معاون سرمایه‌گذاری صندوق توسعه صنایع دستی و فرش دستباف و احیاء و بهره برداری از اماکن تاریخی و فرهنگی در پاسخ به حواشی پیش آمده در خانه پدری جلال به ارائه توضیحاتی پرداخت.
به گزارش مشرق، مدتی بود فعالان حوزه میراث فرهنگی نسبت به شرایط نگهداری "خانه پدری جلال‌آل احمد" در تهران اعتراضاتی داشتند و در همین راستا مجید فراهانی، رئیس کمیته بودجه و نظارت مالی شورای شهر در جلسه این شورا ضمن اعتراض نسبت به وضعیت این بنای تاریخی متذکر شد: "این خانه تبدیل به خوابگاه معتادان متجاهر شده است."
در همین راستا با امیر کرم‌زاده؛ معاون سرمایه‌گذاری صندوق توسعه صنایع دستی و فرش دستباف و احیاء و بهره برداری از اماکن تاریخی و فرهنگی گفت‌وگویی داشتیم؛ به گفته وی این بنا در اختیار میراث فرهنگی تهران بوده و ۲۰ روز است که برای شرکت در مزایده به این صندوق واگذار شده تا برای بهره‌برداری در اختیار بخش خصوصی قرار گیرد؛ مشرح این گفت‌وگو در ادامه آمده است:
* چند روزی است که وضعیت بنای تاریخی خانه پدری جلال با برخی حواشی روبه رو شده است و کار به تذکر در شورای شهر تهران کشیده شده، بناهای مشابهی هم در سطح کشور وجود دارند که مورد بی توجهی هستند، توضیحات شما درباره این اتفاقات چیست؟
با توجه به فراوانی بناهای تاریخی در سطح کشور منابع دولت برای حفظ و نگهداری آنها محدود است و نمی‌تواند برای بهره‌برداری و حفظ این بناها بودجه لازم را تخصیص دهد، یک صندوق با عنوان صندوق توسعه صنایع دستی و فرش دستباف و احیاء و بهره برداری از اماکن تاریخی و فرهنگی تأسیس شده است تا این بناها با سرمایه بخش خصوصی مرمت شود و طبق کاربری قبل مورد استفاده این بخش قرار بگیرد.
البته باید برای این بناها تعیین کاربری صورت پذیرد که این کاربری می‌تواند با توجه به موقعیت بنا تعیین کرد، به عنوان مثال یک بنای تاریخی می تواند تبدیل به کتابخانه شود و یا نمایشگاه و فروشگاه صنایع دستی، حتی امکان بهره‌برداری به عنوان یک بخش اقامتی هم وجود دارد. در این زمینه ما خانه عاملی‌های کاشان را داریم که مرمت شده و به عنوان یک هتل سنتی در حال بهره‌برداری است. به هر حال الگوهای موفقی در سطح کشور داریم که در این زمینه درحال فعالیت هستند.
بسیاری از این پروژه‌ها به دلیل کمبود اعتبارات متوقف شده بودند و در وضعیت مشابه خانه جلال بودند. در همین راستا صندوق بر اساس مصوبه دولت این بناها را به بخش خصوصی واگذار می‌کند تا مرمت شده و مورد بهره‌برداری قرار بگیرد.
خانه پدری جلال در اختیار میراث فرهنگی تهران بود و طبق مصوبات دولتی قرار بود ۲۰ روز پیش بنای تاریخی خانه پدری جلال به صندوق واگذار شود تا صندوق، این بنا را در مزایده اخیر برای بهره‌برداری به بخش خصوصی واگذار کند.
منتهای مراتب با توجه به امکانات و بودجه محدودی که ما داریم و کمبودهایی که در یگان حفاظت وجود دارد نگهداری از این بناها دشوار است و با توجه به تعداد بناهایی که در کشور داریم گذاشتن نگهبان برای تمام این بناها به صورت ۲۴ ساعته امکان‌پذیر نیست.
بر همین اساس خانه پدری جلال به مزایده گذاشته شد تا مرمت و مورد بهره برداری قرار بگیرد. خوشبختانه برای بهره‌برداری از این بنا هم ۳ متقاضی وجود دارد. قرار است یک سرمایه‌گذاری خیلی جدی روی این بنا صورت پذیرد.
