دنیای ساعت مچی، یکه جای باحال و پر از چیزای جذابه! از مدلایی که دل آدم رو می‌برن تا اصطلاحاتی که فقط تو این دنیا می‌شنوی و جاهای دیگه کمتر به گوشت می‌خوره. بهت قول میدم هر زمانی که خرید ساعت مچی تو برنامت باشه، این اصطلاحات کمکت می‌کنن تا انتخاب بهتری داشته باشی.
حتماً برات بارها پیش اومده که بخوای چیزی بخری، ولی چون دقیق نمی‌دونستی چی به چیه، بعد خریدت با خودت گفتی: «کاش بیشتر می‌دونستم! تا با قیمت کمتر می خریدمش»
حالا تصور کن اگر کمی اطلاعات دقیق تری داشته باشی، قطعاً با خیال راحت‌تری سراغ خرید می‌روی و استرس هم نخواهی داشت و آخرش هم از خریدت راضی خواهی بود. شکسپیر در این رابطه یک حرف قشنگی زده که می‌گه: «دانستن، نیمی از راهه!» تو خرید ساعت هم همینجوریه، یک ذره بدونی چی چیه، قطعاً خرید مطمئن‌تری رو تجربه می‌کنی.
برای همین گفتم بذار از چیزایی که خودم یاد گرفتم بگم و این اصطلاحات ساعت مچی رو ساده براتون بنویسم. به جای اینکه حرفای قلمبه‌سلمبه بزنم، همه رو تو یک جدول جمع‌وجور ریختم که با یک نگاه سریع بفهمی جریان چیه!
طبق اطلاعات ارائه‌شده از منابع معتبر مانند واچ آنلاین، که یکی از معتبرترین مراجع صنعت ساعت در ایران است، مقاله‌ای با عنوان “70 اصطلاح ساعت مچی | واژه‌نامه معروف‌ترین اصطلاحات ساعت مچی” منتشر کرده است. این مقاله به معرفی و توضیح دقیق اصطلاحات و واژه‌های پرکاربرد در دنیای ساعت می‌پردازد و به ساعت‌دوستان کمک می‌کند تا درک بهتری از این اصطلاحات داشته باشند. در ادامه بخشی از این متن قرار گرفته است
در دنیای ساعت‌ها، ممکن است هنگام خرید با اصطلاحاتی روبرو شوید که برایتان تازگی داشته باشد، یا در توضیحات یک ساعت جدید با عباراتی مواجه شوید که معنایشان را به درستی ندانید. این تجربه برای بسیاری از علاقه‌مندان به ساعت مچی تا به حال بارها اتفاق افتاده است.
اصطلاحات ساعت مچی، با تمام جزئیات و پیچیدگی‌های خود، می‌تواند کمی گیج‌کننده باشد؛ اما اگر به دنبال ساعتی هستید که دقیقاً با نیازها و معیار‌های شما مطابق باشد، باید با این اصطلاحات آشنا باشید.
در این راهنما، ما تمامی اصطلاحات تخصصی دنیای ساعت مچی را به زبانی ساده و قابل‌فهم گردآوری کرده‌ایم. این مطلب تلاش می‌کند که با ترکیب دقت و سادگی، شما را با مهم‌ترین واژه‌ها و مفاهیم این حوزه آشنا کند.
