموزش آنها را در دستورکار همکاران قرار داد، بدنه کارشناسی نوسازی مدارس به ایمنی در برابر زلزله توجه کردند و خودشان هم شروع به استخراج آیین نامه و دستورالعمل‌ها کردند که ویژه است.

در حال حاضر شاهدیم هر دستگاهی می‌خواهد کار مقاوم‌سازی انجام دهد سراغ آیین نامه و دستورالعمل‌های مقاوم‌سازی مدارس می‌رود و عملا این آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌ها هم کارایی خودش را در اجرا نشان داد.

** حدود 50 درصد مدارس کشور تخریب و بازسازی و مقاوم سازی شدند

* با اجرای قانون اختصاص 4 میلیارد دلار برای تخریب، بازسازی و مقاوم‌سازی مدارس کشور، وضعیت ایمنی مدارس چگونه شد و چه تعداد از مدارس کشور استاندارد شدند؟

می‌بینید مدارسی که بر اساس آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های جدید ساخته شدند در برابر بحران‌ها مقاومند.

زلزله کرمانشاه نمونه بارز آن است یعنی هیچکدام از مدارس نوساز ما وقتی زلزله آمد، خراب نشدند. مدارسی هم که خراب شدند، در لیست تخریب و بازسازی بودند و درباره مدارس نوساز تنها در برخی موارد، دیوار محوطه ریخته بود یا خسارت جزئی بود.

در حال حاضر 23 درصد مدارس کشور نیازمند تخریب، بازسازی و مقاوم‌سازی هستند

سال 82 که آمار گرفتند 70 درصد مدارس نیازمند تخریب و بازسازی بودند از محل همان 4 میلیارد دلار یعنی طی سال 84ـ85 تا 95ـ94، حدود 50 درصد مدارس کشور تخریب و بازسازی و مقاوم سازی شدند.

یعنی عدد 30 درصد مدارس ایمن، عکس شد و 70 درصد مدارس مقاوم‌سازی شد. معنی این است که 50 درصد ساختمان‌های نیازمند بازسازی و مقاوم سازی، مقاوم شده است.

* بعد از آن، برای اینکه مابقی مدارس نیازمند تخریب و بازسازی را ایمن کنید، چه کردید؟

از سال 96 به بعد یعنی بعد از یک دوره رکود در حوزه مدرسه سازی که بنا بر کمبود اعتبارات و شرایط خاص کشور، به وجود آمد، جهشی را از سال 96 داشتیم؛ هم حضور خیرین خیلی چشمگیر بود و هم منابع ملی برای ساخت مدارس رشد چشمگیر پیدا کرد.

همه اینها دست به دست هم داد و علاوه بر اینکه ساخت مدارس در شهرهای جدید، مسکن مهر و حاشیه شهرها، انجام شد، به موضوع بازسازی مدارس نیازمند تخریب و بازسازی توجه شد و در حال حاضر 23 درصد مدارس کشور نیازمند تخریب، بازسازی و مقاوم‌سازی هستند.

** برای سال آینده در پیوست یک حدود 4600 میلیارد تومان در لایحه بودجه پیشنهاد شده است

* برای ایمنی مدارس در برابر آتش‌سوزی چه کردید؟

بحث ایمنی مدارس فقط مختص زلزله نیست ایمنی در سیل و آتش سوزی هم از موارد دیگر است؛ موضوع ایمنی سیستم های گرمایشی و سرمایشی هم مورد توجه بوده است. در این خصوص امسال 1350 میلیارد تومان اعتبار گذاشتند و سال 98 این رقم 800 میلیارد تومان بود. در بودجه سال 1400 سهم نوسازی مدارس از 20 درصد به 40 درصد رسیده و رقم 700، 800 میلیارد تومان است و در حال حاضر زیر3، 4 درصد سیستم‌های گرمایشی مدارس استاندارد شدند.

* وضعیت بودجه عمرانی آموزش و پرورش در سال آینده چگونه است؟

در سال جاری کل اعتبارات نوسازی مدارس در پیوست یک که شامل مواردی چون تکمیل پروژهای نیمه تمام و تخریب و بازسازی است، 3800 میلیارد تومان بود که با اعمال ردیف‌های متفرقه به بالای 6 هزار میلیارد تومان می‌رسد.

برای سال آینده در پیوست یک حدود 4600 میلیارد تومان در لایحه بودجه پیشنهاد شده است که در مجموع با ردیف‌های متفرقه و استانی حدود 7، 8 هزار میلیارد تومان می‌شود.

** نمی‌توان برای ایمن شدن همه مدارس، زمانی را اعلام کرد

* پس وضعیت خوبی برای ساخت و ساز و مقاوم‌سازی مدارس دارید؟

چون افزایش قیمت‌ها پیش آمده و قیمت مصالح ساختمانی و ساخت و ساز به همین نسبت افزایش پیدا کرده است، روند ساخت مدارس مشکل است؛ بر همین اساس افزایش قیمت‌ها باعث شده است که سرعت ساخت و ساز مدارس، خود را خیلی نشان ندهد.