*مبنای واگذاری این بنا و دیگر بناها در صندوق بر چه اساس است؟
بعد از برگزاری مزایده یکسری معیارهای دیگری توسط صندوق مورد بررسی قرار می‌گیرد. گردش مالی متقاضیان برای ما اهمیت دارد تا برای ما مشخص شود که توانایی بهره‌برداری، احیا و مرمت این بناها را دارند همچنین سرمایه‌گذار باید برای ما طرح مرمتی خود را بیاورد تا بدانیم این فرآیند مرمت به چه صورتی اجرا خواهد شد. در کنار اینها باید سوابق اجرایی، کارهایی که در گذشته به صورت مشابه انجام داده‌اند و حتی مدارک تحصیلی خود را به صندوق ارائه کنند.
* در مورد خانه جلال وضعیت به چه صورت است؟
برای این بنا ما به صورت مجزا خودمان برنامه مرمتی به سرمایه‌گذار ارائه کرده‌ایم و برنامه بهره‌برداری دقیق سرمایه‌گذار را دریافت کرده‌ایم. برای ما این موضوع اهمیت زیادی دارد که این بنا اصالت خود را حفظ کند و نشانگر هویت بنا باشد.
برای این سبک برنامه‌ریزی‌ها هم دو چیز برای ما اهمیت دارد؛ اول اینکه در آن بنا چه کسانی و با چه ویژگی‌هایی زندگی کرده‌اند و بعد اینکه این بنا به لحاظ معماری چه ویژگی‌هایی دارد. با توجه به این ویژگی‌ها نوع بهره‌برداری از بنا برای ما تعریف می‌شود.
مرمت و تجهیز خانه جلال نیاز به ۴ میلیارد پول دارد
*خانه پدری جلال چه زمانی جهت ساماندهی و مرمت به سرمایه‌گذاری بخش خصوصی واگذار می‌شود؟
قرار است ظرف ۲۰ روز آینده این بنا جهت مرمت و ساماندهی واگذار شود. ما امکان اینکه در تمام این بناها به خصوص برای آنهایی که فاقد هرگونه اشیاء ارزشمند در دورن خود هستند به صورت ۲۴ ساعته نگهبان بگذاریم. تنها کاری که ما در این راستا می‌توانیم انجام دهیم واگذاری بناها به سرمایه‌گذاران بخش خصوصی است تا در راستای مرمت و نگهداری آنها اقدام کنند. به عنوان مثال همین خانه پدری جلال چیزی در حدود یک و نیم تا ۲ میلیارد تومان هزینه مرمت دارد و نیاز به همین بودجه برای تجهیز این بنا هست.
* حال افرادی که در مزایده واگذاری این بناها شرکت می‌کنند تا چند سال حق بهره‌برداری از آن را دارند؟
بنای جلال در حدود ۱۵ سال به بهره‌بردار، اجاره داده می‌شود. بهره بردار می‌تواند تا ۱۲ ماه فرآینده مرمت و تجهیز بنا را انجام دهد و بعد از آن ۱۵ سال با یک اجاره ماهیانه به او واگذار می‌شود. اجاره‌بهای بنای جلال را حدود ۶ و نیم میلیون تومان تعیین کرده ایم.
* درآمدهایی که صندوق از طرف این اجاره بهای بناها دریافت می‌کند صرف چه چیزی می‌شود؟ آیا امکان نگهداری و مرمت بنا از طریق این درآمدها وجود نداشت؟
این اجاره‌ها بعد از واگذاری به خزانه دولت، دوباره به ما بازمی گردد و مجدد صرف نگهداری و مرمت بناهای دارای اولویت می‌شود. ما بناهای تاریخی مهمی در کشور داریم که در حال فرو ریختن است و نیاز به مرمت اضطراری دارد.
تا کنون صندوق از دولت بودجه ای را دریافت نکرده است. تنها بودجه‌ای که دولت به صندوق پرداخت می کند در قالب تبصره ۱۹ پرداخت می‌شود. طبق این تبصره دولت بین ۱۰ تا ۳۰ درصد به سرمایه‌گذاران بخش خصوصی بودجه اختصاص می‌دهد تا در راستای مرمت بناهای تاریخی اقدام کنند. البته این بودجه بسیار محدود است و در سال شاید ما بتوانیم تنها ۱۰ بنا را با این بودجه ها حمایت کنیم. البته در کنار این، ما هم در قالب تبصره ۱۸ به سرمایه گذاران تسهیلاتی برای مرمت اعطا می کنیم.
