اتریوم کلاسیک (Ethereum Classic)
اتریوم کلاسیک یک پلتفرم محاسباتی توزیع‌شده و مبتنی بر بلاکچین است که به‌صورت منبع باز و عمومی فعالیت می‌کند و از قراردادهای هوشمند پشتیبانی می‌کند. این بلاکچین در واقع یک هارد فورک از بلاکچین اصلی اتریوم است و از همان قوانین اجماع پیروی می‌کند.
هارد فورک به معنای تغییرات بزرگ در کد بلاکچین است که باعث می‌شود بلاکچین به دو قسمت جداگانه تبدیل شود. این تغییرات باعث می‌شود که نسخه جدید با نسخه قبلی سازگار نباشد.
اتریوم کلاسیک در سال ۲۰۱۶، پس از یک هارد فورک از بلاکچین اصلی اتریوم، به وجود آمد. از آن زمان تاکنون، جامعه‌ای از توسعه‌دهندگان متعهد به رشد و توسعه این بلاکچین شکل گرفته است. این پلتفرم به کاربران امکان می‌دهد تا برنامه‌های غیرمتمرکز ایجاد و اجرا کنند، دارایی‌های دیجیتال بسازند و مدیریت کنند و قراردادهای هوشمند طراحی نمایند. با این حال، اتریوم کلاسیک در میان جامعه ارزهای دیجیتال به دلیل هک‌های مکرری که در سیستم آن رخ داده، شهرت دارد.
تاریخچه
اتریوم کلاسیک، نسخه اولیه و اصلی بلاکچین اتریوم محسوب می‌شود—شبکه‌ای که توسط ویتالیک بوترین (Vitalik Buterin) و گوین وود (Gavin Wood) بنیان‌گذاری شد. با این حال، حامیان واقعی آن افرادی هستند که بر اصل تغییرناپذیری و شعار «کد، قانون است» تأکید داشتند و با هارد فورکی که پس از هک دائو (The DAO) رخ داد، مخالفت کردند.
در ابتدا، بلاکچین اتریوم به‌عنوان یک شبکه واحد طراحی شد که تراکنش‌ها را با استفاده از ارز دیجیتال اتر (ETH) تسهیل می‌کرد. این شبکه خیلی زود به دلیل میزبانی عرضه‌های اولیه سکه (ICO) به شهرت رسید، چرا که تیم‌های بسیاری از این پلتفرم برای راه‌اندازی توکن‌های خود استفاده کردند. یکی از موفق‌ترین ICOها، پروژه دائو بود.
دائو (The DAO)
دائو نخستین سازمان مستقل غیرمتمرکز (DAO) در تاریخ بود که به سرمایه‌گذاران و کارآفرینان این امکان را می‌داد تا ایده‌های خود را مطرح کنند و در صورت موفقیت، همه طرفین از سود حاصل بهره‌مند شوند. در واقع، دائو یک نوع پلتفرم غیرمتمرکز مشابه کیک‌استارتر بود که بر بستر بلاکچین اتریوم فعالیت می‌کرد و با استفاده از مجموعه‌ای از قراردادهای هوشمند اداره می‌شد. این پروژه در آوریل ۲۰۱۶ بیش از ۱۵۰ میلیون دلار، معادل ۱۲.۷ میلیون اتر، سرمایه جذب کرد و به یکی از بزرگ‌ترین کمپین‌های تأمین مالی جمعی در تاریخ تبدیل شد.
هک دائو (The DAO Hack)
در تاریخ ۱۷ ژوئن ۲۰۱۶، پروژه دائو مورد حمله هکری قرار گرفت. این هک زمانی رخ داد که یک عملکرد در قرارداد هوشمند دائو به نام «تابع انشعاب» (Split Function) بارها و بارها اجرا شد. این تابع به سرمایه‌گذاران امکان می‌داد حمایت خود را از یک پروژه پس بگیرند و اتر خود را دریافت کنند. اما هکرها از این قابلیت سوءاستفاده کرده و موفق شدند ۱۱.۵ میلیون اتر، به ارزش ۵۰ میلیون دلار در آن زمان، از دائو خارج کنند. این مقدار تقریباً معادل یک‌سوم کل اتر موجود در دائو بود.
