پی نتورک (Pi Network)
پی نتورک یک پروژه مبتنی بر بلاک‌چین است که به کاربران اجازه می‌دهد از طریق گوشی‌های خود ارز دیجیتال استخراج کنند، بدون اینکه باتری دستگاهشان خالی شود یا نیاز به سخت‌افزار تخصصی داشته باشند. هدف این شبکه این است که استخراج ارز دیجیتال را از طریق روشی کم‌مصرف به مردم عادی در دسترس قرار دهد.
مروری بر پی نتورک
پی نتورک یک پلتفرم مبتنی بر بلاک‌چین است که به کاربران امکان استخراج پی، ارز دیجیتال بومی خود را، از طریق دستگاه‌های موبایل می‌دهد. این پروژه در تاریخ 14 مارس 2019 راه‌اندازی شد و هدف آن ایجاد یک اکوسیستم غیرمتمرکز است که کاربران از طریق مکانیزم اجماع سبک به تأمین امنیت و توسعه شبکه کمک کنند.
این شبکه به یک پایگاه کاربری بزرگ به نام «پیشگامان» (Pioneers) متکی است که با تأیید هویت خود و مشارکت در سیستم، توکن‌های پی به دست می‌آورند. پی نتورک از تأیید هویت کاربران (KYC) برای جلوگیری از حساب‌های خودکار و اطمینان از مشارکت افراد واقعی در توسعه شبکه استفاده می‌کند. این پروژه بر دسترسی‌پذیری تأکید دارد و قصد دارد فناوری بلاک‌چین را در برنامه‌های روزمره ادغام کند و در عین حال مدل حکومتی غیرمتمرکز را حفظ کند.
راه‌اندازی شبکه عمومی
شبکه عمومی پی نتورک امکان اتصال خارجی می‌دهد و به پیشگامان این فرصت را می‌دهد که با اکوسیستم بلاک‌چین گسترده‌تر تعامل داشته باشند. این گام به ادغام پی با صرافی‌های متمرکز (CEX) و خدمات شخص ثالث کمک کرده و کاربرد و دسترسی آن را گسترش می‌دهد. پیشگامان اکنون می‌توانند تراکنش‌هایی فراتر از اکوسیستم پی انجام دهند و به فهرستی از کسب‌وکارهای تأیید شده توسط KYC دسترسی پیدا کنند.
شبکه عمومی همچنین الزامات انطباق کسب‌وکارها را معرفی کرد، از جمله KYC برای افراد و KYB برای کسب‌وکارها، تا محیطی امن و تحت نظارت ایجاد شود. کسب‌وکارها باید تأییدیه KYB را برای ایجاد کیف پول‌های غیرقیمتی پی و انجام تراکنش‌ها در اکوسیستم پی تکمیل کنند. علاوه بر این، شبکه عمومی امکان حذف فایروال از شبکه بسته را فراهم کرده است که به کاربران اجازه می‌دهد گره‌ها را به بلاک‌چین اصلی اضافه کنند. یک بروزرسانی برای بهبود عملکرد گره‌ها و آمادگی برای رتبه‌بندی عمومی منتشر شد.
فناوری و ویژگی‌ها
استخراج موبایلی
نوآوری اصلی پی نتورک روش استخراج موبایلی آن است. این فناوری به کاربران این امکان را می‌دهد که ارز دیجیتال پی را مستقیماً از گوشی‌های هوشمند خود استخراج کنند، بدون اینکه باتری به طور قابل توجهی تخلیه شود یا نیاز به قدرت پردازشی زیادی باشد. این روش با ارزهای دیجیتال سنتی مانند بیت‌کوین که به سخت‌افزار تخصصی نیاز دارند و انرژی زیادی مصرف می‌کنند، تفاوت دارد.