* با توجه به اینکه این روزها موضوع بودجه هم در کشور به موضوعی مهم تبدیل شده، گزارشی هم از وضعیت بودجه‌ای صندوق ارائه کنید؟
متأسفانه این صندوق یک ردیف اختصاصی در بودجه ندارد. از سال گذشته برای صندوق یک اساسنامه تعبیه شده و در دولت هم به تصویب رسیده است و نیازمند توجه ویژه‌ای است. طبق صحبت‌هایی که شخص رئیس جمهور و وزیر میراث فرهنگی کشور هم داشته‌اند بهترین روش برای مرمت و حفظ بناهای تاریخی واگذاری آنها به بخش خصوصی است.
واگذاری بیش از ۶۰۰ بنای تاریخی به سرمایه‌گذاران بخش خصوصی
در کنار این اتفاق ما اشتغالزایی را هم خواهیم داشت. تا کنون ۹۷ بنای تاریخی به سرمایه‌گذاران بخش خصوصی واگذار شده است و بالای ۷۰۰ تا ۸۰۰ نفر شغل به صورت مستقیم و غیر مستقیم ایجاد کرده‌ایم و در برنامه خود قصد واگذاری بیش از ۶۰۰ بنای تاریخی به سرمایه‌گذار خصوصی را داریم. در حال رفع مشکلاتی مانند سندهای مالکیتی و معارضات ملک هستیم تا این هدف محقق شود. در چند هفته اخیر برنامه مزایده و واگذاری ۵۴ بنای تاریخی را داشتیم که در مرحله نخست ۲۵ بنا و هفته آینده ۱۰ بنای دیگر واگذار خواهند شد. در نهایت این اقدام به جذب ۱۴۰ میلیاردی سرمایه‌گذار از بخش خصوصی در شرایط اقتصادی کنونی منجر خواهد شد.
* شما به شرایط اقتصادی کنونی اشاره کردید و یک سؤال جدی این است که این سرمایه‌گذاران با توجه به شرایط فعلی، بعد هزینه‌های میلیاردی مرمت و اجاره ماهیانه میلیونی، چگونه می‌خواهند از این بناها کسب درآمد کنند؟
ببینید این بناها برای بسیاری از شرکت‌های پر درآمد و معتبر نقش اعتباری را ایفا می‌کنند. ممکن است یک سرمایه‌گذار در بخش‌های مختلف اقتصادی در حال فعالیت است و از این بنا به عنوان یک اعتبار استفاده می‌کند.
* آیا در این شرایط این امکان وجود ندارد که بنای تاریخی از کاربری فرهنگی و مورد نظری که برای آن پیش‌بینی شده خارج شود؟
یکی از سیاست‌های اصلی صندوق، واگذاری بناها با اولویت حفظ اصالت و هویت اصلی آنهاست اما در کنار آن داشتن یک کافه، یا رستوران هم در بنا مانعی ندارد. به عنوان مثال ما علاقه‌مندیم حمام شیخ بهایی را با همان کاربری اصلیش واگذار کنیم، یا بناهای مشابه را.
* ضمانت اجرایی شما برای اینکه اگر یک سرمایه‌گذار در بنای واگذار شده طبق تعهداتش عمل نکرد چیست و چگونه می‌توانید با او برخورد کنید؟
تمام این موارد در قراردادهای دو طرفه ذکر شده است و اگر یک سرمایه‌گذار بخواهد از طرح معماری و طرح سرمایه‌گذاری تصویب شده تخطی کند به راحتی خلع ید می‌شود. همچنین برای ضمانت اجرایی ضمانت‌نامه‌های بانکی سنگینی را دریافت می‌کنیم که وقتی اگر خواستند به این بناها تعرضی انجام دهند جرائم بسیار سنگینی پرداخت کنند. در ضمن تمام این بناها ناظر دارند و به صورت ماهانه و هفتگی مورد نظارت قرار می‌گیرند.
تعریف ضوابط ارزیابی و رتبه‌بندی جدید برای ناهای تاریخی
ما واحدی با عنوان معاونت بهره‌برداری از بناهای تاریخی داریم که به صورت ماهانه از بناها بازدید می‌کنند. همچنین در حال تعریف ضوابط ارزیابی و رتبه‌بندی جدید برای این بناها هستیم.
در نهایت باید گفت که این بناها به عنوان سرمایه‌های ملی ما محسوب می‌شوند و باید از هر پتانسیلی برای حفظ و بهره‌برداری از آنها استفاده کنیم و بهترین راه حفظ بناهای تاریخی این است که از خود مردم کمک بگیریم. رسانه نباید به اینگونه حاشیه‌ها مانند خانه جلال با شیطنت مواجه شوند و اگز مشکلی وجود دارد اول از خود ما استعلام بگیرند و ما هم وظیفه پاسخگویی به آنها داریم.
منبع: تسنیم
