يکشنبه ۶ مهر ۱۳۹۹ – ۱۳:۰۴ 3 راهکار تامین مالی پتروپالایشگاه‌ها از بازار سرمایه/ هدایت سرمایه‌های مردم با تضمین سوددهی طرح‌ها
یک کارشناس بازار سرمایه گفت: برای تامین مالی پتروپالایشگاه‌ها از بازار سرمایه باید این پروژه به نسبت سایر بازارها سوددهی خوبی داشته باشد و سوددهی آن هم تضمین شده باشد. همچنین اتمام پروژه‌ها در موعد مقرر هم موضوع مهمی است.
به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، یکی از گلوگاه‌های مهم توسعه پالایشگاه‌ها در ایران تامین مالی آنها بوده است. فاینانس یا تسهیلات خارجی همواره به عنوان اولین راه حل این مسئله مطرح بوده که تقریباً در طول سال‌های اخیر با هیچ نمونه موفقی همراه نبود و صرفاً در حد رایزنی و تفاهم‌نامه باقی مانده است.
در این راستا برای حل مشکل تامین مالی پالایشگاه‌ها طرح «حمایت از توسعه صنایع پایین دستی نفت و میعانات گازی با استفاده از سرمایه مردمی» توسط کمیسیون انرژی مجلس تدوین شد که پس از تصویب در مجلس و هیئت دولت هم‌اکنون در حال اجرایی شدن است.
ایده اصلی طرح «حمایت از توسعه صنایع پایین دستی نفت و میعانات گازی با استفاده از سرمایه مردمی» برای حل مشکل تامین مالی پتروپالایشگاه‌ها، اعطای تنفس خوراک به آنها است. در روش تنفس خوراک، ابتدا یک پتروپالایشگاه به کمک سازمان بورس و با استفاده از سرمایه‌های مردمی تامین مالی می‌شود و طی مدت 4 سال ساخته می شود. سپس به محض بهره‌برداری به اندازه میزان سرمایه‌گذاری انجام شده برای احداث پتروپالایشگاه از یک تا دو سال تنفس خوراک برخوردار می‌شود. به این معنا که پتروپالایشگاه یک تا دو سال هزینه خوراک نفت خام را پرداخت نمی‌کند و جزء بدهی پتروپالایشگاه به حساب می‌آید.
این پتروپالایشگاه نفت خام را به محصولات پالایشی و پتروشیمیایی قابل صادرات تبدیل می‌کند و به فروش می‌رساند و از این طریق در همان سال اول بهره برداری کل هزینه سرمایه‌گذاری شده توسط مردم را همراه با سود به آنها برمی‌گرداند و در عین حال مردم سهامدار پتروپالایشگاه نیز باقی می‌مانند. این روش می‌تواند سود 40 درصدی تضمینی به مردم را به کمک سازمان بورس و صندوق توسعه ملی ارائه دهد. بنابراین اعطای تنفس خوراک نقش مهمی در بالابردن حاشیه سود و جذابیت پروژه دارد.
برای بررسی مدل‌های موجود برای تامین مالی پتروپالایشگاه‌ها از بازار سرمایه و چالش‌های این حوزه با پیمان حدادی کارشناس بازار سرمایه به گفتگو نشستیم. مشروح مصاحبه به شرح زیر است:
*سه راهکار تامین مالی احداث پتروپالایشگاه‌ها از بازار سرمایه
سوال: چه راهکارها و ظرفیت‌های برای تامین مالی پروژه‌های بزرگ مثل ساخت پتروپالایشگاه‌ها از بازار سرمایه وجود دارد؟
حدادی: درباره تامین مالی پروژه‌ها پالایشی و پتروپالایشی چند راه وجود دارد: راهکار اول پذیره‌نویسی شرکت سهامی است، به این صورت که در همان ابتدا شرکت سهامی عام تاسیس و سپس در بورس پذیره‌نویسی می‌شود و با خرید واحدهای سرمایه‌گذاری آن شرکت توسط مردم، سرمایه موردنیاز برای احداث پتروپالایشگاه‌ها تامین می‌شود.
راهکار دوم بحث انتشار اوراق مشارکت در بورس است. به این معنا که نهادی که قرار است پروژه را بسازد چون بخشی از پول لازم برای احداث را ندارد، می‌تواند اوراق مشارکت در بورس منتشر کند و مردم با خرید اوراق مشارکتی که سود علی‌الحساب در همان ابتدا برایش مشخص شده، سرمایه مورد نیاز سازنده را تامین می‌کنند. البته نرخ بازدهی اوراق باید جذاب باشد که به راحتی فروش رود.
راهکار سوم هم این است که نهاد سازنده پروژه برای تامین مالی، در اواسط کار افزایش سرمایه بدهد؛ با این تفاوت که این شرکت پیشتر بایستی در بورس یا فرابورس پذیرفته شده باشد. به عنوان مثال شرکتی که می‌خواهد پروژهای را بسازد ابتدا باید در بورس یا فرابورس پذیرفته شده تا سهامش هم قابل معامله باشد. با شروع پروژه و نیاز به سرمایه جدید، همان شرکتی که در بورس یا فرابورس است افزایش سرمایه را انجام می‌دهد و سهامدارانی که در بازار بورس فعال هستند، در افزایش سرمایه آن شرکت، مشارکت می‌کنند. در نهایت پول حاصل از افزایش سرمایه برای تکمیل پروژه استفاده می‌شود. عمدتا این سه ظرفیت برای تامین مالی از طریق بورس و فرابورس وجود دارد.