مکانیزم استخراج
مکانیزم استخراج پی نتورک به دلیل رویکرد کم‌مصرف انرژی خود اهمیت دارد. برخلاف ارزهای دیجیتال سنتی که به الگوریتم‌های پرمصرف اثبات کار (Proof of Work) متکی هستند، پی نتورک از یک الگوریتم اجماع سبک استفاده می‌کند که مصرف منابع را به حداقل می‌رساند. در این فرآیند، به جای حل مسائل ریاضی پیچیده، تمرکز بر تعامل کاربران و رشد شبکه است. هر کاربر با تأیید تراکنش‌ها و دعوت از اعضای جدید به شبکه، به امنیت آن کمک می‌کند و حس جامعه را ایجاد می‌کند، که این امر باعث می‌شود این فرآیند برای تعداد بیشتری از افراد قابل دسترسی باشد.
کاربران با ورود به اپلیکیشن به صورت روزانه پی استخراج می‌کنند و نرخ استخراج با دعوت از دوستان برای پیوستن افزایش می‌یابد. این اپلیکیشن رابط کاربری ساده‌ای را برای پیگیری پیشرفت استخراج و مجموع درآمد ارائه می‌دهد. این سیستم به گونه‌ای طراحی شده است که پایدار و کم‌مصرف انرژی باشد، مشارکت را تشویق کند و نظارت بر فعالیت‌های استخراج را آسان کند.
گره‌های پی
گره‌های پی جزء حیاتی اکوسیستم پی نتورک هستند که بر روی لپ‌تاپ‌ها و دسکتاپ‌ها اجرا می‌شوند، نه گوشی‌های موبایل. گره‌ها مسئول تأیید تراکنش‌ها در دفتر کل توزیع‌شده و حفظ اجماع در شبکه هستند. برخلاف بیت‌کوین یا اتریوم که از مکانیزم اجماع اثبات کار استفاده می‌کنند، پی نتورک از الگوریتم متفاوتی مبتنی بر پروتکل اجماع استلار (SCP) استفاده می‌کند.
در مدل SCP، گره‌ها گروه‌های معتبر (بخش‌های اجماع) تشکیل می‌دهند و فقط به تراکنش‌هایی که آن گره‌های معتبر موافق آن هستند، توافق می‌کنند. دایره‌های امنیتی از ماینرهای موبایل پی در یک گراف اعتماد جهانی جمع می‌شوند که به گره‌های پی اجازه می‌دهد بخش‌های اجماع تشکیل دهند تا مشخص کنند چه کسانی می‌توانند تراکنش‌ها را در دفتر کل مشترک تأیید کنند.
سه سطح مشارکت در گره‌ها در پی نتورک وجود دارد:
برنامه کامپیوتر: این سطح پایه‌ای به کاربران این امکان را می‌دهد که با اپلیکیشن پی از طریق کامپیوتر خود تعامل داشته باشند و امکانات مشابه با اپلیکیشن موبایل را ارائه می‌دهد.
گره: در این سطح، کاربران می‌توانند اجزای فنی لازم برای اجرای اجزای بلاک‌چین را نصب کنند پس از اینکه انتخاب شدند. گره‌ها صحت بلاک‌چین را تأیید کرده و تراکنش‌ها را برای ثبت ارسال می‌کنند.
سوپرنود: این گره‌ها ستون فقرات بلاک‌چین پی هستند و مسئول رسیدن به اجماع و اطمینان از دریافت آخرین وضعیت بلاک‌چین توسط گره‌های دیگر هستند. سوپرنود‌ها باید به صورت 24 ساعته به شبکه متصل بوده و اتصال اینترنتی قابل اعتماد داشته باشند.
فرایند انتخاب گره‌ها و سوپرنود‌ها شامل دانلود و نصب نرم‌افزار گره پی، تکمیل یک درخواست و انتخاب شدن توسط تیم اصلی بر اساس معیارهایی مانند زمان فعالیت، کیفیت اتصال اینترنتی، مشخصات سخت‌افزاری و مشارکت‌های قبلی در جامعه پی است.
شبکه تبلیغات پی
شبکه تبلیغات پی برای ایجاد کاربرد اضافی در سطح پلتفرم از طریق ادغام تبلیغات در اکوسیستم پی طراحی شده است. تبلیغ‌کنندگان باید پی را خریداری کرده و از آن برای قرار دادن تبلیغات در مرورگر پی و اپلیکیشن‌های پی استفاده کنند. این شبکه تبلیغاتی در حال حاضر در اپلیکیشن انجمن فایرساید (Fireside Forum) در حال آزمایش است و پس از آن به توسعه‌دهندگان جامعه از طریق کیت توسعه نرم‌افزار (SDK) گسترش خواهد یافت.
