گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس از عملکرد دولت در «مسکن»/ از تحقق 2 درصدی بازآفرینی شهری تا کُندی مسکن اجتماعی

شنبه ۲۱ فروردین ۱۴۰۰ – ۱۴:۱۴ گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس از عملکرد دولت در «مسکن»/ از تحقق 2 درصدی بازآفرینی شهری تا کُندی مسکن اجتماعی

مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی در گزارشی، به بررسی و ارزیابی عملکرد مجلس شورای اسلامی در بخش «مسکن» پرداخته است.

به گزارش خبرگزاری فارس به نقل از روابط عمومی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، دفتر مطالعات زیربنایی این مرکز در گزارشی با عنوان «بررسی عملکرد دولت ۱. بخش مسکن و شهرسازی و عمران شهری» آورده است؛ نظارت و ارزیابی عملکرد دستگاه‌های دولتی، یکی از اصلی‌ترین وظایف مجلس شورای اسلامی در حُسن اجرای قوانین توسط دولت است.

در این گزارش، به‌منظور بررسی عملکرد دولت در حوزه مسکن و شهرسازی و عمران شهری علی‌رغم دشواری دسترسی به آمار و اطلاعات عملکرد دستگاه‌ها با وجود مکاتبات رسمی برای دریافت این اطلاعات، براساس طیف اطلاعات کمی‌وکیفی و یافته‌های مبتنی‌بر پژوهش و یا استماع تحلیل موضوعات بخش مسکن و شهرسازی در جلسات و کمیسیون‌های تخصصی، میزان موفقیت در نیل به اهداف برنامه ششم در این حوزه و در چهار محور «بازآفرینی شهری، مسکن گروه‌های کم‌درآمد، تولید و عرضه مسکن و نظام اجاره‌داری» بررسی شده است.

متوسط تحقق «بازآفرینی شهری»؛ سالانه یک تا دو درصد!

در بخش نخست این گزارش، با عنوان «بازآفرینی شهری»، به عدم تحقق اهداف و عدم اجرای سیاست‌های بازآفرینی شهری اشاره شده است. بر اساس این گزارش، با وجود اینکه قریب به 10 سال از تصویب قانون حمایت از احیا، بهسازی و نوسازی بافتهای فرسوده و ناکارآمد شهری و متعاقب آن افزون بر پنج سال از تهیه آیین‌نامه اجرایی تأمین منابع مالی اجرای طرح و همچنین تدوین سند ملی راهبردی احیا، بهسازی و نوسازی و توانمندسازی بافتهای فرسوده و ناکارآمد شهری (مصوب 16/6/1393 هیئت وزیران) می‌گذرد و نیز با وجود اینکه مسئله مزبور در فصل مسکن قانون برنامه پنجساله ششم توسعه (ماده ۵9 ) نیز مورد مداقه قرار گرفته، اما عملکرد دولت در این بخش بسیار ضعیف بوده است.

از جمله اینکه، شاهد تفاوت قابل ملاحظه ای بین اقدامات عملی در حوزه بازآفرینی شهری با اهداف برنامه ششم هستیم که گواه آن، وجود بیش از دو میلیون و 800 هزار واحد مسکونی در بافتهای فرسوده و ناکارآمد و حاشیه‌نشینی و اسکان حدود 12 میلیون نفر در این مناطق است.

بنابه اذعان مسئولان شرکت بازآفرینی شهری درخصوص تکلیف برنامه پنجم و ششم توسعه برای نوسازی سالیانه 10 درصد بافتهای فرسوده و ناکارآمد شهری و همچنین تکلیف ورود به نوسازی و بهسازی سالیانه 270 محله، متوسط تحقق این درصد در کشور سالیانه بین یک تا دو درصد برآورد شده است. (معادل دستیابی 10 تا حداکثر 20 درصدی به اهداف برنامه ششم در این خصوص)؛ همچنین از زمان تصویب قانون حمایت از احیا، بهسازی و نوسازی بافتهای فرسوده و ناکارآمد شهری که بیش از 479 هزار واحد مسکونی در این بافتها تولید شده است، تنها 47 درصد از کل واحدهای مسکونی تولید شده در بافت (228 هزار واحد) از تسهیلات کم بهره بانکی تجهیز شده توسط دولت استفاده کرده اند. در این راستا دستگاههای اجرایی استانی و شهرداریها موظف به تعریف بیش از 9160 پروژه به ارزش قراردادی بیش از 10 هزار میلیارد تومان بودند که تاکنون فقط 2045 پروژه به ارزش قراردادی 2200 میلیارد تومان آغاز شده است. به بیان دیگر، ضریب تحقق عملکرد دستگاههای اجرایی استانی و شهرداری‌ها در اقدام مشترک حدود ۲۲ درصد است. درواقع دستگاههای خدمات رسان ازجمله مدیریت شهری، معاونتهای عمرانی استانداری‌ها، ادارات کل استانها و به ویژه سازمانهای برنامه و بودجه استانها در عمل، ورود جدی به تکالیف برنامه ای در حوزه بازآفرینی شهری نداشته اند. (آمار ارائه شده توسط معاون وزیر و مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری ایران در مصاحبه با روزنامه دنیای اقتصاد مورخ 10 شهریور 1399)