مشکل اصلی این بود که هکرها یک ضعف امنیتی در کد بلاکچین پیدا کردند که باعث می‌شد شبکه، توکن‌های دائو را بارها و بارها بازپرداخت کند، بدون اینکه این تراکنش‌ها در دفتر کل عمومی ثبت شوند. این مشکل به دلیل یک باگ در کدنویسی قرارداد هوشمند دائو ایجاد شد، زیرا برنامه‌نویسان در نظر نگرفته بودند که ممکن است یک فراخوانی بازگشتی رخ دهد. علاوه بر این، قرارداد هوشمند طوری طراحی شده بود که ابتدا اتر را بازپرداخت کند و سپس موجودی داخلی توکن را به‌روزرسانی نماید، که همین مسئله راه را برای حمله باز گذاشت.
به دلیل گستردگی این هک، بسیاری از سرمایه‌گذاران پیشنهاد کردند که بلاکچین اتریوم به عقب برگردانده شود تا سرمایه ازدست‌رفته بازیابی شود. اما برخی مخالف این اقدام بودند، چرا که معتقد بودند چنین کاری می‌تواند به یک رویه برای نجات پروژه‌های دیگر در آینده تبدیل شود. در نهایت، یک رأی‌گیری در جامعه اتریوم انجام شد که در آن ۹۷٪ اعضا رأی به بازگرداندن سرمایه‌ها از طریق یک هارد فورک دادند. این هارد فورک باعث شد که کدهای اصلی بلاکچین به گونه‌ای تغییر کنند که داده‌های جدید دیگر با داده‌های قدیمی سازگار نباشند.
اتریوم کلاسیک (ETC)
پس از اجرای هارد فورک، بلاکچین اتریوم به دو شبکه مجزا تقسیم شد. شبکه جدیدتر که از هارد فورک پیروی کرد، همچنان با نام اتریوم شناخته شد و از ارز دیجیتال اتر (ETH) استفاده کرد. اما نسخه قدیمی‌تر و بدون تغییر، اتریوم کلاسیک نام گرفت و ارز دیجیتال آن ETC شد.
اقتصاد توکنی
از آنجا که اتریوم کلاسیک و اتریوم تا پیش از هک دائو یک مسیر مشترک داشتند، توزیع اولیه توکن‌های آن‌ها نیز مشابه یکدیگر است. پیش از جدایی این دو شبکه، دارایی‌های ETH و ETC در واقع یکسان بودند و هر دو تحت عنوان ETH شناخته می‌شدند.
رویداد توزیع اولیه این توکن‌ها از طریق یک فروش عمومی برگزار شد که توسط بنیاد اتریوم (Ethereum Foundation) مدیریت می‌شد. در این فروش، حدود ۶۰ میلیون اتر (معادل ۸۰٪ از عرضه اولیه ۷۲ میلیون واحدی) به فروش رسید. این فروش بین ۲۲ جولای تا ۲ سپتامبر ۲۰۱۴ انجام شد. ۱۲ میلیون اتر باقی‌مانده (۲۰٪ از عرضه اولیه) نیز به بنیاد اتریوم و مشارکت‌کنندگان اولیه اختصاص یافت. از میان این مقدار:
- ۳ میلیون اتر به‌عنوان یک صندوق موقوفه بلندمدت ذخیره شد.
- ۶ میلیون اتر بین ۸۵ توسعه‌دهنده‌ای که پیش از فروش عمومی در پروژه مشارکت داشتند، توزیع شد.
- ۳ میلیون اتر نیز به برنامه خرید توسعه‌دهندگان اختصاص یافت که به آن‌ها اجازه می‌داد ETC را به قیمت فروش عمومی خریداری کنند.
اتریوم کلاسیک از الگوریتم استخراج اثبات کار (PoW) استفاده می‌کند، جایی که ماینرها با رقابت برای تأیید تراکنش‌ها در بلاکچین، پاداش دریافت می‌کنند و کوین‌های جدید به دست می‌آورند.
توزیع فورک
پس از هارد فورک دائو در ۲۰ جولای ۲۰۱۶، بلاکچین اتریوم به دو شبکه مجزا تقسیم شد: اتریوم و اتریوم کلاسیک. در این روند، دارندگان ETH مقدار معادلی از هر دو توکن ETH و ETC را دریافت کردند. معمولاً در چنین هارد فورک‌هایی، کاربران زنجیره اصلی می‌توانند دارایی بومی زنجیره جدید را نیز مطالبه کنند، در صورتی که متفاوت باشد.
از آنجا که بنیاد اتریوم نام «اتریوم» و نماد اختصاری «ETH» را به ثبت رسانده بود، زنجیره قدیمی تصمیم گرفت خود را با نام «اتریوم کلاسیک» بازتعریف کند و از نماد اختصاری «ETC» برای دارایی بومی خود استفاده نماید.