شبکه تبلیغات پی یک راه‌حل کسب درآمد برای توسعه‌دهندگان اپلیکیشن‌های پی فراهم می‌کند که به آنها این امکان را می‌دهد از تبلیغات درآمد کسب کنند. این امر مشوق‌های مالی را با افزایش هزینه‌های عملیاتی همسو می‌کند. در دوره شبکه بسته، توسعه‌دهندگان در ازای تبلیغات، مبلغی به صورت دلار آمریکا یا معادل آن دریافت خواهند کرد و مدل کامل تبلیغات مبتنی بر پی در فاز شبکه عمومی قابل اجرا خواهد بود.
با پیوند دادن تراکنش‌های تبلیغاتی به ارز دیجیتال پی، این شبکه تقاضای ارگانیک برای پی را تقویت کرده و توزیع عادلانه ارزش میان توسعه‌دهندگان، تبلیغ‌کنندگان و کاربران را تضمین می‌کند. این مدل از توسعه پایدار پی نتورک حمایت کرده و نوآوری در اپلیکیشن‌ها و ایجاد موارد استفاده واقعی برای پی را تشویق می‌کند.
پشته پی
دفتر کل پی
دفتر کل پی و گراف اعتماد مشترک به منظور ایجاد یک سیستم اعتماد غیرمتمرکز در اینترنت طراحی شده‌اند که وابستگی به واسطه‌هایی مانند آمازون، ای‌بی و یلپ را برای اعتبار تراکنش‌ها کاهش می‌دهند. در حالی که پلتفرم‌های موجود از نظرات و ارزیابی‌های کاربران سود می‌برند، الگوریتم اجماع پی یک گراف اعتماد جهانی می‌سازد که به انجام تراکنش‌های امن بدون کنترل شخص ثالث کمک می‌کند.
مدل امنیتی پی به دایره‌های امنیتی فردی متکی است که وقتی با هم ترکیب شوند، لایه اعتماد سراسری ایجاد می‌کنند. این ساختار به کاربران این امکان را می‌دهد که قابلیت اعتماد دیگران را در اکوسیستم پی ارزیابی کرده و تعاملات بین افرادی که قبلاً ارتباطی نداشتند، تسهیل شود. با ادغام اعتماد به طور مستقیم در مکانیزم اجماع، پی اطمینان حاصل می‌کند که کسانی که به امنیت شبکه کمک می‌کنند، همچنین از ارزشی که توسط سیستم تولید می‌شود، بهره‌مند شوند.
بازار توجه
بازار توجه پی به اعضا این امکان را می‌دهد که توجه جمعی خود را تجمیع کنند، و بازاری ایجاد کنند که از هر نوع مشارکت فردی باارزش‌تر باشد. اولین کاربرد این مدل، کانال رسانه اجتماعی است که در صفحه اصلی اپلیکیشن پی یکپارچه شده است و تنها یک پست جهانی در آن قابل مشاهده است. کاربران می‌توانند پی را برای به اشتراک‌گذاری محتوا یا پرسیدن سوالات به‌کار گیرند و از بینش جمعی شبکه استفاده کنند. تیم اصلی پی از این ویژگی برای جمع‌آوری نظرات جامعه در مورد تصمیمات طراحی مانند المان‌های لوگو استفاده کرده است.
فراتر از تعاملات همتا به همتا، پیشگامان همچنین می‌توانند با شرکت‌هایی که حاضرند به ازای توجه آنها، پی پرداخت کنند، همکاری کنند. تبلیغات سنتی روزانه کاربران را با هزاران تبلیغ بمباران می‌کند اما بازار پی مدلی مبتنی بر انتخاب به کاربران می‌دهد که از توجه خود درآمدزایی کنند. این سیستم ارزش را از تبلیغ‌کنندگان به شرکت‌کنندگان منتقل می‌کند و جایگزینی برای پلتفرم‌های تبلیغاتی سنتی ایجاد می‌کند.