| اصطلاح فارسی | معادل انگلیسی | توضیح |
| پل | Bridge | قطعه‌ای میله‌ای شکل که به صفحه اصلی ساعت متصل می‌شود و قابی برای قرارگیری قطعات داخلی ایجاد می‌کند. |
| چرخ دنگ یا چرخ تعادل ساعت | Clock Balance Wheel | قطعه اصلی در ساعت‌های مکانیکی که با کنترل حرکت فنر اصلی به حفظ دقیق زمان کمک می‌کند. |
| درزگیر یا واشر‌ساعت | Gasket | واشرهای لاستیکی یا نئوپرن برای محافظت از اجزای داخلی ساعت در برابر نفوذ آب و ذرات خارجی. |
| ضربان | Frequency | تعداد تیک‌های ساعت در هر ثانیه، که معمولاً ۴ هرتز برای ساعت‌های مکانیکی مدرن است. |
| چرخ‌دنده | Gear Train | مجموعه‌ای از قطعات که نیروی شاه فنر را به چرخ دنگ انتقال می‌دهند. |
| توربیلون | Tourbillon | ویژگی‌ای در ساعت‌های مکانیکی لوکس که تأثیرات جاذبه را کاهش و دقت ساعت را بهبود می‌بخشد. |
| روتور | Rotor | قطعه‌ای کلیدی در ساعت‌های اتوماتیک که با حرکت آزادانه خود، فنر اصلی را کوک می‌کند. |
| کوک‌کننده | Winder | دستگاهی که با چرخش ملایم خود فنر اصلی ساعت اتوماتیک را کوک می‌کند. |
| رقاصک ساعت | Balance Wheel | بخشی از سیستم زمان‌سنجی که با نوسان ثابت خود، چرخ دنده‌های ساعت را به حرکت در می‌آورد. |
| محرک دستی | Hand-wound | ساعتی که برای فعال‌سازی شاه فنر باید به‌طور دستی کوک شود. |
| شاخص‌ها | Indices | نشانگرهایی به جای اعداد که برای نمایش ساعت در ساعت‌های مدرن استفاده می‌شوند. |
| آویز یا پایه‌قاب | Lugs | برآمدگی‌های فلزی روی بدنه ساعت که به اتصال بند ساعت کمک می‌کنند. |
| کد شناسایی | Reference Number | کد شناسایی ساعت که به تشخیص ساعت‌های اصلی از تقلبی‌ها کمک می‌کند. |
| ثانیه‌شمار | Small Seconds | عقربه‌ای که ثانیه‌ها را نمایش می‌دهد. |
| فنرتعادل | Balance Spring | فنری که به رقاصک ساعت متصل است و نوسانات آن را تنظیم می‌کند. |
| شاه فنر | Mainspring | فنر لوله‌ای که انرژی ذخیره کرده و با باز شدن آن ساعت به حرکت درمی‌آید. |
| قطع‌کننده‌ثانیه | Hacking Seconds | ویژگی‌ای که با بیرون کشیدن تاج ساعت، عقربه ثانیه‌شمار را متوقف می‌کند. |
| دکمه‌یا‌فشاردهنده | Pusher | دکمه‌ای برای کنترل عملکرد کرنوگراف و زمان‌سنجی در ساعت‌های مچی. |
| قاب | Case | بدنه ساعت که معمولاً از سرامیک، فلز یا پلاستیک ساخته می‌شود. |
| عقربه | Hands | عقربه‌ها وظیفه نمایش زمان را دارند. |
| تکنولوژی آبکاری رسوب فیزیکی بخار ساعت | Black PVD | روش رنگ‌آمیزی استیل به رنگ مشکی برای ساعت‌های مچی. |
| سردسته پیچی | Screw Down Crown | تاج پیچ‌دار که با واشرهایی برای ایجاد مهر و موم محکم استفاده می‌شود. |
| شیر فرار هلیوم | Helium Escape Valve | ویژگی‌ای برای جلوگیری از ترکیدن کریستال در ساعت‌های غواصی به دلیل فشار هلیوم. |
| صفحه رتروگراد | Retrograde Dial | صفحه‌ای که عقربه‌ها در آن به شکل قوس حرکت کرده و به نقطه آغازین خود بازمی‌گردند. |
| عقربه های ساعت | Watch Hands | عقربه‌های ساعت که زمان را نمایش می‌دهند. |
| نشانگر ذخیره انرژی | Power Reserve Indicator | نمایشگر میزان انرژی باقی‌مانده در ساعت‌های مکانیکی. |
| نمایشگر دیجیتال | Digital Display | نمایشگری که زمان را به صورت اعداد واضح نشان می‌دهد. |
| قلاب یا سگک | Buckle | ابزار ساده و مؤثر برای بستن بند ساعت. |
| صفحه ساعت | Dial | صفحه‌ای که اعداد و نشانه‌هایی برای نمایش زمان در آن قرار دارد. |
