به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری دانشجو، چاپ جدید کتاب «الف با» شامل تحلیل فلسفی ۵۰ طرح از علی اکبر صادقی نوشته نادر ابراهیمی به تازگی توسط انتشارات امیرکبیر منتشر و راهی بازار نشر شده است.
این کتاب سالها پیش توسط ناشر دیگری چاپ شده بود که با خرید امتیاز انتشار آن توسط امیرکبیر، زمستان ۱۴۰۳ با چاپی جدید وارد بازار نشر شد و چاپ دوم آن به تازگی منتشر و عرضه شده است. نویسنده هم در نگارش آن از رسم الخط خود استفاده کرده که کمی با رسم الخط رسمی و معمول کتابهای فارسی بازار نشر تفاوت دارد.
نادر ابراهیمی، شخصیت اصلی «الف با» یعنی علی اکبر صادقی را این گونه معرفی میکند:
«علی اکبر صادقی، یک فیلسوف – نقاش تمام عیار است، و از مفاخر فرهنگ ملی ما؛ بدون هیچ شک و شبهه، یا نگرانی و بدون وحشت از اینکه این سخن، کسان بسیاری را بیمار و بستری کند؛ چرا که بدون اینگونه سخنها هم، بزرگان، حاسدان را بیمار و بستری میکنند، و همیشه کردهاند؛ و تا ما به چنان مرحله یی از رشد عاطفه نرسیم که آثار خوب دیگران را آثار خود بپنداریم و از اینکه جهان به سوی فرهیختگی میرود لذت ببریم، باز هم بزرگان، ما را بیمار خواهند کرد؛ بیمار و دردمند و غم زده و خشمگین و بی تاب و درمانده.»
کتاب «الف با» اولین عنوان از مجموعهای بوده که بنا داشته هنرمندان ملی حوزه تجسمی را به مخاطبان معرفی کند. نادر ابراهیمی در همین باره میگوید:
«اگر نگوییم عباس کیارستمی، در خطه هنر، مردی ست بزرگ، عباس کیارستمی، در خطه هنر، مردی بزرگ و بسیار بزرگ خواهد بود؛ و اگر نگوییم محسن مخملباف و نگوییم مرتضی ممیز و نگوییم ژازه طباطبایی، و نگوییم بهرام صادقی و اکبر رادی و جلال شباهنگی و علی اکبر صادقی، و غلامحسین ساعدی، و نصرالله کسراییان، بله … اگر ما نگوییم که اینها اعاظم فرهنگ ملی ما هستند و اسباب شوکت تاریخ ما، و بیش از اینها جهان ما را معناً بارور و سرسبز کردهاند، چنین نخواهد شد که هیچکس، هیچکس، هیچکس دهان باز نکند و از ایشان قدردانی نکند و در برابر عظمت اندیشه و هنر ایشان، کمر خم نکند و بر دستهای مبارکشان بوسه نزند… گداطبعان بدانند که تاریخ هنر و فرهنگ بشری، به گداطبعی دچار نخواهد شد. نخواهد شد.»
کتاب پیش رو به جز پیشگفتار مفصلی که دارد، ۳ بخش «طرح ها» و «پیوست ۱ (یادداشت ها، سیاه مشقها و تمرین ها)» و «پیوست ۲ (نمونههایی از طرحهای اجراشده)» را در بر میگیرد.
نادر ابراهیمی درباره اشاره به علی اکبر صادقی از واژه «فیلسوف – نقاش» استفاده میکند و میگوید صادقی کسی است که فلسفه یا تفکرات فلسفی یا احساسات فلسفی را نقاشی میکند؛ همان طور که دیگری، منظره را نقاشی میکند و منظره ساز است یا دیگری که دردهای اجتماعی را نقاشی میکند و نقاش اجتماع گرای است و دیگری که مجردات را نقاشی میکند و نقاش غیرموضوعی است. اما علت تاکید ابراهیمی بر استفاده از لفظ «فیلسوف – نقاش» و نه «نقاش – فیلسوف» این است که صادقی، به سختی مغلوب تفکرات و احساسات فلسفی خود است و نقاشی میکند. یعنی نقاشی کشیدن صادقی به خاطر فشارهای فلسفی درونی اوست که باعث میشود این فشارها از درون به بیرون راه پیدا کنند و به خطه طرح و رنگ برسند.
نویسنده «آتش بدون دود» در بخشی از کتاب «الف با» در تحلیل یکی از طرحهای صادقی مینویسد:
برای دهان شخصیت مطروح در اثر، امکان و احتمال بسته شدن و بسته ماندن وجود ندارد؛ چرا که آونگ زمان، به این انسان رنجمند، فرصت آسودگی نمیدهد و نخواهد داد. (طرح)
این، اما، کافی نیست. صادقی، در اجرا، یک عامل اجتماعی را، جهت باز نگه داشتن دهان، مضاف میکند: دهان، با دو سیم، به فضای بیرون دوخته شده است.
این، تاریخ زندگی انسان اندیشمند است، و طبیعتا، اگر از پایگاه فلسفی آقای صادقی به این ماجرای دردناک نگاه کنیم، باید مطمئن باشیم که از مرکز اندیشه، از مغز، از سر، رویش اتفاق خواهد افتاد – حتی رویشی سرشار از اضطراب. این همه درد و خشم و عذاب و سکوت، اگر به روییدن و بالیدنِ درختانِ سایه گستر منجر شود، چه غم از آنچه این انسان میکشد؟
در اجرای رنگین، زمین و آسمان، مکرر جا عوض میکنند، و طلوع و غروب هم: زمانِ درگذر. در طرح، «گویچههای زندگی» وجود دارند؛ اما در اجرا، سواری که میرود و سایه اش بر جای میماند، جانشین گویچههای زندگی ساز شده است. چیزی، صادقی را، در این فاصله – از طرح تا اجرا – سخت آزرده است؛ چیزی که خواهد گذشت؛ چیزی که به اصل صدمه نمیزند، اما پوسته را میآزارد: سواری که همچون دن کیشوت، خسته و پرچم کشان و خمیده میرود، اما سایه اش بر خاک میخکوب شده است، از اوج دل ناگرانیها و اضطرابات نقاش خبر میدهد، و ما، بارها و بارها آن را در آثار ناب آقای صادقی دیده ییم. صادقی با وحشتی زیبا، انسان ناظر را میترساند.
این کتاب با ۱۶۸ صفحه، شمارگان ۲۰۰ نسخه و قیمت ۳۵۰ هزار تومان منتشر شده است.
