«کرونا» مدارس را به سمت آموزش مجازی پرتاب کرد/ 7 ماه فاصله از آموزش سنتی تا «شاد»!
شنبه ۱۲ مهر ۱۳۹۹ – ۱۱:۱۱ «کرونا» مدارس را به سمت آموزش مجازی پرتاب کرد/ 7 ماه فاصله از آموزش سنتی تا «شاد»!
«کرونا» با تمام مشکلات، دغدغه‌هایش، دردهایی که ایجاد کرد و جان‌هایی که گرفت، باعث شد آموزش در بستر مجازی و الکترونیک، شکل جدی و رنگ عملی به خود بگیرد و این روزها دانش‌آموزان در قرنطینه خانگی‌شان از آموزش محروم نشوند.
خبرگزاری فارس ـ گروه آموزش و پرورش: قدیمی‌ترها یعنی بین 20 تا 40 سال پیش، چیزی که از فضای مدرسه به خاطر دارند، کلاسی پر از میز و نیمکت چوبی با یک تخته سیاه بزرگ است؛ کمی که جلوتر می‌آییم، میز و نیمکت‌های سه نفره به میزهای دو نفره و صندلی‌های یک نفره تبدیل شد و تخته سیاه کلاس‌های درس البته نه همه جا تبدیل به وایت‌برد شد.
زمزمه‌های هوشمندسازی مدارس هم به سال‌ها پیش باز می‌گردد؛ در بند «الف» ماده 19 برنامه پنجم توسعه کشور آمده است: «دولت موظف است تا پایان برنامه، فناوری اطلاعات و ارتباطات را در کلیه فرایندها جهت تحقق عدالت آموزشی و تسهیل فرایندهای موجود و ارائه برنامه‌های آموزشی و دروس دوره‌های تحصیلی به صورت الکترونیکی به کار گیرد. وزارت آموزش و پرورش نیز موظف است تا پایان برنامه، آموزش از راه دور و رسانه‌ای را به منظور تضمین دسترسی به فرصت‌های عادلانه آموزشی تحقق ببخشد». بند «د» ماده 19 نیز بر «به‌کارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در فرایندهای آموزشی برای تحقق عدالت آموزشی و تسهیل فرایندهای موجود و ارائه برنامه‌های آموزشی و دروس دوره‌های تحصیلی به صورت الکترونیکی» اشاره دارد.
سال 1380 بود که موضوع آموزش اینترنتی و مدارس هوشمند به صورت پراکنده و موردی در برخی نقاط اجرا شد اما بر اساس مصوبه شورای فناوری اطلاعات و ارتباطات وزارت آموزش وپرورش، در سال تحصیلی1384-1383 ، اجرای آزمایشی مدارس هوشمند به اداره‌کل آموزش و پرورش شهر تهران محول شد که در این طرح 4 دبیرستان در 4 منطقه تهران انتخاب شدند. در هوشمندسازی 5 رتبه در نظر گرفته شده و مقرر شد که به مدارس اختصاص یابد که رتبه 5 به مدرسه نیمه الکترونیک، رتبه چهار به مدرسه الکترونیک، رتبه 3 به مدرسه نیمه هوشمند، رتبه دو به مدرسه هوشمند و رتبه یک به مدرسه هوشمند پیشرفته اختصاص یافت؛ البته مدارس به سه رتبه کلی مرحله مقدماتی شامل رتبه‌های پنج و چهار، مرحله میانی شامل رتبه‌های سه و دو و مرحله پیشرفته که همان رتبه یک بود نیز تقسیم شده بود.
