کر (Core)
کر چین (Core Chain) یک بلاک‌چین لایه اول است که از بیت‌کوین نیرو می‌گیرد و با ماشین مجازی اتریوم سازگار است. ویژگی اصلی آن سازوکار اجماع نوآورانه‌ای به نام ساتوشی پلاس (Satoshi Plus) است که ترکیبی از گواه اثبات واگذار‌شده‌ی کار (Delegated Proof of Work یا DPoW) و گواه اثبات واگذار‌شده‌ی سهام (Delegated Proof of Stake یا DPoS) می‌باشد.
راه‌اندازی و هدف
کر در تاریخ ۱۴ ژانویه ۲۰۲۳ راه‌اندازی شد. هدف از به‌کارگیری سازوکار ساتوشی پلاس، حل مسئله سه‌گانه بلاک‌چین است؛ یعنی دستیابی همزمان به تمرکززدایی، امنیت و مقیاس‌پذیری. با استفاده از نرخ هش بیت‌کوین و سازوکار DPoS، کر تلاش می‌کند تا این سه مؤلفه را تقویت کند. کر نخستین پروژه‌ای است که این روش را اجرا کرده و قصد دارد با ایجاد اثرات شبکه‌ای، به پذیرش گسترده‌تر فناوری وب۳ کمک کند.
کُر دائو (Core DAO)
مدیریت بلاک‌چین کر توسط تیمی به‌نام کر دائو انجام می‌شود، اما برنامه‌ریزی شده که این حاکمیت به‌تدریج به جامعه واگذار شود. در آینده، دارندگان توکن CORE نقش کلیدی در شکل‌دهی و حفظ جامعه‌ای همسو با اهداف پروژه خواهند داشت. فرآیند تمرکززدایی در سه مرحله برنامه‌ریزی شده است:
-
حاکمیت خارج از زنجیره: تصمیم‌گیری با رأی اکثریت اعضای دائو.
-
حاکمیت محدود روی زنجیره: تغییر پارامترهای مشخص با رأی‌گیری درون زنجیره‌ای.
-
حاکمیت کامل روی زنجیره: تصمیم‌گیری و اداره کامل توسط جامعه روی بلاک‌چین.
فناوری
سازوکار ساتوشی پلاس (Satoshi Plus)
ساتوشی پلاس از قدرت هش ماینرهای بیت‌کوین و اعتبارسنج‌های کر برای هماهنگ‌سازی بلاک‌ها میان شبکه بیت‌کوین و کر استفاده می‌کند. در کنار آن، اجماع بر پایه گواه اثبات واگذار‌شده سهام (DPoS) به دارندگان توکن امکان رأی‌دادن و انتخاب اعتبارسنج‌ها را می‌دهد و مشارکت کاربران خرد را در حاکمیت شبکه ممکن می‌سازد.
فرمول انتخاب اعتبارسنج‌ها ترکیبی از دو سازوکار PoW و DPoS است و در هر دوره، ۲۱ اعتبارسنج برتر برای ۲۰۰ بلاک انتخاب می‌شوند. در صورت تخلف، مکانیزم‌هایی مانند کاهش پاداش و محروم‌سازی اعمال می‌شود. مانند شبکه بیت‌کوین، هر ۱۰ دقیقه یک بلاک استخراج می‌شود. پاداش‌ها به اعتبارسنج‌ها و قرارداد پاداش سیستم تخصیص می‌یابد؛ ۹۰٪ به اعتبارسنج‌ها و باقی‌مانده به انتقال‌دهنده‌ها و تأییدکننده‌ها تعلق می‌گیرد.
کُراسکن (CoreScan)
کر اسکن ابزار رسمی جستجوگر بلاک‌چین کر و پلتفرم ارائه API و داده‌های تحلیلی آن است. APIهای باز کر اسکن برای دسترسی عادلانه به داده‌های بلاک‌چین کر طراحی شده‌اند. این APIها امکان استفاده مستقیم توسعه‌دهندگان از داده‌های جستجوگر را از طریق درخواست‌های استاندارد GET و POST فراهم می‌کنند. این خدمات به‌عنوان یک سرویس عمومی ارائه می‌شوند و بدون ضمانت رسمی در دسترس جامعه هستند تا کاربران بدون محدودیت اضافی به داده‌ها دسترسی داشته باشند.