کاربرد ETC
اتریوم کلاسیک دارای توکن بومی ETC است که درست مانند ETH، برای پرداخت هزینه پردازش‌های غیرمتمرکز در این شبکه به کار می‌رود. علاوه بر این، ETC یک سیاست پولی خاص دارد که باعث ایجاد یک برنامه انتشار پیش‌بینی‌پذیر و ضدتورمی با سقف عرضه ثابت می‌شود. این ویژگی‌ها باعث شده است که ETC به‌عنوان یک دارایی ذخیره ارزش (SoV) نیز مطرح باشد.
از ETC برای پرداخت هزینه اجرای تراکنش‌ها و عملیات قراردادهای هوشمند، که معمولاً با عنوان «گاز» (Gas) شناخته می‌شود، استفاده می‌شود. همچنین، این توکن به‌عنوان پاداشی برای ماینرها در نظر گرفته شده است که منابع محاسباتی خود را برای حفظ امنیت و عملکرد شبکه اختصاص می‌دهند.
فناوری
اتریوم کلاسیک (ETC) یک بلاکچین مبتنی بر حساب است که شامل دو نوع حساب می‌شود: حساب‌های خارجی که توسط کلیدهای خصوصی کاربران کنترل می‌شوند و حساب‌های قراردادی که از طریق کد قرارداد مدیریت می‌شوند. حساب‌های خارجی می‌توانند پیام‌هایی را ایجاد و امضا کنند تا به هر دو نوع حساب ارسال شود، در حالی که حساب‌های قراردادی تنها می‌توانند به‌صورت خودکار و در پاسخ به پیام‌های دریافتی، تراکنش‌ها را اجرا کنند. این حساب‌های قراردادی همان قراردادهای هوشمند هستند که قابلیت برنامه‌نویسی برای برنامه‌های غیرمتمرکز (دپ) را فراهم می‌کنند.
اتریوم کلاسیک از ماشین مجازی اتریوم (EVM) استفاده می‌کند، یک ماشین مجازی تورینگ کامل که از زبان برنامه‌نویسی «بایت‌کد EVM» پشتیبانی می‌کند. این زبان معمولاً با زبان‌های سطح بالاتری مانند سالیدیتی (Solidity) یا وایپر (Vyper) نوشته می‌شود. هر عملیات در EVM به توان محاسباتی و حافظه نیاز دارد، که توسط اپراتورهای نود و ماینرها تأمین می‌شود و در ازای آن گاز دریافت می‌کنند.
یک تراکنش عادی در شبکه ۲۱,۰۰۰ واحد گاز هزینه دارد. اما اگر کاربر بخواهد یک عملیات پیچیده‌تر را اجرا کند، به توان پردازشی بیشتری نیاز خواهد داشت و در نتیجه، هزینه گاز نیز افزایش می‌یابد. کاربران می‌توانند با افزایش قیمت گاز ، سرعت تأیید تراکنش‌های خود را بالا ببرند، زیرا این کار ماینرها را تشویق می‌کند تا تراکنش را سریع‌تر در بلاک بعدی ثبت کنند و کارمزد آن را دریافت نمایند.
حاکمیت (Governance)
در اکوسیستم اتریوم کلاسیک، فرآیند پیشنهاد بهبود اتریوم کلاسیک (ECIP) به‌عنوان یک مدل استاندارد برای پیشنهاد تغییرات استفاده می‌شود. این فرآیند به هر کسی اجازه می‌دهد تا تغییرات کد را پیشنهاد دهد. پیشنهادها باید از مراحل مختلفی عبور کنند تا به مرحله اجرا برسند. این مراحل از مرحله پیش‌نویس (Draft Stage) شروع شده و در صورت کسب اجماع نسبی (Rough Consensus) به مرحله پذیرش (Accepted Stage) می‌رسند. توسعه‌دهندگان کلاینت‌ها می‌توانند تغییرات پیشنهادی را در نرم‌افزارهای خود بگنجانند، اما هیچ سازوکار رأی‌گیری آنچینی برای تصویب تغییرات در نظر گرفته نشده است.
حملات هکری
حملات بازپخش فورک دائو
در ۲۰ جولای ۲۰۱۶، حمله‌ای به نام بازپخش تراکنش (Replay Attack) رخ داد که به دلیل استفاده هر دو شبکه اتریوم (ETH) و اتریوم کلاسیک (ETC) از همان کلاینت‌ها پس از هارد فورک دائو ایجاد شد. این مشکل باعث شد که برخی تراکنش‌ها در هر دو شبکه به‌طور هم‌زمان پخش شوند. برای رفع این مسئله، شبکه اتریوم کلاسیک در ۱۳ ژانویه ۲۰۱۷ به‌روزرسانی شد تا حملات بازپخش تراکنش‌ها را متوقف کرده و دو شبکه را از یکدیگر جدا کند.