بازار مبادله
بازار مبادله پی به اعضا این امکان را می‌دهد که کالاها، خدمات و مهارت‌های خود را از طریق یک فروشگاه مجازی در اپلیکیشن موبایل پی ارائه دهند. این ویژگی به اعضا اجازه می‌دهد که دارایی‌های کمتر استفاده‌شده خود مانند اجاره یک اتاق یا نمایش خدمات شخصی مانند مهارت‌های برنامه‌نویسی یا طراحی را فهرست کنند. با رشد بازار، دامنه وسیعی از کالاها و خدمات باعث تقویت ارزش پی خواهند شد و اقتصاد شبکه را پشتیبانی کرده و کاربرد آن را فراتر از صرفاً یک ارز گسترش می‌دهند.
فروشگاه اپلیکیشن
فروشگاه اپلیکیشن غیرمتمرکز پی به توسعه‌دهندگان این امکان را می‌دهد که اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز (دپها) را بدون شروع از صفر ایجاد کنند. با استفاده از زیرساخت موجود پی، ارز مشترک، گراف اعتماد و منابع جامعه، توسعه‌دهندگان می‌توانند دپ‌های جدید پیشنهاد دهند و به دارایی‌های مشترک شبکه دسترسی پیدا کنند. این پلتفرم همچنین از قابلیت همکاری پشتیبانی خواهد کرد و به دپها این امکان را می‌دهد که داده‌ها و دارایی‌ها را در دیگر اپلیکیشن‌ها ارجاع دهند، و به این ترتیب اکوسیستم متصل‌تری برای سازندگان و کاربران ایجاد می‌کند.
جامعه و اکوسیستم
پی نتورک یک جامعه بزرگ ساخته است که بر مشارکت و کمک‌های جامعه تأکید دارد و کاربران نقش‌های مختلفی در اکوسیستم ایفا می‌کنند:
پیشگامان: کاربران معمولی که از طریق اپلیکیشن موبایل پی استخراج می‌کنند
مشارکت‌کنندگان: کاربرانی که به رشد شبکه کمک می‌کنند
سفیران: کاربرانی که دیگران را به شبکه معرفی می‌کنند
گره‌ها: کاربرانی که به حفظ زیرساخت شبکه کمک می‌کنند
اکوسیستم پی شامل اپلیکیشن‌ها و خدمات مختلفی است، از جمله انجمن فایرساید، یک اپلیکیشن اجتماعی وب3 که در مه 2023 راه‌اندازی شد و اقتصاد توکنی را در تعاملات اجتماعی ادغام می‌کند.
توکن پی
پی توکن بومی شبکه پی است. مجموع عرضه آن 100 میلیارد توکن است که 80 درصد آن به جامعه و 20 درصد به تیم اصلی اختصاص دارد. در تخصیص جامعه:
جوایز استخراج پیش از مین نت – 20 میلیارد
جوایز استخراج مین نت – 45 میلیارد
ذخیره استخر نقدینگی – 5 میلیارد
ذخیره بنیاد – 10 میلیارد
ساختار شبکه و حاکمیت
شبکه پی بر اساس مدل تمرکززدایی تدریجی عمل می‌کند و به تدریج از کنترل متمرکز به سمت تمرکززدایی کامل حرکت می‌کند. شبکه مراحل مختلفی از توسعه را پشت سر گذاشته است که شامل فاز تست‌نت با سه مرحله بوده است:
مرحله انتخاب: تیم اصلی الگوریتم اجماع را با پیشگامانی که برای تبدیل شدن به گره‌ها درخواست داده‌اند، اجرا می‌کند تا الزامات گره‌های فردی را درک کند.