موضوع سهام ضمانت شده مربوط به اوراق تبعی است که به آن بیمه سهام می‌گویند و راه حمایت از قیمت سهام است تا انجام پروژه‌ها. مثلا سهامدار عمده شرکت می‌گوید هر کسی این سهم را بخرد من تا 6 ماه دیگر 380 تومن از او میخرم. حالا 6 ماه دیگر اگر بیشتر از 380 تومان باشد که هیچ، چون تعهدی وجود ندارد اما اگر کمتر بود مابه‌تفاوتش به سهامدار خرد پرداخت می‌شود. لازم به ذکر است این راهکار، روش تامین مالی نیست بلکه راه حمایت از قیمت سهم است.
*رمزگشایی از دلایل شکست تجربه‌های قبلی تامین مالی از بازار سرمایه
سوال: در سال‌های گذشته تامین مالی پروژه‌های بزرگ از بازار سرمایه با شکست مواجه شده بود. به نظر شما دلیل این قضیه چیست؟
حدادی: تامین مالی عمدتا به چند دلیل با شکست مواجه شده است که لازم است فکری برای حل آنها شود. نخست آنکه پروژه طبق جدول برنامه‌ریزی ارائه شده، به سرانجام نمی‌رسد و توجیه اقتصادی‌اش را از دست می‌دهد. چنانکه الان خیلی از شرکت‌های بورسی پروژه‌ها، نیمه کاره رها شده‌اند.
دوم اینکه با توجه به نوسانات ارزی که در کشور ما وجود دارد، معمولا عددی که برای تکمیل پروژه برآورد می‌شود با عددی که در انتها مورد نیاز است، تفاوت زیادی دارد. از این رو تامین مالی باید در مراحل مختلفی صورت بگیرد.
سوم اینکه با توجه به بازدهی و تورمی که در کشور ما است، مردم تامین مالی را جذاب نمی‌بینند. یعنی شخص باید پولی را بپردازد که پالایشگاهی ساخته شود تا پنج سال دیگر به بهره‌برداری برسد، حال قرار است این سرمایه‌گذاری چقدر برایش سوددهی داشته باشد؟ لذا فکر می‌کند که اگر در بازار خودرو، سکه یا ارز سرمایه‌گذاری کند، بیشتر بازدهی دارد.
سوال: چه راهکاری برای حل این مشکل وجود دارد؟ یعنی برای جلوگیری از شکست تامین مالی پروژه‌ها از بورس باید چه کرد؟
حدادی: اینکه آن پروژه را چه نهادی می‌سازد خیلی مهم است. الان اگر دولت تعهدی در این باره بدهد با توجه به اینکه از عمر دولت دوازدهم یکسال بیشتر نمانده، ممکن است دولت بعدی با این تعهد موافقت نکند. از طرفی در کشور ما فرهنگ سرمایه‌گذاری بلندمدت رواج ندارد. این در حالی است که تامین مالی پروژه‌ها بعضا 5 سال طول می‌کشد تا به بازدهی برسد. فرهنگسازی در این مساله هم کار زمانبری است.
لذا یکی از کارهایی که در راستای تامین مالی پروژه‌ها می‌توان انجام داد، استفاده از منابع بانک‌ها است. اما این روش مضراتی هم دارد زیرا ما با این کار بانک‌ها را به سمت بنگاه‌داری می‌بریم. براین اساس بهترین راهکار این است که نخست بازدهی‌های غیرعادی در بازارهای سوداگرانه از بین برود بعد تامین مالی انجام شود که البته انجام آن زمانبر است.
یک پیشنهاد دیگر این است که در تامین مالی پتروپالایشگاه‌ها به گونه‌ای سیاستگذاری شود که نرخ سودی را به صورت علی‌الحساب برای سرمایه‌گذار تضمین کند تا سرمایه‌گذاری جذاب شود. البته در اجرای این راهکار باید حواسمان باشد که نرخ سود را منطقی بالا ببریم تا در خاتمه کار، پروژه برای سازنده زیانده نشود.
*جذب سرمایه‌های مردمی از بازار سرمایه منوط به سوددهی تضمینی پروژه‌های پالایشی
سوال: در ماه‌های گذشته ما شاهد بودیم که مردم سهام‌هایی را در بورس می‌خریدند که به اصطلاح کاغذی بودند و اصلا سودآوری نداشتند. اگر پروژهای تضمین شود که به نتیجه میرسد چرا مردم نباید روی این پروژه‌ها سرمایه‌گذاری نکنند؟
حدادی: اکثرا مردم نمی‌دانند چه سهمی می‌خرند. در یک بازه زمانی چون بازار سهام خوب بود مردم به این شکل عمل کردند. وقتی هم بازار خودرو خوب باشد همه پولشان را در این بازار سرمایه‌گذاری می‌کنند. برای همین راهکار این است که باید چند پروژه در زمان مقررشان انجام شود و به بازدهی برسد تا مردم با دیدن این موارد بتوانند به سرمایه‌گذاری در پروژه‌ها اعتماد کنند. برخی جاها هم وقتی پروژه به سوددهی خوبی برسد، این را اعلام نمی‌کنند.
به طور کلی برای تامین مالی پتروپالایشگاه‌ها باید ابتدا سود تضمینی کافی برای تشویق مردم در نظر گرفته شود. دولت و سایر نهادهای تضامین لازم برای تکمیل و سوددهی پروژه‌ها سر موعد مقرر را ارائه دهند و از طرفی اطلاع رسانی خوبی نیز درباره مزایای سرمایه‌گذاری در این پروژه‌ها انجام شود. یعنی باید پروژه به نسبت سایر بازارها سوددهی خوبی داشته باشد و سوددهی آن تضمین شده باشد. پروژه در موعد مقرر تمام شود و حالا این پروژه با این ویژگی‌های مناسب به خوبی برای مردم شرح و توضیح داده شود تا سرمایه به سمت آن هدایت شود.
انتهای پیام/
بازار
اخبار کسب و کار
Error loading HTML