بر اساس اطلاعات جمع‌آوری شده از ادارات کل استان‌ها در پایان سال تحصیلی 90-89، قریب به 3660 مدرسه هوشمند در مراحل یک تا سوم از روند هوشمندسازی قرار داشته‌اند:
* روایت هوشمندسازی مدارس
در سال 90 اعلام شد که مبلغ 20 میلیارد تومان برای طرح هوشمندسازی مدارس اختصاص داده شده و حتی دوره‌های آموزشی 96 ساعت آموزش هوشمندسازی مدرسه ویژه معلمان برای سال 91 پیشبینی شده بود. یوسف نوری رئیس اسبق مرکز آمار و فناوری اطلاعات وزارت آموزش و پرورش ششم شهریور سال 1390 با اشاره به هوشمندسازی 20 هزار مدرسه تا پایان شهریور 91 اظهار کرد: «بر اساس استانداردهای این طرح، «در رابطه با موضوع هوشمندسازی اگر هزاران وسیله الکترونیک در مدرسه داشته باشیم، تا زمانی که معلم و عوامل اجرایی مدرسه میدان‌داری نکنند و در جریان تعلیم و تربیت از این ابزارها استفاده نشود، مدرسه به گورستان کامپیوتر تبدیل می‌شود».
وی با اشاره به اهمیت مدیریت کردن بر اطلاعات به اشتراک گذاشته شده در جریان آموزش توسط معلمان، گفت: «در رابطه با استانداردهای هوشمندسازی مدارس، مراحل هوشمندسازی را در سه دسته کلی شامل «هوشمندسازی مقدماتی، میانی و پیشرفته» تقسیم‌بندی کرده‌ایم که بر این اساس، در هوشمندسازی پیشرفته تمام فعالیت‌های مدرسه به طور کامل و حتی حدود 30 درصد فعالیت‌های دانش‌آموز در منزل به این شیوه انجام می‌شود».
البته نوری هفتم تیر سال 1392 گفت: «براساس هدف‌گذاری که انجام داده بودیم، پیشبینی کردیم که تا پایان شهریورماه امسال 40 هزار مدرسه هوشمند شود که البته تعدادی از این مدارس در نوبت دوم دایر هستند و برای سال بعد حدود 15 درصد به این آمار اضافه می‌شود و رقم مدارس هوشمند به 50 هزار مدرسه خواهد رسید که البته منظور 40 هزار ساختمان آموزشی است یعنی 10 هزار مدرسه در همان ساختمان، در نوبت دوم دایر هستند».
نوری به کیفیت‌بخشی به مدارس هوشمند اشاره کرد و افزود: «در حال حاضر به طور میانگین در هر مدرسه هوشمند، دو کلاس مجهز است که پیشبینی کردیم در مرحله اول طی پنج سال، مدارس به انواع مختلف هوشمند شوند و در مرحله دوم به این سمت حرکت کنیم که تمام کلاس‌های درس مدارس هوشمند شده باشند؛ در سال 91 و علی‌رغم محدودیت اعتباری، سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس کشور، 41 میلیارد و 300 میلیون تومان برای هوشمندسازی در تجهیز مدارس هزینه کرده است».
حالا در سال 99 می‌بینیم که در برخی مدارس آن هم در تعدادی از کلاس‌ها ویدئو پروژکتور نصب شده است و برخی مدارس هم اتاقی به نام اتاق کامپیوتر دارند و این، تمام هوشمندسازی انجام شده است!
* سرنوشت «آموزش»؛ وقتی کرونا به کشور آمد
ورود کرونا به کشور آمد، موجب شد در اسفند سال 1398 مدارس کشور برای پیشگیری از شیوع این بیماری تعطیل شود؛ تعطیلی مدارس، مسؤولان آموزش و پرورش را به این فکر وا داشت که باید برای تداوم آموزش کاری کنند و اولین چیزی که مسؤولان به آن رسیدند، آموزش تلویزیونی بود، چرا که تجربه آن را در دوران دفاع مقدس داشتند.