استیک غیرامانی بیت‌کوین (Non-Custodial BTC Staking)
استیک غیرامانی بیت‌کوین راهی امن و غیرمتمرکز برای دارندگان بیت‌کوین است تا با حفظ دارایی خود، از طریق مشارکت در سازوکار اجماع بلاک‌چین کر، پاداش دریافت کنند. در این روش، کاربران بیت‌کوین خود را در چارچوبی زمان‌دار (CLTV timelocks) در شبکه اصلی بیت‌کوین قفل می‌کنند.
این ویژگی، یکی از قابلیت‌های رمزنگاری بومی بیت‌کوین است که شرایطی برای خرج‌کردن تراکنش‌ها تعریف می‌کند. کاربران بدون واگذاری مالکیت بیت‌کوین خود، آن را در تراکنشی با قفل زمانی قرار می‌دهند که قابل بازگشت پس از مدت مشخص است. در این تراکنش، آدرس اعتبارسنج کر و آدرس دریافت پاداش توکن CORE نیز درج می‌شود. بدین ترتیب، دارندگان بیت‌کوین با واگذاری رأی خود به اعتبارسنج‌های کر، پاداش توکن CORE دریافت می‌کنند.
این روش، دارایی غیرفعال بیت‌کوین را به منبعی سودمند تبدیل می‌کند و با حفظ بیت‌کوین در شبکه اصلی، کاربرد و بهره‌وری آن را گسترش می‌دهد.
پل کر (Core Bridge)
پل کر که توسط لیرزیرو (LayerZero) پشتیبانی می‌شود، انتقال دارایی‌ها را بین کر و بلاک‌چین‌های دیگر به‌طور روان و بدون مشکل تسهیل می‌کند. این پل شامل قراردادهای لیرزیرو روی کر برای انتقال‌های میان زنجیره‌ای و قراردادهای پل/توکن است که هم روی کر و هم بلاک‌چین‌های متصل پیاده‌سازی شده‌اند تا تعامل بی‌وقفه‌ای را در سراسر اکوسیستم بلاک‌چین فراهم کنند.
کر بیت‌کوین (coreBTC)
کر بیت‌کوین (coreBTC) یک بیت‌کوین بومی و رپد (Wrappd) در بلاک‌چین کر است که با استفاده از مکانیسمی امن و بدون نیاز به اعتماد (تراستلس)، نسبت ۱:۱ با بیت‌کوین اصلی را حفظ می‌کند. این امکان را به کاربران بیت‌کوین می‌دهد که به‌طور یکپارچه با فضای دیفای در بلاک‌چین کر که با ماشین مجازی اتریوم سازگار است، وارد شوند و از دارایی‌های بیت‌کوین خود استفاده کنند. برخلاف توکن‌های رپد متمرکزی مانند WBTC که نیاز به یک نهاد امانی برای نگهداری بیت‌کوین دارند، coreBTC بر زیرساخت غیرمتمرکز با مشارکت‌کنندگان بدون نیاز به مجوز نظیر قفل‌کنندگان، سرپرستان و تسویه‌کنندگان متکی است. این مدل غیرمتمرکز، امنیت و یکپارچگی بیشتری ایجاد کرده و با اصول غیرمتمرکز بلاک‌چین هماهنگ است.
CORE
توکن بومی و کاربردی CORE نقش حیاتی در استیکینگ و پوشش هزینه‌های گاز دارد. با عرضه کل ۲.۱ میلیارد، CORE از مدل توکنی مشابه بیت‌کوین پیروی می‌کند. مانند اتریوم، بخشی از پاداش‌های بلاک و هزینه‌های گاز سوزانده خواهد شد. برنامه انتشار توکن‌ها به‌مدت ۸۱ سال طراحی شده تا ماینرهای بیت‌کوین را تشویق کند که پس از کاهش پاداش‌های استخراج در حدود سال ۲۰۴۰، قدرت هش خود را به شبکه واگذار کنند.