مرحله بازنگری: یک فرآیند تکراری تست سناریوها و بازنگری الگوریتم اجماع برای آزمایش فشار شبکه تحت شرایط مختلف
تست‌نت زنده: انواع مختلف گره‌ها مسئولیت‌های تعریف‌شده خود را با داده‌های واقعی از دایره‌های امنیتی تولیدشده توسط ماینرهای موبایلی به‌طور فعال انجام می‌دهند
این شبکه به جامعه “پیشگامان” (کاربران) خود متکی است و از طریق مکانیزم استخراج موبایلی به‌خاطر مشارکت‌ها و شهروندی دیجیتال آنها پاداش می‌دهد. شبکه پی از تأیید هویت KYC (شناخت مشتری) استفاده می‌کند تا اطمینان حاصل کند که کاربران افراد واقعی هستند و مانع از فعالیت‌های مخرب، ربات‌ها یا افراد سو استفاده‌کننده می‌شود.
اختلافات
درگیری‌های داخلی
در سال 2020، بنیان‌گذار پی نتورک، وینسنت مک فیلیپ، از بنیان‌گذاران دیگر، نیکولاس کوکالیس و چنگدیاو فان، به‌دلیل اخراج ناعادلانه و مدیریت مالی اشتباه شکایت کرد. او ادعا کرد که درگیری‌های شخصی آنها محیط کاری سمی ایجاد کرده و بر رهبری او تأثیر گذاشته و تلاش‌هایی برای کاهش سهم مالکیتش صورت گرفته است. این اختلاف زمانی شدت گرفت که مک فیلیپ موقتا از پروژه کنار کشید و کوکالیس و فان این اقدام را به‌عنوان رها کردن پروژه تلقی کرده و دسترسی او به دارایی‌های شرکت را لغو کردند. آنها پاسخ دادند که اخراج او به دلیل نقض سیاست‌ها بوده است. پی نتورک در سال‌های 2019 و 2020 از طریق سرمایه‌گذاری‌های SAFE با ارزیابی 20 میلیون دلار اقدام به جذب سرمایه کرده بود. دعوی حقوقی در جولای 2023 بدون اینکه شرایط آن فاش شود حل و فصل شد و مک فیلیپ بعداً شرکت Knomad را تأسیس کرد و همچنان در حوزه کریپتو فعال است.
اتهامات کلاهبرداری
شبکه پی با اتهاماتی مبنی بر کلاهبرداری روبه‌رو شد بعد از اینکه بن ژو، مدیرعامل بایبیت، در تاریخ 20 فوریه 2023 در پستی اعلام کرد که این پروژه غیرمعتبر است. اظهارات ژو پس از ادعای یک حساب “تیم فنی غیررسمی” منتشر شد که اعلام کرده بود شبکه پی پیشنهاد فهرست‌گذاری از بایبیت را رد کرده است. ژو همچنین به گزارشی چینی از سال 2023 اشاره کرد که در آن به پروژه‌ای که هدفش کاربران مسن‌تر بود هشدار داده شده بود، که به این ترتیب اتهامات او مبنی بر کلاهبرداری شدت گرفت. در پاسخ، شبکه پی هرگونه ارتباط با بایبیت را رد کرد و تأیید کرد که بایبیت درخواست تأیید هویت کسب‌وکار (KYB) نداشته و هیچ ارتباطی با پروژه نداشته است. این شرکت همچنین روشن کرد که با حساب X که موجب اظهارنظرات ژو شده بود، هیچ ارتباطی نداشته است.
علاوه بر رسیدگی به اتهامات فهرست‌گذاری، شبکه پی به نگرانی‌های مطرح‌شده توسط ژو درباره هشدارهای پلیسی و افزایش غیرواقعی تعداد کاربران پاسخ داد. پروژه هرگونه ارتباط با عوامل کلاهبردار اشاره‌شده در هشدارهای پلیسی را رد کرد و چنین فعالیت‌هایی را محکوم کرد. شبکه پی همچنین روشن کرد که تعداد 60 میلیون کاربر فعال اپلیکیشن را شامل می‌شود و بیش از 100 میلیون دانلود در گوگل پلی استور دارد. در مورد کاوشگرهای بلاک‌چین که تعداد 10.8 میلیون کاربر را نشان می‌دهند، شبکه پی توضیح داد که این کاربران کیف‌پول‌هایی روی بلاک‌چین ایجاد کرده‌اند که عدد کمتری نسبت به کاربران ثبت‌نامی است، زیرا ایجاد کیف‌پول نیازمند مراحل تأیید اضافی است.