فروش ETCهای سرقت‌شده توسط گروه رابین‌هود (RHG)
در ۱۰ آگوست ۲۰۱۶، گروهی به نام رابین‌هود حدود ۲.۹ میلیون ETC را به صرافی پولونیکس (Poloniex) منتقل کرد تا آن را به ETH تبدیل کند. این اقدام به توصیه شرکت Bitly SA انجام شد. در این فرایند، ۱۴٪ از ETCها با موفقیت به اتر و سایر ارزها تبدیل شد، اما ۸۶٪ از دارایی‌ها توسط پولونیکس مسدود گردید.
در ۳۰ آگوست ۲۰۱۶، صرافی پولونیکس با ایجاد یک قرارداد بازپرداخت بر روی شبکه اتریوم کلاسیک، ETCهای مسدودشده را به گروه RHG بازگرداند.
حمله به وب‌سایت کیف پول کلاسیک اتر (Classic Ether Wallet)
در ۲۹ ژوئن ۲۰۱۷، حساب رسمی اتریوم کلاسیک در توییتر بیانیه‌ای منتشر کرد که نشان می‌داد احتمالاً وب‌سایت کیف پول کلاسیک اتر مورد حمله قرار گرفته است. این موضوع بعداً توسط Threatpost تأیید شد.
تیم اتریوم کلاسیک در همکاری با Cloudflare هشدارهایی را در دامنه مشکوک قرار دادند تا کاربران را از خطر حمله فیشینگ آگاه کنند.
حملات ۵۱٪ و خرج مضاعف
حمله ۵۱٪ در سال ۲۰۱۹
در ۷ ژانویه ۲۰۱۹، توسعه‌دهندگان اتریوم کلاسیک توسط شرکت امنیت بلاکچین SlowMist در چین از یک حمله احتمالی مطلع شدند. این هشدار از طریق توییتر به جامعه گسترده‌تری منتقل شد.
یکی از توییت‌های حساب رسمی ETC (که بعداً حذف شد) اشاره داشت که حمله ممکن است به تست دستگاه‌های ۱۴۰۰ مگاهش بر ثانیه شرکت تولیدکننده ASIC لینژی (Linzhi) مرتبط باشد. با این حال، توسعه‌دهندگان اتریوم کلاسیک اعلام کردند که این حمله احتمالاً نوعی استخراج خودخواهانه (Selfish Mining) بوده و در زمان هشدار، هیچ شواهدی از خرج مضاعف (Double Spend) یافت نشده بود.
حمله ۵۱٪ در سال ۲۰۲۰
در ۲۹ آگوست ۲۰۲۰، یک حمله دیگر ۵۱٪ روی شبکه رخ داد که باعث بازسازماندهی بیش از ۷,۰۰۰ بلاک شد. این مقدار تقریباً معادل دو روز استخراج در شبکه اتریوم کلاسیک بود.
تغییر حساب توییتر اتریوم کلاسیک
حساب رسمی اتریوم کلاسیک در توییتر که از زمان راه‌اندازی در جولای ۲۰۱۶ بیش از ۶۰۰,۰۰۰ دنبال‌کننده جذب کرده بود، تا ۱۵ سپتامبر ۲۰۲۲ عمدتاً برای انتشار اخبار مرتبط با اتریوم کلاسیک استفاده می‌شد.
اما در ۶ اکتبر ۲۰۲۲، این حساب با تغییرات قابل‌توجهی روبه‌رو شد و به پشتیبانی از پلتفرم ارگو (Ergo Platform) اختصاص یافت—یک بلاکچین مبتنی بر اثبات کار (PoW) که مانند اتریوم از قراردادهای هوشمند پشتیبانی می‌کند و به کاردانو (Cardano) نیز مرتبط است.
باب سامرویل (Bob Summerwill)، مدیر اجرایی یک سازمان خیریه عمومی که از اتریوم کلاسیک حمایت می‌کند، در یک رشته توییت پین‌شده اظهار داشت که “۶ سال تلاش جامعه از بین رفته است.”
حساب جدید اتریوم کلاسیک در توییتر نیز در یک رشته توییت توضیح داد که این تغییر حساب چگونه رخ داده است و با جمله “پس چه اتفاقی برای این حساب افتاد؟” شروع کرد.