| گیلوش | Guilloche | حکاکی پیچیده و ظریف روی صفحات ساعت که طراحی منحصر به فرد می‌بخشد. |
| صفحه نمایش کریستال مایع | LCD | نوع نمایشگری که در ساعت‌های دیجیتال برای نشان دادن زمان استفاده می‌شود. |
| کالیبر یا موتور | Caliber | موتور ساعت که مسئول حرکت عقربه‌ها و تولید صدای تیک تاک است. |
| موتور خورشیدی | Solar | موتور ساعت‌های کوارتزی که از نور خورشید برای تأمین انرژی استفاده می‌کنند. |
| موتوراتوماتیک | Automatic | ساعتی که با حرکت مچ دست انرژی می‌گیرد و به طور خودکار کوک می‌شود. |
| موتورمکانیکی | Mechanical | ساعتی که انرژی خود را از شاه فنر تأمین می‌کند و نیازی به باتری ندارد. |
| موتور کوارتز | Quartz | ساعتی که از باتری برای تأمین انرژی استفاده می‌کند. |
| شیشه کریستال یا یاقوت کبود | Crystal | شیشه‌ای ضد خش که صفحه ساعت را محافظت می‌کند. |
| بند چرم ساعت مچی | Leather Strap | بند ساخته شده از چرم طبیعی. |
| بند فلزی ساعت مچی | Metal Strap | بند ساخته شده از فلز که ظاهری رسمی به ساعت می‌بخشد. |
| بند رابر ساعت مچی | Rubber Strap | بند‌های رابر که برای ساعت‌های اسپرت و راحتی بیشتر استفاده می‌شوند. |
| بند رزینی ساعت مچی | Resin Band | بندهایی که از رزین ساخته می‌شوند و مقاوم در برابر خط و خش هستند. |
| دسته کوک، تاج | Crown | ابزاری برای تنظیم ساعت و تاریخ و کوک کردن آن. |
| بزل | Bezel | قاب فلزی یا سرامیکی که دور شیشه ساعت قرار می‌گیرد و در برخی مدل‌ها برای اندازه‌گیری زمان استفاده می‌شود. |
| کرنوگراف | Chronograph | ساعتی که علاوه بر نشان دادن زمان، می‌تواند زمان‌های مختلف را اندازه‌گیری کند. |
| کرنومتر | Chronometer / Stopwatch | ابزار زمان‌سنج دقیق برای اندازه‌گیری بازه‌های زمانی. |
| ساعت جهانی گرینویچ | GMT | ساعتی که قابلیت نمایش زمان در چند منطقه زمانی مختلف را دارد. |
| دو‌زمانه | Dual Time | ساعتی که می‌تواند دو منطقه زمانی مختلف را هم‌زمان نمایش دهد. |
| تکرارکننده | Repeater | ساعتی که زمان را با صدای ساعت و دقیقه‌ها اعلام می‌کند. |
| بزل قابل چرخش | Rotating Bezel | بزل‌ای که می‌تواند برای اندازه‌گیری زمان سپری شده بچرخد. |
| زمان‌سنج جهانی | World Timer | ساعتی که می‌تواند زمان ۲۴ منطقه زمانی مختلف را به طور هم‌زمان نمایش دهد. |
| تقویم دائمی | Perpetual Calendar | تقویمی که تاریخ را بدون نیاز به تنظیم دستی نمایش می‌دهد. |
| ساعت ضد آب | Water Resistance | ساعتی که مقاوم در برابر نفوذ آب است. |
| شب‌نما | Luminous Dial | ساعتی که در شرایط تاریک با درخشش خود زمان را نمایش می‌دهد. |
| زنگ هشدار | Alarm | ساعتی که قابلیت هشدار زمان را دارد. |
| نمایش حالت ماه | Moonphase | ساعتی که فاز ماه را در طول چرخه آن نمایش می‌دهد. |
| ارتفاع‌سنج | Altimeter | ابزاری برای اندازه‌گیری ارتفاع از سطح دریا یا نقطه مرجع دیگر. |
| تایمر شمارش معکوس | Countdown Timer | تایمری که زمان باقی‌مانده برای یک رویداد خاص را نمایش می‌دهد. |
| فرار هم‌محوری | Co-Axial Escapement | سیستمی که اصطکاک را کاهش می‌دهد و باعث دقت بیشتر ساعت می‌شود. |
| بارومتر | Barometer | ابزاری که فشار جو و ارتفاع را اندازه‌گیری می‌کند. |
| قاب پشتی | Case Back | بخشی از ساعت که موتور و اجزای داخلی را پوشش می‌دهد. |
| قاب پشتی نمایشگر | Exhibition Case Back | قاب پشتی شفاف که اجزای داخلی ساعت را به نمایش می‌گذارد. |