سرعت کند «مسکن مهر» و سرنوشت نامعلوم «مسکن اجتماعی»

در بخش دوم گزارش مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی با عنوان «مسکن گروههای کم درآمد»، با اشاره به تذکر رهبر معظم انقلاب به دولت مبنی بر لزوم ارائه طرح جایگزین به جای انتقاد صرف از طرح مسکن مهر، آمده است: براساس مصوبه هیئت وزیران، با هدف حمایت دولت از تأمین مسکن گروههای کم درآمد و در راستای اجرای سیاستهای دولت یازدهم در بخش مسکن، طی سالهای 1400-1396 برنامه ای در دو قالب «مسکن اجتماعی و مسکن حمایتی» تدوین شد. در این طرح برنامه‌ریزی برای اجرای سالیانه 100 هزار واحد مسکونی طی سالهای 1400-1396 صورت گرفته است که در این برنامه کمک‌هایی در قالب تسهیلات ساخت و خرید مسکن ملکی، پرداخت تسهیلات به سازندگان مسکن استیجاری، ساخت مسکن استیجاری، پرداخت کمک اجاره و وام قرض الحسنه ودیعه مسکن پیش‌بینی شده بود.

اما به جز پروژه هایی که نهادهای حمایتی از جمله کمیته امداد امام خمینی (ره) و سازمان بهزیستی کشور از محل منابع داخلی خود و با مشارکت خیرین مسکن‌ساز و بنیاد مستضعفان انقلاب اسلام انجام داده اند، اقدام درخور توجهی توسط دولت در حوزه تأمین مسکن گروههای کم درآمد صورت نگرفته است.

5 نقطه ضعف دولت تدبیر در «تولید و عرضه مسکن»

در بخش سوم این گزارش با عنوان «تولید و عرضه مسکن»، با اشاره به اهمال دولت در زمینه همگامی تولید و عرضه مسکن و با تحلیل آمارهای ارائه شده از سوی مسئولان دولتی، نقاط ضعف دولت در تأمین مسکن مورد نیاز جامعه به طور خلاصه در این محورها نتیجه‌گیری شده است؛

1 – کاهش تولید سالیانه مسکن از متوسط 770 هزار واحد در سال 1392 به متوسط سالیانه حدود 400 هزار واحد از سال 1393 تاکنون.

2 – سهم بسیار کم بخش مسکن از تسهیلات بانکی (7 درصد سهم مسکن و ساختمان در سال 1398،)

3 – عدم تحقق شاخص یک خانوار در واحد مسکونی.

4 – افزایش روزافزون اجاره‌نشینی به خصوص در کلان شهرها و شهرهای بزرگ (نرخ 42 درصدی اجاره نشینی در شهر تهران در سال 1398،)

5 – کاهش پوشش‌دهی تسهیلات بانکی از هزینه مسکن به دلیل افزایش افسارگسیخته قیمت مسکن و ناکارآمدی پرداخت تسهیلات ساخت مسکن به سازندگان.

برای دریافت متن کامل گزارش مرکز پژوهش های مجلس درباره عملکرد دولت های یازدهم و دوازدهم در حوزه مسکن، اینجا را کلیک کنید.

گفتنی است، گزارش مرکز پژوهش های مجلس در حالی منتشر می‌شود که امروز محمودزاده معاون مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی هم در گفت و گو با خبرنگار فارس تصریح کرده است: «در سال 91، حدود 19 درصد از تسهیلات بانکی به بخش مسکن و ساختمان اختصاص یافته؛ در حالی است که در سال 98 این عدد به 7 درصد تنزل پیدا کرده و در 10 ماهه نخست سال 1399 این میزان به 5.7 درصد کاهش یافته است».

انتهای پیام/

اخبار مرتبط

پر بازدید ها

پر بحث ترین ها

بیشترین اشتراک

بازار

اخبار کسب و کار