* چقدر اعتبار نیاز است تا این 23 درصد مدارس هم ایمن شود؟

چند پارامتر وجود دارد و نمی‌توان یکباره گفت که مثلا 10 سال بعد همه مدارس ایمن می‌شود. ببینید وقتی عمر مفید یک ساختمان تمام می‌شود باید ساختمان جدید بسازیم و اینگونه نیست که همه مدارس در یک سال واحد، ساخته شده باشند و بعد از گذشت عمر مفیدشان، همه را تخریب و بازسازی کنیم و خیالمان راحت شود.

مدارس به تدریج ساخته شدند. یکی در سال 40، یکی در 45، یکی در سال 60 و … و هر زمان که عمر مفیدشان تمام شود، باید تخریب و بازسازی شود و این پروسه تخریب و ساخت و ساز، دو سال طول می‌کشد.

پارامتر بعدی، افزایش قیمت مصالح ساختمانی است که یک واقعیت تأثیرگذار در روند ساخت و ساز است. مثلا در سال 90، ساخت هر مترمربع 400 هزار تومان هزینه داشت که اکنون این رقم به 5، 6 میلیون تومان رسیده است و طی بازه 10 ساله، قیمت ساخت مدارس 10 برابر شده است.

افزایش قیمت مصالح ساختمانی یک واقعیت تأثیرگذار در روند ساخت و ساز است

در این خصوص فقط توجه به مسائل دولتی کافی نیست و باید عزم ملی باشد که البته در این راستا خیرین هم سال‌هاست محکم پای کار آمده‌اند و تعهد خیرین امسال به 3 هزار میلیارد تومان خواهد رسید.

منتها کافی نیست و باید یک جاهایی با فرمول خاص و نگاه ویژه وارد شد به عنوان مثال شرایط سیستان و بلوچستان، جنوب کرمان، خوزستان و تهران متفاوت است و نمی‌توان فرمولی که برای یک استان پیش‌بینی شده است را برای استان دیگر به کار ببریم.

** اصلاحات به نفع ساخت و ساز مدارس در لایحه بودجه 1400

* راه حل‌تان چیست؟

باید زمین‌ها و املاک مازاد آموزش و پرورش را که سالیان سال است بلااستفاده رها شده است، تعیین تکلیف کنیم، بفروشیم و مدرسه بسازیم. قانون بودجه هم این اجازه را داده است که به احسن تبدیل شود.

یعنی ممکن است که ساختمان بلااستفاده در جایی واقع باشد که برای ساخت مدرسه مناسب نباشد اما چند خیابان یا کوچه آنطرف‌تر، زمین مناسبی برای مدرسه باشد.

باید زمین‌ها و املاک مازاد آموزش و پرورش را که سالیان سال است بلااستفاده رها شده است، تعیین تکلیف کنیم

در تهران، راهی جز این نیست؛ امسال بابت استان تهران 300 میلیارد تومان اعتبار دادیم؛ 200 میلیارد تومان برای پروژه‌های خیرساز و 100 میلیارد تومان برای پروژه‌های تخریب و بازسازی پرداخت شد. البته این اعتبار جدا از اعتبارات خرید تجهیزات و استانداردسازی سیستم‌های گرمایشی است.

* گفتید که اجازه این موضوع در قانون بودجه داده شده است اما چرا انجام نمی‌شود؟

چرا بوده است؛ اجرای آن بر عهده حوزه معاونت پشتیبانی است و آنها دغدغه‌ای دارند که اگر این ملک‌ها را بفروشند ممکن است پول به خزانه برود و از خزانه برگشت نخورد. البته در لایحه بودجه 1400، تغییراتی را پیشنهاد کردیم که اگر مجلس لطف کنند و اصلاحات را بپذیرند، دغدغه ای که وجود دارد، رفع خواهد شد.

** توجه به ایمنی و دوام مدارس در سند تحول بنیادین

* چقدر اقدامات شما در زمینه نوسازی مدارس در راستای سند تحول بنیادین آموزش و پرورش است؟

در سند زیرنظام تأمین فضا، تجهیزات و فناوری که ذیل سند تحول بنیادین آموزش و پرورش است به موضوع ایمنی، دوام و معماری مدارس توجه شده است. ایمنی و دوام مدارس در بخش سازه‌ای، نشاط و هویت بخشی به این فضاها همچنین منطبق بودن بر معماری ایرانی و اسلامی به حوزه ساخت و ساز بر می‌گردد.

از زمان ابلاغ این سند، به سمت تحقق اهداف سند زیرنظام تأمین فضا، تجهیزات و فناوری رفته و در حوزه «نوسازی مدارس» توجه جدی به طراحی معماری انجام شد و اتفاقات خوبی در موضوع سازه‌ای مدارس افتاده است.

به گزارش فارس، برخی مخاطبان این خبرگزاری در سامانه فارس من با ثبت سوژه‌ای با عنوان «مشکلات گرمایشی دانش‌آموزان مناطق محروم را حل کنید» خواستار پیگیری بودند.

انتهای پیام/

اخبار مرتبط

پر بازدید ها

پر بحث ترین ها

بیشترین اشتراک

بازار

اخبار کسب و کار