در ادامه، متن بازنویسی‌شده و خلاصه‌شده به زبان فارسی به صورت روان و قابل‌فهم ارائه می‌شود:
اقتصاد توکنی (Tokenomics)
توزیع توکن‌های CORE به‌صورت زیر است:
-
استخراج گره (Node Mining): 839.9 میلیون توکن CORE (39.995٪ از عرضه کل) که در طی 81 سال توزیع خواهد شد.
-
کاربران (Users): 525.6 میلیون توکن CORE (25.029٪ از عرضه کل) که اولین ایردراپ آن در فوریه 2023 انجام شد.
-
مشارکت‌کنندگان (حاضر و آینده): 315 میلیون توکن CORE (15٪ از عرضه کل).
-
ذخایر (Reserves): 210 میلیون توکن CORE (10٪ از عرضه کل).
-
خزانه‌داری (Treasury): 199.5 میلیون توکن CORE (9.5٪ از عرضه کل).
-
پاداش‌های رله‌کننده (Relayer Rewards): 10 میلیون توکن CORE (0.476٪ از عرضه کل).
stCORE
هدف stCORE که در ژانویه 2024 معرفی شد، بهبود عملکرد توکن CORE و ساده‌سازی فرایند استیکینگ است. این توکن به دارندگان توکن امکان می‌دهد که انعطاف‌پذیری و کارایی بیشتری در استفاده از دارایی‌های خود داشته باشند. در حالی که استیکینگ CORE به امنیت شبکه کمک می‌کند، معمولاً به دلیل عدم امکان تراکنش با توکن‌ها، محدودیت‌هایی برای مشارکت در پروتکل‌های مختلف دیفای ایجاد می‌کند. با این حال، این محدودیت با استفاده از توکن‌های لیکویید استیکینگ برطرف شده است. این روش، نقدینگی توکن‌های استیک‌شده را آزاد کرده و امکان استفاده از آن‌ها را در تعاملات مختلف در اکوسیستم دیفای فراهم می‌کند. به‌طور کلی، استیکینگ نقدینگی نقدینگی برای توکن‌های استیک‌شده فراهم می‌کند و بر اساس چارچوب‌های موجود گسترش می‌یابد.
همکاری‌ها
-
اکس‌لینک: در تاریخ 29 آوریل 2024، اکس‌لینک، پل بیت‌کوین از ALEX LAB Foundation، روی بلاک‌چین کر راه‌اندازی شد. اکس‌لینک به کاربران دسترسی روان به خدمات مختلف دیفای در بلاک‌چین کر می‌دهد.
-
پایث: در تاریخ 14 نوامبر 2023، Pyth Price Feeds به کر اضافه شد که گسترش قابل‌توجهی در زیرساخت کر ایجاد کرده است. این همکاری به توسعه‌دهندگان امکان می‌دهد پروتکل‌های پیچیده‌تری بسازند و به کاربران اطمینان بیشتری در مورد کارایی اپلیکیشن‌های کر بدهد.
-
انکر: در تاریخ 13 نوامبر 2023، کر اعلام کرد که با انکر، یکی از تأمین‌کنندگان برتر زیرساخت وب۳، برای ارائه Remote Procedure Calls (RPCs) مخصوص کر ادغام شده است. این همکاری به توسعه‌دهندگان امکان می‌دهد عملکرد بدون مشکل و سرعت بالایی برای برنامه‌های غیرمتمرکز خود فراهم کنند.
-
سوشی‌سواپ: در تاریخ 2 آگوست 2023، کر دائو اعلام کرد که سوشی‌سواپ، یکی از صرافی‌های غیرمتمرکز برجسته در فضای کریپتو، به‌طور کامل بر روی کر یکپارچه شده است. این یکپارچگی شامل استخرهای نقدینگی متمرکز، تبادل‌های میان زنجیره‌ای و یک DEX Aggregator است که به کاربران امکان می‌دهد بهترین نرخ‌ها را برای جفت‌های مختلف توکن دریافت کنند.
-
اوکی‌اکس: در تاریخ 9 مارس 2023، کر دائو اعلام کرد که با اوکی‌اکس همکاری استراتژیک خود را آغاز کرده است تا یکپارچگی محصولات و همکاری با جامعه کُر را گسترش دهد، از جمله توافقات استیکینگ و بهبود سازگاری با دپ‌های کُر.