اما همان روزها، برخی معلمان دغدغه‌مند، کانال‌ها و گروه‌هایی در پیام‌رسان‌های داخلی و خارجی ایجاد کردند و به آموزش دانش‌آموزان خود پرداختند؛ معلمان با هر آنچه در روزهای قرنطینه در دست داشتند مانند استفاده درِ یخچال به عنوان تخته وایت‌برد، از نحوه آموزش دروس فیلم گرفتند و در صفحات مجازی بارگذاری کردند؛ این اقدامات معلمان، جرقه‌ای شد تا در دوره کرونا، برای آموزش در بستر الکترونیک برنامه‌ریزی شود و این شد که طرح پلتفرم «شاد» مطرح شد.
پیگیری‌ها برای ایجاد این پلتفرم از همان اسفند آغاز شد و در نهایت 21 فروردین، آموزش و پرورش از رونمایی از سامانه «شاد» خبر داد؛ در اطلاعیه آموزش و پرورش که 21 فروردین درباره سامانه شاد منتشر شد، آمده است: «پیگیری‌های مستمر وزیر آموزش و پرورش و همکاری وزارت ارتباطات، دبیرخانه شورای عالی فضای مجازی، مساعدت دانشگاه صنعتی شریف و تلاش شبانه روزی تیم فنی، اجرایی و حقوقی پلتفرم اختصاصی آموزش و پرورش به نام SHADAP با مالکیت و مدیریت وزارت متبوع، در مرحله بهره‌برداری قرار گرفته است. طبق برنامه پیشبینی شده، از امروز ۲۱ فروردین ورود مدیران، معلمان و دانش‌آموزان دوره ابتدایی به پلتفرم اختصاصی آموزش و پرورش آغاز شده و تا اواسط هفته آینده ادامه خواهد داشت».
نکته حائز اهمیت آن هم این بود که این سامانه از اول اردیبهشت امسال یعنی سال 99، فعالیت رسمی خود را آغاز کرد و هرچند مشکلاتی داشت اما بلاخره، مدارس تا پایان سال تحصیلی با آن همراه بودند؛ در تابستان قرار شد روی مشکلات آن کار شود و همزمان با آغاز سال تحصیلی جدید یعنی از 15 شهریور، نسخه جدید آن هم به‌روز شد؛ نسخه‌ای که تلاش می‌کرد امکانات بیشتری را در اختیار مخاطبان خود قرار دهد؛ اگر مشکلات دسترسی همه دانش‌آموزان به اینترنت و داشتن ابزار مناسب و همچنین کندی سیستم را کنار بگذاریم، «شاد»، اقدامی در آموزش و پرورش است که در روزهای کرونایی، تحولی در تعلیم و تربیت کشور محسوب می‌شود چرا که فضای سنتی کلاس درس را به آموزش مجازی در گوشی موبایل و تبلت تبدیل کرده است.
* نقش کرونا در رشد آموزش مجازی در ایران
کرونا همچنان برای خود می‌تازد و به نظر می‌رسد، روزهای متعدد دیگری را هم باید تحملش کنیم؛ اما در چنین شرایطی، وقتی مدارس کشور بازگشایی شد، ترس خانواده‌ها از ابتلای فرزندانشان به این ویروس خطرناک، موجب شد که ترجیح دهند، فرزندشان در خانه بماند و اینجا بود که آموزش مجازی و ایجاد «شاد»، رنگ و بوی دیگری گرفته است؛ به عبارت دیگر کرونا با تمام مشکلات، دردهای ایجاد کننده و جان‌هایی که گرفت، باعث شد آموزش در بستر مجازی و الکترونیک، شکل جدی و رنگ عملی به خود بگیرد.
محسن حاجی‌میرزایی وزیر آموزش و پرورش در این خصوص گفت: «کرونا که آمد خیلی اتفاقات را سبب شد؛ اتفاقات تلخ و ناراحت‌کننده‌ای که منجر به آسیب به سلامت مردم و فوت برخی از عزیزان جامعه شد؛ اقتصاد را دچار مشکلاتی کرد؛ مناسبات اجتماعی را محدود کرد و سلامت را به مخاطره انداخت اما از آن طرف، ما را با ظرفیت‌های جدیدی آشنا کرد و به یک زیست بوم جدیدی وارد شدیم؛ دنیا سال‌ها بود که در حال کوچ کردن به این زیست‌بوم بود اما حرکت خیلی کندی داشت و کرونا به یکباره همه جوامع را به یک زیست‌بوم جدید پرت کرد و در حال حاضر آماری که در دنیا هست حدود ۶۷ درصد معلمان جهان برای اولین بار آموزش مجازی را تجربه می‌کنند یعنی این ظرفیت مهم به صورت یکسری کارهای مکمل در برخی کشورها مورد استفاده قرار می‌گرفت اما اینکه جایگزین آموزش رسمی شود، برای اولین بار بود».
وی ادامه داد: «این زیست‌بوم هم محدودیت‌هایی را ایجاد کرد و هم دستاوردهای بزرگی به همراه داشت؛ محدودیت‌هایی که ایجاد کرد، ممکن است عده‌ای به این دستاوردها مثلا اینترنت دسترسی نداشته باشند که اکثر کشورهای دنیا یک چنین وضعیتی را دارند اما از آن طرف یک گام بزرگ برای عدالت آموزشی برداشته شد یعنی معلمان درجه یک ما می‌توانند به تعداد محدودی دانش‌آموز آموزش دهند اما این بستر، این امکان را فراهم کرده است که شما در دورترین روستای کشور هم باشید بتوانید از تدریس نمونه کشوری برخوردار باشید؛ این موضوع هم فرصت‌های یادگیری را به نحو وسیع‌ترین توزیع می‌کند و هم کیفیت موثرتر و مناسب‌تری از یادگیری را در دسترس همگان قرار می‌دهد».
حاجی‌میرزایی با تأکید بر اینکه کرونا باعث شد به زیست بوم جدید با مقتضیات خاص خودش پرت شویم، اظهار کرد: «آن تعادل‌های قدیمی به هم خورد و یک تعادل جدید در حال شکل‌گیری است و سهم ما در شکل‌گیری تعادل جدید خیلی زیاد است یعنی امکان انتخاب داریم و می‌توانیم ارتباط مؤثرتری با زیست‌بوم جدید برقرار کنیم و شاید خیلی از کاستی‌ها را بشود به نوعی جبران کرد و دسترسی مناسب‌تر و با کیفیت‌تری از آموزش را در اختیار قرار داد؛ ما برای ایجاد «شاد» تقریباً از صفر شروع کردیم یعنی بر اساس سندی که برای تحول آموزش و پرورش تدوین شده است، آموزش و پرورش موظف بود که به سمت آموزش‌های مجازی نقل مکان کند اما تجربیات محدودی شکل گرفته بود و یک چنین سکویی که آمادگی داشته باشد، یک چنین جمع انبوهی را بپذیرد و تعاملات آموزشی آنها را سازماندهی کند، وجود نداشت».
وی تصریح کرد: «شاد در فاصله بهار و تابستان گذشته تقویت شد، ارتباط تعاملی زنده برقرار شد و امکان ارتباط بین معلم و دانش‌آموزان برقرار شد؛ بعضی روزها تا ۳۰۰ هزار ارتباط زنده روی شاد داریم که نشان می‌دهد کلاس‌ها فعال است».
به گزارش فارس، کرونا با تمام مشکلات، سختی‌ها و دشواری‌هایش، وسیله‌ای شد تا این روزها که بچه‌ها برای محفوظ ماندن از گزند کرونا در قرنطینه هستند، بتوانند از آموزش مجازی بهره‌مند شوند و از درس و مشق و کسب دانش دور نشوند وگرنه حالا حالا باید با همان حرکت لاک پشتی برای هوشمندسازی مدارس حرکت می کردیم.
انتهای پیام/
اخبار مرتبط
پر بازدید ها
پر بحث ترین ها
بیشترین اشتراک
بازار 
اخبار کسب و کار 
